9. Het strafrechtelijk onderzoek
1) Kader
8 specifieke actoren voor de strafprocedure: overzicht
1. (Vermoedelijke) dader
2. Het slachtoffer
3. De politie
4. Het Openbaar Ministerie
5. De onderzoeksrechter
6. De onderzoeksgerechten
7. Strafuitvoeringsrechtbanken
8. Justitieassitenten en justitiehuizen
Misdrijf wordt gepleegd:
o Strafvordering: straffen
o Burgerlijke vordering: schade herstellen
Openingsact: de strafvordering
o Het ontstaan van de strafvordering = wanneer de strafwet wordt overtreden.
Doel: sanctioneren inbreuk op maatschappelijke orde
o Het ontstaan van de burgerlijke vordering (in strafzaken) = wanneer misdrijf ook schade aan
slachtoffer veroorzaakt.
Doel: herstel van persoonlijke schade (pas op! Niet elk misdrijf veroorzaakt schade, dus
dit is niet altijd aanwezig, dit is optioneel!!)
- Van ambtswege:
o Neemt kennis door eigen waarneming
o Neemt kennis door pv van de politie
- Na aangifte
o Private aangifte: derde (getuige) gaat misdrijf melden bij politie of parket
o Ambtelijke aangifte: verplichting vanuit de job (bv leerkracht)
o Soms noodzakelijk om strafvordering te kunnen instellen, vb art. 275, lid 3 Sw.
- Na klacht:
o Slachtoffer meldt misdrijf bij politie of parket EN vraagt vervolging
o Is nog GEEN burgerlijke partijstelling
o Soms klacht noodzakelijk om strafvordering te kunnen instellen (=klachtmisdrijf), vb art. 275, lid 3
Sw.
Stap 2: het OM besluit de strafvordering in te stellen
- Art. 22: de procureur des Konings zijn belast met de opsporing en de vervolging van de misdrijven die tot
de bevoegdheid van de hoven van assisen, de correctionele rechtbanken en van de politierechtbanken
behoren behalve, voor de twee laatstgenoemde gerechten, wanneer de strafvordering aan de
arbeidsauditeur is opgedragen.
- Oordelen over opportuniteit:
o JA: instellen strafvordering
o NEE: seponeren
o ANDERE: buitengerechtelijke afhandeling, minnelijke schikking, bemiddeling of VES
- Uitoefenen strafvordering:
o Stelt de strafvordering in bij onderzoeksgerecht of vonnisgerecht
o Behartigt de samenstelling van het strafdossier
o Waakt over het verloop van de strafrechtspleging
o Waakt over de uitvoering van de uitgesproken straffen
3) Onderzoek
,3.1) opsporingsonderzoek
- Grondslag: art. 28bis Sv
- Wie? OM = Procureur des Konings is verantwoordelijk
- Doel? Opsporen van misdrijven, daders en bewijzen ervan en gegevens verzamelen nuttig voor de
uitoefening van de strafvordering
- Hoe?
o PK geeft opdracht aan politie om onderzoekshandelingen te stellen
Gebeurt schriftelijk via kantschrift
PK als magistraat van het OM
o PK stelt onderzoekshandeling zelf
PK als officier van gerechtelijke politie
- Wat?
o Alle verrichtingen om het onderzoek te starten, te leiden en te vervolledigen
o Maar geen daden van rechtsmacht
Zijn dwangmaatregelen of inbreuken op de individuele rechten en vrijheden (art. 28bis, §3
Sv)
Uitzondering: inbeslagname
Toch dergelijke daden nodig??
- Kenmerken:
o Geheim (art. 28quinquies Sv)
Uitzondering:
Ondervraagde kan kosteloos kopie van verhoor krijgen.
PK kan pers inlichten.
Advocaat verdachte kan pers inlichten.
Recht op inzage door elke belanghebbende (art. 21bis Sv)
o Schriftelijk
o Niet-tegensprekelijk
Uitzondering: geschaad door opsporingshandeling over jouw goederen = opheffing
vragen (art. 28sexies Sv)
- Einde?
o Beoordelen opportuniteit strafvordering
Seponeren
Vervolgen
…
o Vorderen onderzoeksrechter
Uitzondering: mini-onderzoek (art. 28septies Sv)
mini-onderzoek
=
Kan voor alle onderzoekshandelingen, behalve: mini-
instructie
- Aanhoudingsbevel
- Volledige anonieme getuigenis
- Telefoontap
- Inkijkoperaties of observatie met technische middelen in een bewoond huis of in een praktijk van
een arts of advocaat
- Huiszoeking
OR krijgt verzoek van PK en kan weigeren of toestaan
Als hij toestaat, beslist OR, na uitvoering van de onderzoekshandeling
- Of hij dossier teruggeeft aan PK waardoor het onderzoek OO blijft
- Of hij het dossier evoceert, naar zich toetrekt, waardoor het onderzoek GO wordt
, 3.2) Gerechtelijk onderzoek
- Grondslag: art. 55Sv
- Wie?
o Onderzoeksrechter is verantwoordelijk
Aangesteld ‘in rem’ (in specifiek dossier)
- Doel?
o Opsporen van daders
o Bewijzen verzamelen
o Maatregelen nemen die de gerechten in staat stellen met kennis van zaken te oordelen
- Start?
o Vordering OM die onderzoekshandeling vraagt (art. 47 Sv)
o Burgerlijke partijstelling voor OR (art. 63 Sv)
o Na mini-onderzoek (mini-instructie) heeft OR zaak geëvoceerd (art. 28septies Sv)
o Na betrapping op heterdaad vat de OR zichzelf (art. 59 Sv)
- Hoe?
o OR geeft opdracht aan politie om onderzoekshandeling te stellen
o OR stelt onderzoekshandeling zelf
GEEN officier van de gerechtelijke politie
Wel onafhankelijke en onpartijdige rechter met eigen bevoegdheid (art. 62bis Sv.)
- Wat?
o Alle verrichtingen om de waarheid te achterhalen over de feiten, de betrokkenen en de situatie
À charge en à décharge
o Daden van rechtsmacht
Grenzen? Doel van het onderzoek, de waarheidsvinding en de wettigheid van de
gebruikte onderzoeksmethoden.
- Kenmerken?
o Geheim (art. 57, §1 Sv.)
Uitz.: ondervraagde kan kosteloos kopie van verhoor krijgen; PK - na toestemming OR -
kan pers inlichten; advocaat verdachte kan pers inlichten; recht op inzage dossier door
elke belanghebbende (art. 61ter Sv.); inverdenkinggestelde in voorlopige hechtenis
kennisnemen van dossier wanneer hij verschijnt voor onderzoeksgerecht
o Schriftelijk
o Niet-tegensprekelijk
Uitz.: bijkomende onderzoekshandelingen (art. 61quinquies Sv.), geschaad door
opsporingshandeling over jouw goederen = opheffing vragen (art. 61quater, §1 Sv.)
- Einde?
o Beoordelen legaliteit van strafvordering
Afsluiten slechts mogelijk na beschikking Raadkamer of KI
Dus dossier naar OM die vordert voor Raadkamer of KI
Dossier volledig? Vorderen
Dossier onvolledig? Bijkomende vordering en terugsturen OR
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ternestlauren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.