Gezondheidspromotie
Inhoud
1 Gezondheidspromotie.........................................................................................................................3
1.1 Kennismaking met het begrip en het werkterrein........................................................................3
1.1.1 Voorlichting...........................................................................................................................3
1.1.2 Voorzieningen........................................................................................................................3
1.1.3 Gezondheidsvaardigheden als streefdoel, empowerment als proces...................................4
1.1.4 Regelgeving............................................................................................................................4
1.2 Afbakening tegenover sociale marketing......................................................................................5
1.3 Ziektepreventie.............................................................................................................................6
1.3.1 Accentverschillen tussen promotie en preventie...................................................................6
1.3.2 Preventieniveaus...................................................................................................................7
1.3.3 Preventie toegepast op valpreventie.....................................................................................9
1.4 Vlaamse organisaties en gezondheidsdoelstellingen....................................................................9
1.4.1 Vlaams Agentschap voor zorg en gezondheid.....................................................................10
1.4.2 Gezondheidsdoelstellingen..................................................................................................11
1.4.3 Andere organisaties en overheden – als voorbeeld.............................................................11
2 Gezondheid.......................................................................................................................................12
2.1 Inleiding......................................................................................................................................12
2.2 Wat is gezondheid?....................................................................................................................12
2.3 Biopsychosociale model..............................................................................................................13
2.4 Subjectieve gezondheid..............................................................................................................13
2.5 Systematisch nadenken..............................................................................................................14
2.6 Gezondheidsdeterminantenmodellen........................................................................................15
2.7 Van zoveel oorzaken ziek worden?.............................................................................................18
2.7.1 Iatrogenese..........................................................................................................................19
3 Werken aan leefstijl- en gedragsfactoren..........................................................................................21
3.1 Modellen: oorzaken gedrag........................................................................................................21
3.1.1 Health Belief model.............................................................................................................22
3.1.2 ASE- model...........................................................................................................................25
3.1.3 Het model van stadia van gedragsverandering....................................................................28
3.1.4 I-Change: integratie verschillende modellen.......................................................................36
3.2 Welk model moet ik nu kiezen?..................................................................................................36
3.3 Strategieën die richten op het automatisch gedrag....................................................................37
3.3.1 Priming.................................................................................................................................37
,1 Gezondheidspromotie
1.1 Kennismaking met het begrip en het werkterrein
Het begrip gezondheidspromotie omschrijft kort de doelstelling: het promoten van gezondheid
Promoten = niet opgevat in de betekenis van reclame maken voor, maar wel als bevorderen van,
verbeteren
Gezondheidspromotie = gezondheidsbevordering
Gezondheidspromotie gaat niet om het verkopen van gezonde producten maar dat mensen zelf
beter hun gezondheid in de hand krijgen
Mensen in staat stellen
Zich gezonder willen en kunnen gedragen = meer controle over hun gezondheid
Zelf hun gezondheid verbeteren
Definitie WGO (Wereldgezondheidsorganisatie)
Het proces dat mensen in staat stelt om meer controle te verwerven over hun gezondheid, en hun
gezondheid te verbeteren
In de praktijk spreekt men van gezondheidsvoorlichting
Voorlichting is slechts een onderdeel van gezondheidspromotie
Gezondheidspromotie benadrukt dat er een combinatie van voorlichting en voorzieningen nodig zijn
om gezondheid en gezond gedrag te stimuleren.
Ook rekening houden met de omgevingsfactoren die het gedrag mee aansturen
1.1.1 Voorlichting
Door het geven van voorlichting als gezondheidswerker kan je stimuleren dat mensen op vrijwillige
basis zich gezonder willen gedragen.
Je vergroot kennis en vaardigheden van cliënten rond een bepaalde vormen van gezond
gedrag
Motiveert mensen en sterkt hen in hun zelfvertrouwen
Voorbeeld: een aanstaande mama de vaardigheden aanleren om borstvoeding te geven en haar
zelfvertrouwen te versterken, kan stimuleren dat zij zich echt in staat voelt om borstvoeding te geven
-> zo vormt deze vorm van gezond gedrag voor haar een makkelijke keuze
Omgevingsfactoren mee in rekening brengen: sociale omgeving als de woonomgeving
o Steunt de partner de aanstaande mama?
o Heeft zij een rustige ruimte?
Voorbeeld: vallen
Voorlichting: goede schoenen aandoen, licht aandoen, mensen hier op wijzen,…
Voorzieningen: thuiszorg, wandelrekjes door mutualiteiten, valalarm,…
Omgevingsfactoren: mantelzorgers, inrichting huis,…
1.1.2 Voorzieningen
Voorlichting is alleen niet voldoende. Soms zijn er organisaties en diensten nodig die hierbij
ondersteunend werken, die gezond gedrag faciliteren.
3
, Voorbeeld: mama die graag borstvoeding wil geven. Het gaat er niet enkel om dat zij zich bekwaam
voelt. Ze moet er ook in staat worden gesteld om borstvoeding te geven via ondersteuning die wordt
geboden door gezondheidsvoorzieningen die borstvoedingsbegeleiding aanbieden. (centra voor
kraamzorg, vroedvrouwen,…)
Voorbeeld: verpleegkundigen kunnen ouders ook informeren over vaccinaties, wanneer deze het
best toegediend worden, waar je op moet letten,… dit valt onder voorlichting.
Voorzieningen zoals Kind & gezin zorgen ervoor dat baby’s en kinderen deze vaccinaties ook
toegediend krijgen = ze faciliteren dit
Een bijzondere voorziening = mobiele vaccinatieteams: zorgen voor vaccinaties bij kwetsbare
doelgroepen
1.1.3 Gezondheidsvaardigheden als streefdoel, empowerment als proces
De combinatie van voorlichting en voorzieningen in een gezonde omgeving, wordt ge gezonde keuze,
de gemakkelijke keuze
WGO stelt: making the healthy choice the easy choice
= ervoor zorgen dat gezond leven, makkelijk is
Dit wordt mogelijk door 3 acties:
Health literacy: werken aan gezondheidsgelleterdheid
Good governance: zorgen voor toegankelijke gezondheidszorg
Healthy cities: gezonde steden
Health literacy
= gezondheidsvaardigheden en gezondheidsinformatie leren verwerven, begrijpen en gebruiken, om
hun gezondheid te bevorderen en behouden
Om health literacy te versterken, gebruik je empowerment
= staat voor een proces waardoor mensen meer controle krijgen over beslissingen en acties met
betrekking tot hun gezondheid
Je doelgroep of patiënt steeds te betrekken
Belangrijk dat gemeenschappen steeds sterker gemaakt worden = impact krijgen op hun
omgeving
Op wijkniveau de gezondheidsgeletterdheid vergroten rond gezondheidsthema’s zoals
valpreventie
1.1.4 Regelgeving
Gezondheidspromotie heeft als doel het sterker maken van mensen
Het is hierbij belangrijk dat mensen zelf keuzevrijheid behouden over hun gedrag.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chelseysluyts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.