Recht is een geheel van gedragsregelen, voorschriften die ons gedrag in een bepaalde richting pogen
te sturen.
- Een maatschappelijk en evoluerend fenomeen
- Recht zijn regels
- Doel → orde en veiligheid handhaven
Het verschil tussen een gedragsregelen en rechtsegel is dat een rechtsregel afdwingbaar is via een
staatsorgaan. Een rechtsregel verleent zijn gezag aan de overheid. Bij niet naleving kan deze worden
afgedwongen.
Recht komt tot stand door verschillende ordes en is overheid afdwingbaar. Overheid legt regels op en
dwingt ze af. Afdwingbaarheid door sanctionerende overheid / justitie en rechtbanken.
A. De wet
Onderscheid tussen formele en materiële zin: Formeel: tot stand gebracht door de tussenkomst van
de wetgevende macht Materieel: een bindend voorschrift dat door een bevoegde overheid word
bekend gemaakt
Een wet in de formele zin is een wet die naar de vorm, tot stand is gebracht door de tussenkomst van
de wetgevende macht, bestaande uit de Federale Kamers. Samen met de Koning en anderzijds bij de
parlementen van de gemeenschappen en gewesten samen met hun regering. Een wet in materiële zin
is elk algemeen bindend voorschrift dat door een bevoegde overheid wordt uitgevaardigd ter
bevordering van de algemene welzijn.
Verschillende soorten materiele wetten
1. Internationale verdragen → bv Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de
mens. Ook handelingen van supranationale organen die worden ingesteld door internationale
verdragen.
2. De grondwet → de belangrijkste wet. Zij de is de fundamentele wet die de inrichting en de
onderlinge verhouding van de staatsmachten regelt, alsmede de essentiële grondrechten en
vrijheden van de burgers
3. Federale wetten, Gemeenschaps en Gewestdecreten → recht ligt bij de wetgevende macht.
4. Ordonnanties → Brusselse instelling over de wetgevende macht, die de bevoegdheid hebben
om wetten in de formele zin te maken.
5. Wetskrachtige KB’s → Komt niet voor in de grondwet, deze KB wordt genomen wanneer de
koning geen macht mag hebben
6. KB’s → Een Koninklijk Besluit dat is ondertekend door een of meerdere ministers, zij maken
de uitvoering hiermee mogelijk
7. Besluiten en verordeningen van de deelstaatregeringen → de regering van de gemeenschap
maakt vorderingen en voert deze uit
8. Ministeriele besluiten → in de mate dat een MB een algemeen bindend voorschrift bevat
9. Provinciale en gemeentelijke reglementen → opgemaakt door de provincieraad
B. De gewoonte
Niet alle rechtsregels zijn neergeschreven, de gewoonte is een ongeschreven rechtsregel, ontstaan
doordat de mensen gedurende lange tijd in een gegeven situatie steeds op de zelfde wijze hebben
gehandeld.
- Een algemeen geldend gebruik / openbaar / aanvaard door de samenleving
- Duurzaam en bestendig (lange tijd en met regelmaat)
1
, C. Rechtsspraak
= geheel van de beslissingen van de verschillende rechtbanken en boven. De uitspraak van de rechter
is slechts bindend voor de partijen die bij de zaak betrokken zijn.
D. Rechtsleer
= geheel van opvattingen van de rechtsgeleerden zoals die terug te vinden zijn in cursussen,
handboeken, artikelen etc.
E. Billijkheid
In sommige wetteksten wordt uitdrukkelijk verwezen naar de billijkheid waarmee de rechter rekening
dient te houden (billijkheid zijn de sociaal aanvaardbare normen zoals ze door het gewoonterecht,
ongeschreven recht of algemene rechtsbeginselen zijn geformuleerd.)
• Scheiding der machten
1- Wetgevende machten: maken wetten
2- Uitvoerende machten: voert uit en regeert
3- Rechterlijke macht: uitspraak over geschillen
• Federale staat
- Verschillende niveaus met eigen bevoegdheden
- Federale overheid: gemeenschappen en gewesten
- Federale overheid buitenlandse zaken, landsverdediging
- Gewesten: plaatsgebonden materie: bv. Milieu
- Gemeenschappen: persoonsgebonden materie: bv onderwijs
• Rechtstaat
- ook de overheid moet zich aan de rechtsregels houden, je kan als burger naar de rechtbank
stappen indien de overheid de wet overtreedt.
Rechtsleer = geheel van juridische teksten die door juristen worden geschreven rondom juridische
onderwerpen. = onrechtstreekse bron van recht
Gewoonte = minst rijke bron van recht, ongeschreven regels
Indeling van het recht
• internationaal en nationaal recht
1) publiek recht: algemene belangen/inrichting/werking overheid en verhouding overheid en
burger – vb. fiscaal recht / strafrecht
2) privaatrecht : regelt de relatie tussen private en personen – vb. burgerlijk recht en
handelsrecht
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariamriaz2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
