Samenvatting
Samenvatting Mensenrechten
Samenvatting van 48 pagina's voor het vak Mensenrechten En Sociale Rechtvaardigheid aan de HoGent
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Mensenrechten en sociale rechtvaardighedenInleiding
Mensenrechten vormen het fundament van het sociaal werk. Sociaal werkers worden
verondersteld menselijke waardigheid en sociale rechtvaardigheid na te streven en sociale
ongelijkheid te bestrijden.
Mensenrechten als sociaal – politiek kader voor het sociaal werk
Aandacht voor een mensenrechtenbenadering in het sociaal werk komt er voornamelijk na
WOII. De aanvaarding van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens in 1948 speelt
hierbij een belangrijke rol. Deze Verklaring is een voorlopig sluitstuk in een eeuwenlang streven
naar een grotere vrijheid, gelijkheid en solidariteit. De UVRM inspireerde andere bakens in de
geschiedeis van de mensenrechten die vandaag de dag ook een grote impact hebben op onze
samenleving.
Na WOII worden mensenrechten het sociaal-politieke kader van onze westerse verzorgingsstaat.
Mensenrechten worden hierbij gezien als een instrument tot maatschappelijke (her)verdeling
van hulpbronnen in het bestrijden van de ongelijkheid. Van oudsher vindt het sociaal werk zijn
wortels in de armenzorg en in humanistisch bekommernissen van minderbeelden in de
samenleving. Deze ontwikkeling wordt in het sociaal werk ook wel omschreven als een
paradigmawissel van gunst naar recht ontwikkeling van sociaal werk vanuit filantropische of
caritatieve initiatieven, waarbij de behoeftige de aandacht moet verdienen, maar sociale en
culturele ontplooiing als een fundamenteel recht.
Mensenrechten als handelingskader voor het sociaal werk
Ondanks de positieve waardering die wordt toegekend aan deze ontwikkeling naar een
mensenrechtenbenadering in het sociaal werk, staan deze mensenrechten heden ten dage tal op
gronden ter discussie. We denken hierbij aan de tendens naar een grote conditionalisering van
sociale grondrechten waarbij rechten gekoppeld worden aan een aantal voorwaarden die
moeten worden vervuld vooraleer aanspraak kan worden gemaakt op deze rechten.
Ander discussiepunt in welke mate mensenrechten een absoluut karakter hebben. Een
mensenrechtenbenadering in het sociaal werk lijkt zich ook niet te kunnen ontdoen van de
dynamiek van sociale controle. Van oudsher wordt het sociaal werk gekenmerkt door haar
dubbel karakter emanciperend, maar tegelijk ook controlerend.
Rechtvaardigheid? Is een beginsel op basis waarvan men stelt of handeling juist en eerlijk zijn.
Er zijn verschillende manier/interpretaties over wat nu precies rechtvaardigheid is, oftewel wat
eerlijk en juist is. Er gelden andere wetten dan in de natuur.
Afhankelijk van welk perspectief je kijkt of gaat innemen ga je tot een ander besluit komen. Er
kunnen verschillende interpretaties bestaan, die soms lijnrecht tegenover elkaar staan.
Wanneer is een beslissing juist oneerlijk of wanneer is deze fair? Daar bestaan verschillende
ideeën over. Is wat eerlijk is, altijd juist? Wat is juist en wat is eerlijk?
Overheid is een cruciaal speler geworden. De rol van de overheid is een rode draad doorheen de
cursus. Vanuit perspectief van rechtvaardigheid bestaan daarrond ook veel discussies. Die
overheid moet de lead nemen zodat mensen basisvoorwaarden hebben om een goed leven te
1
,leiden. Mensen die geen goed inkomen hebben leefloon. Overheid kan je zien als
vertegenwoordig van het volk, opgezet om het samenleven mogelijk te maken.
Sociale rechtvaardigheid gaat over visies op wat faire en rechtvaardige relaties tussen individu
en samenleving zijn. Het concept verwijs naar het proces waardoor individuen hun rol vervullen
in de samenleving en of ze krijgen waar ze recht op hebben. Sociale rechtvaardigheid en sociaal
werk gaan toch beetje hand in hand? Alle twee op een of andere manier vervat zitten in dat
domein tussen individu en sociaal werk. Hoe individuen een bepaalde plaats of rol kunnen
verwerven in de samenleving en ze moeten daarvoor ook de juiste steun krijgen om die rol te
kunnen verwerven.
Het toewijzen van rechten en plichten m.b.t. de basisinstituties van een samenleving. Voorbeeld:
een OCMW. Als je iets krijgt moet je er iets voor terug doen. Geen rechten zonder plichten.
- Delen in de lusten: onder welke voorwaarden kan iemand genieten van een aantal
basisvoorzieningen.
- Het verdelen van de lasten voor die basisinstituties (wie betaalt)? Keuzes gemaakt
worden van de middelen zijn schaars.
Aan wie moeten wie die zorgen als eerste geven? Hoe gaan we die bepalen?
Wordt vaak ‘gemeten’ aan de hand van:
- De verdeling van rijkdom, persoonlijke verdiensten.
- De kansen op persoonlijke ontwikkeling
- Welke sociale voordelen er zijn voor wie en onder welk voorwaarden?
Bij sociale rechtvaardigheid is de vraag naar de rol van de overheid cruciaal.
1. Mensenrechten als sociaal – politiek referentiekader voor het sociaal werk
Inleiding
Hele geschiedenis gaat er vooraf. Met het sociaal-politiek referentiekader bedoelen we de
maatschappelijke achtergronden en ontwikkelingen die mee vormgeven aan de
samenlevingsordening en de daarmee samenhangende doelstellingen die we vooropstellen om
deze samenlevingsordening te realiseren.
Franse revolutie en de Amerikaanse revolutie die tot een soort van verklaring heeft geleid.
Declaration aangenomen 1767 en kan je beschouwen als de eerste keer in de moderne
geschiedenis dat er een document werd aangenomen waarin de basis rechten worden verankerd
van de mensen, speelde zich af in Amerika. We zien een gelijkaardig proces in EU in Frankrijk
De Franse Revolutie beetje later. Uiteindelijk geleid heeft tot gelijkaardig document waarin recht
van de man worden in herkend. Voor EU belangrijk document was ook eerste vaste document.
Foto in het midden op de dia UVRM zie je daarop. 1948 is deze verklaring aangenomen. Tot
vandaag een heel belangrijk document maar ook cruciaal in ruimere vraagstuk van sociale
rechtvaardigheid.
2. De ontwikkeling van ‘gunst’ naar ‘recht’ in het sociaal werk
Vormt eigenlijk het decor waarbinnen sociaal werk geïntegreerd. Aantal verschuiving vinden
daar plaats doorheen de tijd. Kenmerken die gepaard gaan met een gunst denken evuloren naar
kenmerken die gepaard gaan met recht denken. Na WOII veranderd er veel. Mensenrechten
vergen immers het engagement van een overheid om mogelijkheidsvoorwaarden te creëren.
2
, Van tekortkoming naar mogelijkheden.
18DE – 19DE EEUW:
- Geschiedenis van sociaal werk heeft het sociaal werk zich sterk gespiegeld aan het
medisch model deficit – benadering = dit vertrekt vanuit wat er misloopt, van een
tekortkoming of beperkingen die mensen hebben. Iets wat niet goed gaan. Dat denken
hebben wij overgenomen naar het sociaal werk. Het sociaal werk is gericht om deze
tekortkomingen te voorkomen, te herstellen of te compenseren.
- Sociale tekortkomingen = De onaangepastheid van een individu of een groep van
mensen aan de burgerlijke waarden en normen in onze samenleving, die in de burgerlijke
maatschappij centraal stonden in de 18 – 19e eeuw. Wat mensen niet meer goed doen
gaan we gaan compenseren.
- Voorbeeld de Vakantiekolonies mensen kwamen van platteland naar de stad om te
werken. Mensen wonen samen, slechte omstandigheden van werk en wonen. Werken in
fabrieken en kinderen moeten ook werken. Men was bezorgd over die kinderen, over de
gezondheid en morele gezondheid. Men organiseerde vakantiekolonies waar men
kinderen meenam naar de zee veel ruimte en open, verblijf dat dat gezond was. Men
gaf lessen aan de kinderen.
- Beschavingsoffensief Voor kinderen en jongeren gericht en te zorgen maar ook de
kinderen beschaving bijbrengen. Dat de kinderen opgroeien met de juiste waarden &
normen op dat moment van de Kerk en de burgerijen. Het sociaal werk werd als
instrument ingezet daarvoor.
- Rol sociaal werk beschaving bijbrengen, bv via de eerste kinderwetten.
o Wet op het Verbod van Kinderarbeid (1889) men was bang dat toestand
kinderen slecht ging worden.
o Wet op de Kinderbescherming (1912)
o Wet op de Leerplicht (1914) mogen niet meer werken dus gaan naar school.
Sociaal werkers gaan dus bijstaan daar waar tekortkomingen zijn strategie om in te gaan
zetten op de sociale tekortkomingen.
Na WOII
- Ondersteunende benadering. Startpunt Men gaat terug gaan focussen op de
mogelijkheden van mensen zelf. Meer en meer kijken naar mogelijkheden, naar eigen
kracht.
- Voorbeeld Eigen kracht (methodiek als mensen vast zitten), herstelgericht werken,
ervaringsdeskundigen in de hulpverlening (ervaring gaan gebruiken om andere mensen
te gaan helpen, inzetten op de mogelijkheden van de mensen) zelforganisaties bij
armoedebestrijdingen.
- Naast individuele ook structurele focus Hoe maatschappelijke structuren aanpassen
zodat mensen met een beperking kunnen deel nemen?
Aandacht voor tekortkomingen verdwenen Oude focus is NIET verdwenen. Denken vanuit
tekortkoming bestaat nu nog altijd. Focussen op mogelijkheden van mensen is meer sociaal
rechtvaardig.
Van sociale controle naar emancipatie
18e – 19e eeuw:
3
, - Doel sociaal werk: Sociale controle. Men bang was dat die groep in opstand ging komen
door de slechte omstandigheden waarin men leefde en werkt. En dan burgerij en Kerk
privileges zouden kwijt geraken. Dus er werden maatregelen genomen van sociale
controle soep uitdelen of iets anders om opstand te voorkomen.
- Voorbeeld Heropvoedingsmaatregelen in de jeugdzorg, programma’s van sociale
hygiëne of arbeidsmarktbegeleiding ze dienen tot sociale cohesie of re-integratie in de
samenleving.
- Sociale controle – logica = Instrumentalisering van het sociaal werk inzetten voor de
realisatie van doelen die gelegen zijn buiten haar eigen praktijk. Sociaal werk was
instrument van de sociale controle.
Na WOII:
- Jaren 60 Maatschappelijke contestatiebeweging veel protesten tegen de hoe de
samenleving is georganiseerd. Strijd voor vrouwenrechten, stemrecht.
- Van verticale (een boven de andere) naar horizontale ondersteuningsrelaties focus op
onderhandeling. Gelijke relaties tussen man en vrouw, werkgever en werknemer.
- Doel sociaal werk Emancipatie, die meer en meer opkwam na WOII = kritische analyse
van machtsrelaties die bletten dat mensen tot hun recht komen en deze machtsrelaties
ombuigen in een groter respect voor de menselijke waardigheid.
Sociale controle en emancipatie twee kenmerken van het sociaal werk doorheen de
geschiedenis. Sociale controle is niet volledig weg, oude denken verdwijnt niet. Emancipatie is er
gewoon bijgekomen, komen tegelijk voor.
Sociaal werk begeeft zich op spanningsveld tussen beiden = dubbelkarakter van het sociaal werk
werk is tegelijk controlerend en emanciperend.
Voorbeeld Sociale huisvestiging:
- Recht op wonen Burgers voorzien in hun materiele behoeften (emancipatie)
- Verantwoordelijkheid om Nederlandse taal te leren als middel tot integratie (sociale
controle)
Van (overheid)paternalisme naar gebruiksparticipatie
18de – 19de eeuw:
- Sociaal werker als expert en vertegenwoordiger van een superieure moraal. Visie dat
sociaal werk beter weet wat goed is voor hen. Ze gaan uit van wat goed is voor de ander.
- Cliënten als ‘objecten’ van zorg
- Aanbodsgerichte logica cliënt past zich aan aan de structuren van het sociaal werk.
We weten beste welke maatregelen genomen moeten worden en we daar ons daarop
gaan organiseren. Aangestuurd vanuit een aanbod en cliënten moeten zich maar
aanpassen aan onze structuren.
Na WOII:
- Recht op zelfbeschikking zelf beslissen over u eigen leven, meer sociaal rechtvaardig.
- Democratische welzijnsbenadering:
o Mede-actorschap van cliënten gaan hun eigen perspectief mogen zeggen. Het
zelf meemaken.
o Dialogische relatie tussen sociaal werker en cliënt In dialoog gaan met hen.
o Participatieve opvattingen
- Ontwikkeling naar vraaggerichte praktijken in het sociaal werk
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper STUDENTHOGENT98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen