,Thema: IBD, ziekte van Crohn
De DIO heeft kennis over de behandeling van een patiënt met de ziekte van Crohn en
colitus ulcerosa en kan deze kennis toepassen.
De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa zijn chronische inflammatoire darmziekten
(Inflammatory Bowel Disease (IBD)). Beiden worden gekarakteriseerd door afwisselende
episodes van exacerbatie (opvlamming) en remissie (rust).
Dieetbehandelingsrichtlijn:
Risicoprofiel
De pathogenese van inflammatoire darmziekte is onduidelijk. Omgevingsfactoren en
leefstijlfactoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan.
Roken veroorzaakt een groter risico op het ontwikkelen van de ziekte van Crohn en een
mogelijk beschermend effect bij colitis ulcerosa. Borstgevoedde kinderen hebben een
minder hoog risico op het ontwikkelen van inflammatoire darmziekten. Ook zijn er
aanwijzingen dat voeding een rol speelt bij het ontstaan. Vooral een ruime hoeveelheid
groente en fruit en omega-3-vetzuren lijken beschermend te werken, terwijl hoge
consumptie van omega-6-vetzuren in verband wordt gebracht met een groter risico op het
ontwikkelen.
Complicaties die kunnen ontstaan bij IBD:
- Abcessen: kunnen bij ziekte van Crohn ontstaan, zijn pusholtes als gevolg van
bacteriële infectie.
- Amenorroe: het wegblijven van de menstruatie.
- Anemie: bloedarmoede, de grootste systemische complicatie van IBD. Geassocieerd
met een verminderde kwaliteit van leven.
- Carcinogenese: colitis-ulcerosa-patiënten hebben licht verhoogd risico op het
ontwikkelen van darmkanker.
- Fistels: kunnen bij de ziekte van Crohn ontstaan, fistels in het maag-darmkanaal
kunnen de absorptie van voldoende energie, eiwit en micronutriënten bedreigen.
- Diarree ten gevolge van galzure zouten malabsorptie
- Het risico op homocystinurie, trombose, embolieën wordt vergroot door foliumzuur-,
vitamine B6- en B12-deficienties.
- Hyperoxalurie: vooral na ileum verwijdering, daardoor wordt oxalaat goed
geresorbeerd met hyperoxalurie als gevolg.
- Ondervoeding, malabsorptie en deficiënties.
- Osteoporose en osteopenie komen frequent voor als complicatie van IBD.
- Short bowel syndroom: wanneer grote delen van de (dunne) darm moeten worden
verwijderd ten gevolge van inflammatie, kan dit (uiteindelijk) in een short bowel
syndroom resulteren. Ziekte van Crohn is de meest frequente oorzaak van chronisch
darmfalen.
- Perforatie: bij ernstige ontsteking kan er een darmperforatie (gaatje in de darmwand)
ontstaan. Dit kan leiden tot buikvliesontsteking en kan levensbedreigend zijn.
- (High output) Stoma: bij operatieve ingrepen kan de aanleg van een stoma
noodzakelijk zijn.
- Steenvorming: galstenen en nierstenen
- Strictuur/stenose: een vernauwing in het maag-darmkanaal, kan ontstaan door
hevige ontsteking of door littekenweefsel.
, Patiënten met IBD hebben een verhoogd risico op ondervoeding met deficiënties van
micronutriënten. Dit is vaker bij de ziekte van Crohn en met name bij patiënten met fistels,
stricturen of rondom dunne darmresecties (verwijdering).
Patiënten met IBD denken vaak dat voeding het beloop van de ziekte beïnvloedt, met als
gevolg dat een zelf opgelegd dieet wordt gevolgd, waardoor deficiënties in de voeding
ontstaan. Patiënten zullen regelmatig tijdelijk of langdurige mono- of multi suppletie van
vitamines en minderalen moeten gebruiken.
Potentiële risico’s op micronutriëntdeficiënties bij patiënten met IBD zijn: ijzer, calcium,
selenium, zink, natrium, kalium, magnesium, vitamine B1, vitamine B6, foliumzuur, vitamine
B12, vitamines A, D, E, K en vitamine C.
Doel van de behandeling: Het klassieke uitgangspunt van de behandeling van IBD is:
- Het in remissie brengen van de ziekte en deze in remissie houden.
- Het streven naar reductie van het gebruik van corticosteroïden ten aanzien van
preventie osteoporose en/of osteopenie.
- Het vermijden van operaties.
Aanvullende behandeldoelen:
- Het voorkomen en vroegtijdig herkennen van anemie.
- Het verbeteren van de kwaliteit van leven.
- Het beïnvloeden of verbeteren van het natuurlijk ziektebeloop.
Voedingsgerelateerde problemen
- Ondervoeding
Ondervoeding met deficiënties komt frequent voor bij volwassen patiënten met de ziekte
van Crohn en colitis ulcerosa. Ondervoeding kan het gevolg zijn van:
1. Verminderde voedingsinname
Kan veroorzaakt worden door verminderde eetlust, pijn, algehele malaise,
misselijkheid, krampen, stenosering (vernauwingen), angst om te eten of door zelf
opgelegde voedingsrestricties.
2. Verhoogde energie- (en eiwit) behoefte
Het lijkt erop dat de energiebehoefte bij patiënten met een exacerbatie van ziekte
ten opzichte van patiënten met de ziekte in rust verhoogd is. Er is geen specifieke
aanbeveling over met welke ziektetoeslag moet worden gerekend.
Voor patiënten waarbij de ziekte in remissie is, is de aanbeveling 1 gram
eiwit/kg/dag. Voor patiënten die een exacerbatie hebben is de aanbeveling 1,2 – 1,5
g eiwit/kg/dag.
3. Verhoogde verliezen van voedingsstoffen: malabsorptie
Diarree, braken en bloedverlies kunnen leiden tot verhoogde verliezen van
voedingsstoffen en vocht en kunnen voorkom tijdens een IBD-exacerbatie. Gevolg
van verhoogde verliezen is doorgaans een disbalans tussen voedingsinname, -
behoefte en -verliezen, die kan bijdragen aan een negatieve energie- en eiwitbalans,
dehydratie, optreden van deficiënties of elektrolytstoornissen.
Malabsorptie kan een andere factor zijn van (ongewenst) gewichtsverlies bij IBD.
Bij de ziekte van Crohn kan, als gevolg van inflammatie of resectie van dunne
darm(segmenten), het resorberend oppervlak van de dunne darm dusdanig afnemen
dat het risico van een absorptieprobleem van voedingstoffen en/of water ontstaat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hildef. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.