Celdeling en bepaling van het geslacht
1 zygote → duizenden miljarden cellen
Onderhoud lichaam: vervanging afgestorven cellen
Nageslacht: apart soort celdeling
1 De celcyclus
Celcyclus = totale levensduur van een individuele cel
4 fasen:
G1 of eerste groeifase
S of synthese
G2 of tweede groeifase
M voor mitose of meiose
Interfase
G0-fase → niet delende cellen
De opeenvolging van verschillende fasen →
gecontroleerd door verschillende genen/EW, die zelf
worden geactiveerd door specifieke EW.
1.1 G1-fase
= eigenlijke werkingsfase van de cel
G = gap: interval tussen 2 belangrijke fasen
→ Chromosomen ontrold tot chromatinedraden
→ selectief gebruik vd erfelijke informatie: aanmaak nodige EW
1.2 S-fase
= synthese van nieuw DNA
→ voorbereiding op eigenlijke celdeling
→ verdubbeling van DNA in celkern = replicatie
Duurt gemiddeld 6-8 uur
1.2.1 Replicatie
Semi-conservatief: nieuw DNA bestaat uit 1 nieuwe en 1 oude streng
Synthese verloopt altijd 5’→3’
DNA polymerase verloopt 3’→5’ langs de template
Okazaki fragmenten: continu in de ene streng en discontinu in de
andere streng
Replicatie 1:
Helicase: verbreekt de H-bruggen tussen de complementaire nucleotiden vd DNA-duplex
Ontwinden van strengen → DNA-gyrase = topoisomerasen
→ replicatievork
Replicatie 2:
Primase: trekt RNA nucleotiden aan en zet ze aan elkaar
Replicatie 3:
Elongatie
o Verschillend voor 5’-3’ streng en 3’-5’ streng
o Leading strand: continu
Lagging strand: discontinu → Okazaki fragmenten
Prokaryoten:
o DNA polymerase I: gaps tussen primers invullen (lagging strand)
o DNA polymerase II: DNA herstel
o DNA polymerase III: polymerisatie in de leading streng
1
, Replicatie 4:
DNA polymerase ε exonuclease: verwijderd primers
ε = DNA herstel + synthese van de lagging streng
DNA polymerase overbrugt de DNA onderbreking
DNA ligase: sluit fragmenten aan elkaar
Replicatie 5:
→ Terminatie
Einde streng: telomeren = repetitieve sequentie van dsDNA aan het einde
van chromosomen
Repetitieve sequenties
Geen primer: DNA gap wordt niet overbrugd → bij elke replicatiestap stukje
verloren
Telomerase kan dit wel
DNA herstel: fout eruit halen = proofreading activiteit
Verkorting telomeren → beperkt aantal maal dat een cel
kan delen
1.2.2 Werking telomerase
Telomerase verlengt telomeren door het toevoegen van
repetitieve DNA sequenties
Bindt aan einde van telomeren via RNA template →
aanhechten nieuwe DNA streng
Enzym = revers transcriptase
2de enzym (dna polymerase) maakt de complementaire
streng in de andere richting
1.3 G2-fase
= laatste controle voor de deling
Nieuwe groei- of onderbrekingsfase
Extra controle voor fouten
Duurt gemiddeld 2-4 uur
1.4 M-fase
= de eigenlijke delingsfase
Feitelijke start: chromatiden beginnen te condenseren → delingschromosomen zichtbaar
Mitose of Meiose
2 Mitose
→ groei en afgebroken cellen vervangen
2.1 Profase
Chromosomen worden korter en dikker
Chromatiden hangen vast aan centromeer
Centriolen zijn ook verdubbeld en migreren naar
2 tegenoverliggende zijde vd cel om een soort
polen te vormen
Kernmembraan lost op
2.2 Pro-metafase
Kernmembraan dissocieert
Tubulinedraden komen de kern binnen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Chemist123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,70. Je zit daarna nergens aan vast.