Samenvatting
Samenvatting Inleiding tot de filosofie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van inleiding tot de filosofie van Marlies De Munck 17/20 als resultaat dankzij deze samenvatting
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 63 pagina's
Voorbeeld 4 van de 63 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Inleiding tot de filosofieAlgemene informatie
Regelmatig slides op blackboard, ook filmpjes die maar enkele weken beschikbaar zijn!
Handboek:
- zingeving in ecologie (Hendrik Opdebeeck): mag je gebruiken op het examen!
Geen aantekeningen of lossen blaadjes in steken!
Wel met fluostift aanduiden
- Zin in filosofie (Ludo Abicht en Hendrik Opdebeeck): handig voor nota’s aan te vullen
DVD-fragmenten: manier om beter te begrijpen, max. 1
vraag op examen zoals deze
Leerstof verschilt elk jaar, dus geen samenvatting
overnemen
Artikels die we zien ook zeker bekijken voor examen (zie
vooral blackboard)
Voor pasen wordt er een proefexamen op blackboard
geplaatst! (open vragen)
Lessen worden niet opgenomen
Actualiteit in Metro
Actualiteit 12/02/2020
Welke vragen zit achter de koppen?
- Cultuur: wat geeft zingeving aan mijn dag?
- Manier van handelen: nuttigheid optimaliseren
- Kwantitatief/pedagogisch/administratief: kennis en inzicht verwerven
Standpunten innemen door een kop te veralgemenen
1) Zin, in- en uitzicht
1. FILOSOFISCHE VRAGEN
Joost Vandecasteele “Ik vraag, dus ik besta”
- Filosofie bestaat uit vragen stellen, niet om vragen te beantwoorden
- Wel pogingen doen, maar uit filosofie is de wetenschap bestaan -> wanneer er
voldoende antwoorden en veralgemeningen ontstaan
Filosofie ontleed
- ‘sofos’ = wijsheid
- ‘filo ~ philein’ = verlangen
- ‘Philos’ = vriend
- ‘Phileo’ = ik bemin
Op zoek naar een juist of waar antwoord (wijsheid) omtrent 3 grote vragen (I,U,Z)
1. Naar een juist zicht op een rationeel verstaan (Inzicht in de werkelijkheid)
~ wat kunnen we weten?
1
, 2. Naar een juist zicht op de manier waarop we best handelen (Uitzicht krijgen op ons
doen en laten) -> Vb. bruggenbouwers
~ wat kunnen we doen?
3. Naar een juist zicht op een zinvolle manier van leven (Zinzicht)
~ wat mogen we hopen?
DVD-fragment over Chinese student (Confucianismefilosofie)
- ‘Filosofie leert ons de wereld te begrijpen (I), hoe je moet handelen (U) en wat de zin
is van het leven (Z)
Filosofie volgens het woordenboek
- Wijsbegeerte = leer en wetenschap der begrippen in hun hoogste algemeenheid
opgevat (filosofie is niet zo abstract zoals de definitie laat blijken)
- = levensbeschouwing, wereldbeschouwing
- Studie van de algemene beginselen van een bepaalde tak van kennis (filosofie van
verschillende domeinen)
Filosofie en klimaat: een vraagstuk
Is de klimaatcrisis een gevolg van de weg die de filosofie gevolgd heeft?
Oefening: Herken de 3 filosofische vragen in de analyse van de klimaatverandering van Kari
Norgaard in ‘Tegenlicht’ vorige zondagavond. (kennis, handelen en wat zin heeft)
Antwoord:
I: De mensen beschikken over de juiste informatie over dat het klimaat aan het veranderen is,
maar we moeten informatie krijgen over wat er gedaan kan worden.
U: We moeten onze manier van handelen veranderen en onszelf aanpassen om in relatie te staan
met de aarde
Z: Heeft het zin dat ik alleen mijn gedrag aanpas? Wat met de grote bedrijven? Ligt het buiten
onze macht?
Modelantwoord:
- We worden overspoeld door informatie (I); we proberen te handelen (U); om het hopelijk ook
leuk te hebben (Z)
- We hebben nood aan info (I) omtrent wat we kunnen doen (U), rekening houdend met onze
emoties (Z): al dan niet iets kunnen doen vanuit de info waarover we beschikken omtrent het
klimaat, bepaalt onze zingeving, onze gemoedsstemmming, ons geluk.
Welke evidentie wordt er doorprikt waardoor het interessant wordt?
- “Make carnival great again”: klassieke slogan van Trump wordt vervormd
- “in Leuven betaal je het meest voor een huis”: je zou andere steden verwachten dan
Leuven vb. Brussel, Knokke, Antwerpen
- “Harry in zee met Apple”: zou je niet verwachten
Vragen durven stellen bij koppen, interesse wekken en mensen laten willen gaan
nakijken of het klopt
2. FILOSOFIE EN MYTHOLOGIE
Wat is een mythe = een verhalende overleving over universele thema’s / een praatje zonder
grond / een als juist aanvaarde maar ongefundeerde voorstelling
- Doorprikken van zogezegde ware feiten is het begin van het kritisch denken!
2
, - Mensen wouden ‘weten’ ipv het zogezegde verhaaltje te geloven
Oorsprong van de filosofie
Wat is oorsprong van de filosofie
- Twijfelen: kloppen de verhaaltjes? -Descartes
- Kritisch zijn: oordelen en on derscheiden (krinein in het Grieks)
- Verwonderd zijn: omtrent hoe een en ander in elkaar steekt (thaumazein in het
Grieks) en openstaan voor andere ideeën
Twee fundamentele manieren om tot het beantwoorden van de drie grote vragen te komen:
( in plaats van mythe, godsdienst en ideologie)
- Kader zal nog veel terugkomen!
DENKEN ERVAREN
volgens het verstand/ ratio (= rede) / volgens de lichamelijke zintuigen, het
geest / ideeën / de vorm bedenken stoffelijke / de stof ervaren
Deductieve weg (de idee/ vorm voorop) Inductief (de materie/ stof voorop)
Rationeel Empirisch
Rationalisme empirisme
3. FILOSOFIE EN GODSDIENST
Ook in de godsdienst worden er antwoorden gezocht op de 3 fundamentele vragen
Deze antwoorden worde meestal gezocht in de bijbel
- Grote verschil met filosofie ligt in de methode/ de manier van antwoorden op
deze vragen
- God openbaart antwoorden aan de mensen (dit staat centraal)
God is alwetend (I), algoed (U) en almachtig (Z)
- Bij filosofie staan de 2 wegen van denken en ervaren centraal
Video: op welke manier herken je de openbaring als de methode van de godsdienst om
tot de antwoorden te komen?
- Openbaring heeft haar duidelijk gemaakt dat God haar bemint en dat ze dit
ervaart, ze voelt God in zich
Filosofie zal niet (altijd) ingaan tegen de godsdienst: niet per se ‘vijanden’
- Luc Ferry ‘beginnen met filosofie’ -> atheïstische filosoof
Stelt ook liefde centraal & roept op om meer compassion op te brengen
Dus niet per se als je niet gelovig bent deze waarden te verwerpen
- Enkel concurreren als godsdienst gaat vertellen dat enkel hun antwoord juist is!
- Sommige theologen vinden ook filosofie zeer belangrijk
Filosofie is ‘ancilla’ voor de godsdienst
In de geschiedenis was een evenwicht tussen de twee, waarna een kloof
is ontstaan
4. FILOSOFIE EN IDEOLOGIE
Ideologie beantwoord aan 4 kenmerken
- Samenhangend mensbeeld
3
, Niet altijd het geval bij filosofie
Niet altijd bij mythologie: verhaaltjes kloppen niet altijd
Niet altijd bij godsdienst: liefhebbende vs straffende god
- Dat steunt en zekerheid geeft
Niet altijd bij filosofie: twijfel bij het door elkaar schudden van de zekerheid
Wel bij mythologie
Wel bij godsdienst: steun en zekerheid in geloof vinden
- Al dan niet bewust word opgedrongen
Niet bij filosofie: alles wordt in vraag gesteld, zo kan je niets opdringen
Wel bij mythologie
Niet altijd bij godsdienst: wel bij fundamentalistische godsdienst, anders: vb.
Tillich ‘geloven is de moed om te aanvaarden dat je aanvaard wordt’ -> jijzelf
die de moed opbrengt om bepaalde dingen te aanvaarden
- Antwoorden geeft maar geen vragen laat stellen
Niet bij filosofie: vragen staan centraal
Wel bij mythologie
Niet altijd bij godsdienst: bij vb. paus Fransiscus mag je niet altijd vragen
stellen, godsdienst wordt interessanter als je wel vragen mag stellen
Voorbeeldvraag: Leg uit hoe je het belang van het onderscheid tussen filosofie en mythologie
of godsdienst ziet opduiken in verband met de vragen die we ons vandaag op het vlak van
het klimaat en de natuur stellen. (P36-42 filosofie in ecologie)
5. HET ONTSTAAN VAN FILOSOFIE VANUIT EEN MENSBEELD
Het onstaan vanuit geleefde, uitgesproken en besproken mens – en maatschappijbeeld
Geleefde mens- en maatschappijbeeld
- In welk beeld we opgroeien
Uitgesproken mens- en maatschappijbeeld
- Vb. vormsel om zelf uit te spreken dat je in God gelooft
Besproken mens- en maatschappijbeeld
- Uitgesproken mensbeeld gaat snel over naar besproken mensbeeld
= in vraag stellen van het vormsel dat men gedaan heeft
- Het kritische gaat zich installeren in ons persoonlijk leven, waardoor we uit het
mens en maatschappijbeeld kunnen stappen waar in we zijn opgegroeid
- Gevolgen:
Katholieken worden onkerkelijk
Vrijzinnigen die zich bekeren
Joden die hun orthodox gemeenschap verlaten
Christenen die moslim worden
6. FILOSOFIE: DISCRIPTIEF OF NORMATIEF
Beschrijvende filosofie (gaan we volgende lessen niet meer zien)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jinthesoetemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen