STOK
3. Spraakklank- en taalontwikkelingsstoornissen bij de kleuter
KENMERKEN KLEUTER
KENMERKEN KLEUTER PRAGMATIEK
Oude peuter NL= jonge kleuter België
- Communicatieve intentie zwak ontwikkeld
- Contactproblemen
- Ontbreken van protonconversaties
- Gebrek aan gerichte en gezamenlijke aandacht
- Maar pragmatische stoornis vaak pas later gediagnosticeerd
4-8 jaar:
- Expressief
o Moeite om talig op functionele wijze te communiceren
o Moeite met het geven van de juiste hoeveelheid informatie, of informatie geven
die niet (volledig) is toegespitst op het doel van de uitwisseling
o Dus gebrek aan effectiviteit en efficiëntie
- Receptief
o Moeite met interpreteren van structuur, inhoud of intentie van de talige
omgeving
o Dus verstoorde communicatie
- Comorbiditeit
Ontstaan:
- Pragmatisch aanbod
- Stoornissen in andere taalaspecten
- Verstoringen in mentale systemen, executieve functies en theory of mind
3 verschillende parameters (problemen met):
- Produceren of begrijpen van de communicatieve functie van de uitwisseling
o Letterlijk begrip van de taal
o Verrichten van formele taalhandelingen verloopt moeizaam
o Moeite met inzicht in en het oplossen van communicatieve misverstanden
- De structuur van de communicatie
o Verstoring beurtwisseling
,2
o Problemen verhaalstructuur
- Presuppositie
o Niet toespitsen van communicatieve boodschap op de kennis, het gevoel en de
intentie van de luisteraar
o Moeite met begrip van causale en temporele relaties
o Vreemd en onaangepast redeneerpatroon
o Worstelen met gebruik van voornaamwoorden
KENMERKEN KLEUTER SEMANTIEK
- Conceptontwikkeling
- Conceptuele representaties + linguïstische representaties
- Noodzakelijk opbouwende woordenschat
4-8jaar:
- Niet leeftijdsadequaat begrijpen en produceren van de betekenis van woorden en zinnen
in een bepaalde context
- Kwantiteit (receptief en productief): aantal woorden
- Kwaliteit: opbouw mentale lexicon en betekenisverbanden
- Steeds grotere achtergrond
- Moeilijker opslaan van woorden: pauzes, valse starts en opvulklanken
- Woordvindingsproblemen
o Dinges, weet je, zeg maar, gewoon
o Vervangen door woord dat fonologisch of semantisch op doelwoord lijkt
- Minder verschillende woorden (Type Token Ratio lager) (-> examen)
o Breuk om te kijken of je veel verschillende woorden gebruikt
- Woordenschat groeit langzamer
- Samenstelling WS anders: meer naamwoorden (minder afhankelijk van context)
KENMERKEN KLEUTER SYNTAXIS EN MORFOLOGIE
- Taalbegripsproblemen
o Impact op verdere ontwikkeling
o Hardnekkig
o Niet adequaat reageren op opdrachten
o Taaluitingen met verschillende concepten moeilijker
o Zeker bij abstracte en weinig frequente woorden
- Taalproductieproblemen
o Syntaxis
- Lang een- tweewoordzinnen
- Minder snel in zinnen spreken
- Minder zinnen
- Verplichte zinsdelen worden frequent weggelaten
Meer stereotiepe uitingen
Geringe complexiteit van taal
o Morfologie
- Vervoegen en verbuigen minder woorden
-Meer tijd nodig om regels te beheersen
,3
, 4
4-8jaar:
- Productie: te weinig woorden in een zin, foutieve woordvolgorde, onjuiste
functiewoorden, verbuigen en vervoegen niet correct, beperkte lengte en complexiteit
van de uitingen, foutief gebruiken lidwoorden, incorrect vervoegen werkwoorden
- Begrip: meer moeite met passieve vormen en ingebeelde zinnen
Werkwoorden:
- Minder ww, beperkte hoeveelheid verschillende werkwoorden, zinnen korter en
eenvoudiger
- Laten verplichte zinselementen weg die het gebruikte lexicale werkwoord met zich
meebrengt bv: de jongen roept
- Niet-specifieke werkwoorden zoals ‘gaan’
- Zinnen zonder werkwoord
Terminologie
Foneem is de kleinste betekenisdragende
entiteit van de taal
Tongpunt en huig R zelfde fonemen maar
verschillende spraakklanken
KENMERKEN KLEUTER FONOLOGIE
4-8 jaar:
- Fonologische ontwikkeling op 4-jarige leeftijd afgerond
- Indien processen op deze leeftijd nog voorkomen:
o Vertraagde fonologische ontwikkeling
o Afwijkende fonologische ontwikkeling
-Consistent: vb bij fronting
-Inconsistent
Articulatie:
- Functioneel- Organisch
- Omissies, substituties, distorsies, addities
- Sigmatismen, rhotacismen, lambdacismen, kappacismen, gammacismen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElineDesmet123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.