,Eisner, Manuel (2018) Interactive London Medieval Murder Map. University of
Cambridge: Institute of Criminology.
Zie dia’s 6-10
Inleiding
• Trends m.b.t. dodelijk geweld vanaf ca. 1300 tot 2010
‘Usually … the incidence of homicide is taken as an indicator for the prevalence of a
broader spectrum of serious violence in a particular society’ (Spierenburg 2012: 28)
• Historische overzichtsstudie van P. Spierenburg (2012): lange
termijnontwikkelingen
• Studie van M. Aebi en A. Linde (2014): ontwikkelingen 1960 - 2010
Historische trends in dodelijk geweld doorheen Europa
De U-curve van ted robert gurr
Zie dia’s 13 en 14
Lange termijn trends in Europa
Tekst reader: Spierenburg, P. (2012). Long-Term Historical Trends of Homicide in
Europe. In: M.C.A. Liem & W.A. Pridemore (eds.), Handbook of European Homicide
Research:
Patterns, Explanations, and Country Studies. Berlijn: Springer, 25-38.
Startpunt: ca 1300
Vanaf jaren 1300 betrouwbare cijfers en duidelijker onderscheid tussen dodelijk geweld
door staat en privéactoren
Onderscheid tussen:
• Kwantitatieve trends: vb. stijgende trend dodelijk geweld tussen intimates
▪ Mensen die elkaar kennen
• Kwalitatieve trends: vb. dodelijk geweld binnen het huwelijk in 16de eeuw
verklaard via uit de hand gelopen bestraffing door de man
▪ Mannen hadden het recht een vrouw te bestraffen
▪ Soms liep het uit de hand en stierven de vrouwen
We weten niet veel over demoorden in het oost-europa voor de moderne tijd. Dit zorgt
ook voor een geografische beperking in de discussie voor lange term trens.
2
,Bronnenmateriaal
Belangrijkste bron kwantitatief onderzoek: ‘body inspection reports’
= ‘a general term for various forms of registration of all suspect dead bodies found in a
locality’ (Spierenburg 2012: 26)
• Registraties van verdachte overledens
• Ook bij zelfmoord, een accident of een natuurlijk overlijden werd geregistreerd
• Omvatten niet de gevallen waarin lichamen werden verstopt, maar wellicht
verwaarloosbaar aantal
Uitsluitend informatie over het s’offer
Vervolgingsstatistieken = minder geschikt
• Onderschatting: alleen de zaken waarin dader werd geïdentificeerd en vervolgd
• Omvatten niet: - zaken privaat afgehandeld in kleine gemeenschappen
- later: daders op de vlucht, anonieme daders
• Wel informatie over dader (en eventueel relatie met s’offer)
In de middeleeuwen waren er vaak eenvoudige lijsten van moorden die werden bekend
• In ned in de zestiende eeuw bestaat de documentatie uit inspecties uitgeverd
door eerst juridsiche autoriteiten en achteraf door medische professionals die
ook een autopsie uitvoerde.
Het geslacht van het so kon altijf achterhaald worden
• Soms ook de leeftijd
• Ras was hier eigenlijk niet zo van belang
• Heel af en toe kon men de verwondingen indentificeren: dit zorgt er vaak voor
dat ze kunnen achterhalen met welk wapen de persoon is vermoord.
Voor kwalitatieve analyse: verzoeningsovereenkomsten, familieverhalen,
gratieverzoeken (15e – 16e eeuw), kranten en magazines (vanaf 1800), studies van
eerste generaties criminologen, …
▪ Gratie = vragen of de straf niet meer moet worden uitgevoerd
Kanttekeningen bij het bronnenmateriaal
Kwantitatieve studies
(1) Standaardisering van cijfermateriaal? Aantal moorden/100.000 inwoners ter
discussie
(2) Kleinschalige gemeenschappen: procentueel weegt 1 moord dan zwaarder door
(3) Kindermoord: doden van een baby tijdens of vlak na de bevalling door de moeder
• geen geweld of agressie, dus ander misdrijf
• vaak ging het over angst om het kind te laten leven
• wellicht onderschat in statistieken wegens weinig betrouwbare cijfers
• logica hier is wel anders dan bij de andere vormen van dodelijk geweld
• sommige geleerde gebruiken het woord neonaticide
(4) Invloed van levensreddende interventies/hedendaagse geneeskunde
3
, • vergelijking tussen tijdsperiodes: nu meer kans op overleven na moordpoging
• 3 factoren van belang (medische kennis, beschikbaarheid artsen en reactietijd
hulpdiensten) → impact over dalende cijfers moeilijk te bepalen
• Het gaat ook over de cases waar so’s erg verwond waren, maar door de zorg de
aanval hebben overleefd
• Vandaag de dag zijn de kansen op het overleven van een gewelddadige aanval
groter dan paar eeuwen terug
(5) Vergiftiging
• Vroeger meer gevallen of vaker over het hoofd gezien?
• Bleven die niet vaak onder de radar
• Vergif werd vaak gebruikt dat ook gebruikt werd voor ratten
• Ze namen wel aan dat ze het konden detecteren als iemand werd vergifitigd
• Vroeger hielden de buren de andere buren ook wel in de gaten
Kwalitatieve studie
(1) Meest basale: hoe weten we of een verdachte of getuige de waarheid vertelt?
• Wantrouwen in verklaringen van daders niet altijd gerechtvaardigd (vgl. met
rechtbankrapporten)
• Oog voor stereotypen: kon een vrouw alleen haar echtgenoot vermoorden? Druk
op rechter om ook een man te veroordelen (Nolde, 2003)
▪ Acht de vrouw niet in staat om de man alleen te vermoorden
▪ Dus men zoekt standaard naar een mannelijke dader
(2) Rol van interpretatie van de onderzoeker: zijn verhalen een stereotype weergave
van een tijdsperiode of kunnen we te weten komen wat echt gebeurde?
• De waarheid ligt vaak in het midden
• Ruzie tussen twee mensen in een taverne. De violist van de taverne wordt
vermoord, de vrouw moest tussen beiden komen, de landlord komt er dan tussen
dus de vioolspeler jaagt een van de twee weg en hij stak de vioolspeler neer.
Iedereen had andere opvattingen over de gebeurtenis.
Trends
• Een indrukwekkende daling
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yasminevermet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.