ANATOMIE & PATHOLOGIE
HOOFDSTUK 1: HET OOR EN VESTIBULAIR (EVENWICHT) ORGAAN
1.1 INLEIDING
Oor & evenwichtsorgaan = 1 anatomisch geheel WANT sterke fysiologische overeenkomsten
Vestibulair functieverlies = relatief complex, itt tot oorproblemen gehoorverlies
Klachten n altijd duidelijk (n per se vertigo = duizeligheid)
1.2 INDELING OOR
UITWENDIG OOR
Oorschelp
- Grillig stuk kraakbeen bedekt met huid en perichondrium (laagje dicht bindweefsel dat zich
om kraakbeen heen bevindt)
- Oorlel, aanhangsel, bestaat uit vet en huid
- Belangrijkste onderdelen: tragus, cavum conchae, helix, de anthelix en antitragus
- Functie: geluidsopvangende functie (hoge tonen) draagt bij aan richtinghoren
Uitwendige gehoorgang (meatus acusticus externus)
- 3 cm geheel met huid bekleed
- Kraakbenig gedeelte (lateraal): om oorschelp te bestuderen dit naar achter-boven trekken.
Veel bind- en vetweefsel dus geen pijnlijke aanraking.
- Benig gedeelte (mediaal): dunne huid dus pijnlijke aanraking
- Vernauwing aan overgang van kraakbenig gedeelte naar benig gedeelte blijven corpora
aliena (voorwerpen van buiten lichaam) steken
- Voor trommelvlies verwijdt en verdiept gehoorgang water kan zich hier ophopen
- Openen van mond verwijding gehoorgang & sluiten van mond vernauwing
- Hoestreflex ontstaat bij prikkeling in gehoorgang verloopt via n. vagus
- Functie: bescherming tegen beschadiging van buitenaf, mede door: tragus, haren aan ingang,
vernauwing en gebogen vorm.
- Geleidt geluid onveranderd voort
- Pas klachten van gehoorverlies als cerumenophoping volledige gehoorgang afsluit
MIDDENOOR
Trommelvlies
Dunne, glanzende, parelgrijze membraan
Bij transparant trommelvlies kan achter-boven lange been v aambeeld gezien w en achter-onder de
ronde vensternis
Blauwe doorschemering door luchthoudende trommelholte
Het midden: umbo (uiteinde hamersteel)
Twee horizontaal verlopende ligamenten aan hamerhals, vormen grens tussen pars tensa en pars
flaccida
- Pars tensa: 3 lagen -> buitenste laag is huidlaag, middelste laag bestaat uit bindweefselvezels
(zorgen voor stevigheid en elasticiteit van membraan), binnenste laag is slijmvlieslaag. Men
verdeelt het in 4 kwadranten door umbo en verloop van hamersteel
- Pars flaccida = Shrapnellmembraan: slapper door ongestructureerde bouw.
Trommelholte (= cavum tympani)
, Verdeeld in: epitympanum (boven), mesotympanum en hypotympanum (onder)
- Mesotympanum: gedeelte achter trommelvlies (ook trommelholte genoemd)
Bevat: stijgbeugel (stapes), trommelvliesspanner en stijgbeugelspier
In mediale wand -> achter-boven: ovale venster & achter-onder: ronde venster
Midden promineert en wordt promontorium genoemd
Achter: cochleawinding (slakkenhuis
- Epitympanum = koepelholte
Bevat: hamer (malleus) , aambeeld (incus) met daarrond aantal luchtpockets
Beluchting: via 2 openingen in slijmvliesblad tussen koepelholte en trommelholte.
Slijmvliesbladen spelen rol bij uitbreiding van ontstekingen
- Hypotympanum
Bevindt zich onder bodem van gehoorgang en bevat geen structuren
In voorwand: binnenste halsslagader, loopt langs trommelvliesspanner, vormt craniale wand van
buis van eustachius
Bekleed met slijmvlies dat in buurt van tuba auditiva trilharen en serieuze (ouderen) en muceuze
(bij kinderen) spieren bevat, in de rest van middenoor zeer dun eenlagig slijmvlies
Er is een gemeenschappelijke innervatie van kaakgebied en oor bij kaakklachten kan er
uitstralende pijn zijn naar oor
Oriëntatiepunten (Punten die je zou moeten herkennen als je klinisch onderzoek doet van oor):
Processus brevis: wit uitstekend knobbeltje van hamersteel
Umbo
Lichtreflex: ontstaat bij het inwerpen van licht op trommelvlies, enkel in het normale aanwezig
Gehoorbeenketen
Malleus (hamer) : steel in trommelvlies en aan hals opgehangen met 2 horizontale ligamenten,
kop in epitympanum en grenst aan aambeeld
Incus (aambeeld) : aan 2 ligamenten in epitympanum opgehangen: aan lichaam en korte been
(lange been in mesotympanum en vormt echt gewricht met kop van stapes
Stapes (stijgbeugel) : is dmv ligament met voetplaat aan ovale venster opgehangen (aan
binnenoor)
Middenoorspiertjes:
M. stapedius: stijgbeugelspier: loopt van achterwand van middenoor nr kop v stapes
M. tensor tympani: trommelvliesspanner: loopt van mediale wand van trommelholte nr hals van
de hamer
Buis van eustachius
Zandlopervormige buis in verbinding met neus-keelholte
Belucht middenoor en voert secreet af
Bestaat uit: kraakbenig gedeelte & being gedeelte met als overgang de isthmus
Bekleed met trilharen
In rust = gesloten & bij slikken/geeuwen = kraakbenig gedeelte geopend
Mastoïd
Bekleed met eenlagig epitheel
Communiceert via grote cel (antrum) met middenoor
In 1ste levensjaar: zeer klein zonder veel cellen & 2de-5de levensjaar: uitbreiden v holten & 6de-
12de levensjaar: maximale ontwikkeling
Grote variatie in uitgebreidheid van pneumatisatie (kleine luchtbevattende holten in bot) ->
genetisch bepaald en kan geremd worden in vroege jeugd = gescleroseerd mastoïd
Bovenbegrenzing: tegmen tympani (dak van trommelholte) & achterbegrenzing: achterste
schedelgroeve & mediale begrenzing: booggangen van evenwichtsorgaan & onderwand: bloedvat
on
,BINNENOOR (COCHLEA) :
Het labyrinth is heel het binnenoor = slakkenhuis + evenwichtsorgaan. In de as, de modiolus, bevinden zich het
ganglion spirale en de zenuwen vaatvoorziening
Endolymfe- en perilymfecompartimenten
De opgerolde buis (35mm) is door twee membranen in 3 compartimenten verdeeld:
- Scala vestibuli
- Scala tympani
- Scala media: gevuld met endolymfe
Scala vestibuli en scala tympani in apex van cochlea en in open verbinden met elkaar hoor
helicotrema. Ze zijn gevuld met perilymfe
Endolymfe en perilymfe hebben verschillende samenstellingen (blz. 13)
Het elektrolytenverschil zorgt voor spanning die de haarcellen laten functioneren
Ductus en saccus endolymphaticus
Endolymfe systeem bevat naast scala media ook de ductus en saccus endolumpathicus
Taak: endolymfe opslurpen en reinigen + betrokken bij immunologisch afweerapparaat van
labyrint
Basilaire membraan
Verdeelt opgerolde buis in 2 en is scheiding tussen scala media en tympani
Bevestigd aan benige kam: aan basis van cochlea is deze breed en slap, maar wordt smaller en
stijver naar midden toe (eigenschap bep frequentieanalyse in binnenoor)
Orgaan van Corti ligt hierop
Membraan van Reissner
Heeft geen andere functie dan scheidingswand van scala madia en vestibuli
Stria vascularis
Bandvormig gedeelde aan scala media
Bevat 3 typen cellen: marginale, intermediaire en basale -> zorgen samen voor hoge
concentratiegehaltes in endolymfe
Orgaan van corti
Hier worden trillingen omgezet in elektrisch signaal
Bevindt zich op basilaire membraan
Bestaat uit: 1 rij binnenste haarcellen (IHC), 3 rijen buitenste haarcellen (OHC), verschillende
soorten steuncellen en zenuwvezels aan basis van haarcel
Haarcellen
Veel meer buitenste dan binnenste haarcellen
OHC en IHC gescheiden door driehoekige tunnel van Corti
OHC en IHC verschillende vorm en functie
IHC: peervormig met celkern in centrum, aan kop 200 stereocilia (organellen) die niet
verbonden zijn met tectoriale membraan
OHC: langwerpig met celkern aan basis van de cel, aan kop 3 rijen stereocilia die verbonden
zijn met tiplinks
, Zenuwvoorziening
Elke IHC wordt door 10-20 aanvoerende gemyeliniseerde vezels geïnnerveerd -> hiervan
innerveert 95% elk één IHC en de overige innerveren OHC’s
Zenuw bevat een veel kleiner aantal ongemyeliniseerde efferente vezels die beide type gelijkelijk
innerveren (afkomstig uit olijfkernen)
1.3 FYSIOLOGIE MIDDENOOR
1.3.1 TRANSFORMATORFUNCTIE V MIDDENOOR
Brengt luchttrillingen (zonder verlies) over aan het binnenoor
Luchttrilling nr vloeistoftrilling = 30 dB verlies 0.1% v energie overgedragen & 99,9% gereflecteerd
Middenoor moet verlies beperken (fungeert als transformator), verschil akoestische impedantie ( v
lucht nr vloeistof) overbruggen : van vis (water nr amfibie (land) = eerste middenoor
1.3.2 BELUCHTING
Luchtdruk in middenoor moet gelijk zijn aan die van buitenlucht
Door openen van buis van eustachius kan de beluchting v trommelholte plaats vinden
Via middenoorslijmvlies zal er een gelijke aanwezigheid van O2 en CO2 zijn
Negatieve druk van 200daPa -> disfunctie van buis van eustachius -> blijvende veranderingen in
mucosa en middenoor w verkleind
Waarom buis van eustachius gesloten?
Open buis leidt tot hinderlijk waarnemen van eigen stem
Afgesloten buis beschermt tegen indringen van vloeistoffen tijdens drinken
1.3.3 DRAINAGE & AFWEER
Afvoer van secreet door trilhaarbewegingen van slijmvlies en tuba auditiva
Ophoping leidt tot stoornissen
Secreet en slijmvlies bezitten afweerfunctie tegen infecties uit neus en keel
FYSIOLOGIE BINNENOOR
COCHLEA ALS TRANSDUCENT (OMZETTER)
Geluid van buitenwereld w via gehoorbeenketen overgedragen op stapesvoetplaat in het ovale venster die
vloeistoffen in cochlea in trilling brengt -> de ontstane drukverschillen in scala media en vestibuli en tussen
scala tympani en andere -> transversale trillingen in membraan -> toenemende golf van stapes richting apex ->
amplitude bereikt max en golf dooft uit -> doordat tectoriale en basilaire membraan verschillende
opgangspunten hebben -> onderlinge schuifbewegingen en afbuiging van stereocilia van haarcellen ->
vuurfrequentie (zenuwen die een bep elektrische puls geven met een bep snelheid) in afferente vezels
verandert -> geringe verandering wekt een geluidssentatie op -> brein kan uit tijdspatroon van vuringen
bepalen welke geluidsfrequentie aangeboden wordt = temporale codering van toonhoogte informatie
Capaciteit v goed gehoor w bepaald dr 2 eigenschappen :
Groot dynamisch bereik: bij zwakste bewegingen v lucht die wij als geluid waarnemen bewegen
de stereocilia (trilharen). Wij kunnen geluiden met 100 000 grotere A waarnemen zonder dat
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zylanisweep. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
