Samenvatting
Summary Voedselveiligheid en Wetgeving (B-KUL-E03Z5A)
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van de lessenreeks Voedselveiligheid en Wetgeving door Professor Van Loco
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Voedselveiligheid en wetgevingLes 1 – inleiding, “general food law”, “risk analysis” en verschillende nationale en internationale
actoren
De dioxine crisis
Verkest mengde transformator olie in vet, gebruikt als basis voor dierenvoer en die olie was een
mengsel van PCBs. Naast PCBs bevat transformator olie ook nog dioxines (bij hoge verhitting w dit
gevormd). Alles is gestart hiermee, er waren nog voedselcrisissen, maar deze is de belangrijkste.
Sindsdien is alles veranderd qua aanpak.
Er werden heel veel producten teruggeroepen (exportblockade en recall van producten) en
vernietigd. Labo-analyses werden uitgevoerd ter bevestiging van de veiligheid/toxiciteit. Dioxine is
een carcinogeen en willen we niet in onze voedselketen! Hierdoor ontstond ook een politieke crisis
(val van de regering in juni 1999). Dit ging gepaard met een grote economische kost. Er zijn nog
steeds vragen over de schade die de dioxinecrisis heeft aangericht.
Dioxine = mengsel van congeneren = beetje analoog aan isomeren, chlooratomen k op versch
plaatsen komen van de dioxine, komt vrij bij verbranding (natuur; bosverbranding en mens;
autoverkeer, roken), het is vetoplosbaar (accumuleert), persistent (moeilijk afbreekbaar) en toxisch
(kanker, chlooracne), 2,3,7,8-TCDD is meest toxische component.
➔ Dit was de trigger van het huidige voedingsbeleid.
“The EU approach to food safety regulation”
Door de BSE crisis in 1996 werd deze verordening volledig herzien, “green paper on food law” werd
gepubliceerd in 1997 als basis voor discussie, “white paper on food safety” in 2000, er waren te veel
voedselveiligheid crisissen, dus werd er een document opgesteld door experten, hoe ziet het
systeem eruit en wat moet beter. De uitvoering/implementatie gebeurt onder toezicht van DG
SANCO.
“White Paper”
Er moet een “European Food Authority” komen, nu EFSA (Europese Voedselautoriteit), en dit moet
onafhankelijk zijn van politieke invloed en industriële belangen. Andere kenmerken van dit orgaan =
strenge publieke controle → streng publiek onderzoek, wetenschappelijke autoriteit en nauwe
samenwerking met nationale wetenschappelijke instanties. Er is een betere samenwerking vereist en
er moet een risicobeoordeling gedaan w obv wetenschappelijke bevindingen, risk management is
voor de commissie en voor de lidstaten (politiek), EFSA doet da onafhankelijk en is wetenschappelijk
gebaseerd.
1
,“Food Safety Legislation”; vanaf de productie tot aan ons bord moet het product gecontroleerd
worden (“farm to table”, de hele keten), dit heeft aanleiding gegeven tot de “General Food Law”, dit
is de basis, deze wet zegt dat de producent verantwoordelijk is voor de veiligheid vh product
(diervoederfabrikanten, landbouwers en levensmiddelenbedrijven). Producenten moeten ook
kunnen aantonen waar hij zijn producten/ingrediënten heeft gehaald en of die veilig zijn, dat is het
concept van traceerbaarheid. Een goeie risicoanalyse moet ook gedaan worden door middel van
“risk assessment” (wetenschappelijk advies en informatie door analyse), “risk management”
(regelgeving en controle, de overheid zorgt voor wetten en normen) en “risk communication” (‘dit
product is potentieel onveilig, gelieve dit terug te brengen naar uw winkel en niet meer te
consumeren’, moet transparant zijn). En er is een voorzorgsprincipe dat wordt ingeroepen als we
denken dat er een risico is, maar waarvan we de schade of impact nog niet goed van kunnen
inschatten.
Controle van implementatie/toepassing vd wetgeving;
• Alle onderdelen van de voedselproductieketen moeten officiële controles doorgaan.
• “Community framework” van nationale controlesystemen, voedselveiligheidsnormen in de
hele EU. De veiligheidsstandaarden zijn wel Europees, maar hoe er controles worden
uitgevoerd, wordt nationaal bepaald.
• De toepassing van dergelijke controlesystemen blijft een nationale verantwoordelijkheid. De
wetten rond de controles waren niet harmonieus binnen Europa.
• Er zijn nochtans wel onafhankelijke organisaties die versch controlediensten gaat
inspecteren, kijken of elke lidstaat de hele Europese wetgeving (wg) implementeert.
Informatie voor de consument;
• De consumenten moeten goed geïnformeerd worden door de Commissie en de nieuwe
“European Food Authority”.
Internationale dimensie;
• De “Community” is de grootste importeur/exporteur van de wereld, dus dit vereist een
actieve rol van de “Community” in internationale organen.
“The EU approach to food safety regulation”
• “Risk assessment” wordt gedaan door “European Food Safety Authority” (EFSA) = geven van
wetenschappelijk advies.
• “Risk management” is gebaseerd op duidelijke wg voorgesteld door de Commissie en
geïmplementeerd door de raad. Grondige herziening van de EU-“Food law”. Op Europees
niveau.
• “Risk control” is het aanzienlijk versterken vh EU-“framework” voor de handhaving van de
voedselveiligheidsvoorschriften waarop toezicht wordt gehouden door het “Food and
Veterinary Office” van de Commissie.
• “Risk communication” is een verantwoordelijkheid van EFSA.
Voedselveiligheid in de EU
• Om de 5 jaar wordt een parlement gekozen en in de raad worden de lidstaten
vertegenwoordigd, beide k wetgevingen uitvaardigen.
2
, • De Europese Commissie = DG SANTE en controle gebeurt door FVO, zorgen dat de wg goed
geïmplementeerd wordt (in België is WAF de controle autoriteit).
• FAVV = controle en operationele reglementering; hygiëne, erkenningen en toelatingen,
monsterneming, heffingen en retributies, autocontrole, crisismaatregelen etc. =
voedselagentschap.
• FOD VG = opstellen van normen (toevoegsels, contaminanten, pesticiden, dierengezondheid,
enz.).
• FOD Economie = economisch gedeelte (prijzen, gewichten, …), wet marktpraktijken en
consumentenbescherming, samenstelling eetwaren (receptuurwetgeving), …
• Gewesten = landbouwaspecten (GGO’s: teelt, biologische productie, oorsprong en herkomst,
zaden en plantsoen, leidingwater, kwaliteitsregelingen, …).
➔ Belangrijkste actoren binnen België qua voedselveiligheid.
Andere belangrijke wetten = algemene wg rond consumentenbescherming en aansprakelijkheid v
producten
• Strafwetboek (vervalsing, verbreken van zegels, omkopen, …).
• Wet van 25 februari 1991 betreffende de aansprakelijkheid voor producten met gebreken =
de producent is aansprakelijk voor de schade veroorzaakt door een gebrek in zijn product.
3
, Belgische wetgevende principes
• In de Belgische wg zijn er meerdere niveaus van wetten. De grondwet is de basis! Om de
grondwet te wijzigen moet er 2/3 meerderheid zijn in het parlement en dat is nogal complex.
• Wet wordt gestemd in het parlement, er worden normen uit gehaald, steeds een cascade
(zie slide).
• De wetten zijn federale bevoegdheden, de wet is een algemeen principe en bevat geen
details.
• Koning bepaalt = koninklijk besluit, de details en ministerieel besluit = minister legt de lijst
vast van …
• Het kost veel tijd om documenten aan te passen, wet moet helemaal door het parlement,
daarom hebben ze een cascade gemaakt, hoe meer het aangepast moet worden (bv lijst van
toegelaten planten in voeding) hoe lager in de hiërarchie (moet enkel getekend w door de
minister).
• In ministeriële besluiten (of zelfs omzendbrieven of dienstinstructies) vinden we heel
gedetailleerde voorstellen terug.
• Omzendbrieven = op formele manier uitleggen hoe je alles moet interpreteren.
EXTRA UITLEG
Belgische wetgevende principes; grondwet is de basiswetgeving, het kader waar dat alle wetten
in België moeten aan voldoen, spec naar voedselveiligheid kijken, wet maken (federale wet bv), maar
met grote algemene principes, de details van het uitvoeren van die wet, gaat men schrijven
in onderliggende wetgevende documenten; koninklijk besluit of ministerieel besluit, in de wet schrijf
je dan koning bepaalt modaliteiten voor… of minister legt de lijst vast van geautoriseerde
instellingen, zulke zaken in wet schrijven, geeft de mogelijkheid om dingen in de wet sneller aan te
passen (procedure hoe stalen genomen moeten worden, vrij technische procedure, nooit in wet
schrijven, maar in koninklijk besluit, makkelijker aanpasbaar dan een wet).
Wetgever moet delegatie (overdragen van taken) wel neerschrijven in de wet, daarin moet staan (in
de wet), de koning bepaalt de modaliteiten voor de staalname, of doc in wet moet staan; minister
kan lijst vastleggen van geautoriseerde planten of planten niet toegelaten in voedingsmiddelen,
typische manieren waarop men werkt, jaren eer dat wet door parlement is, hele procedure voor,
koninklijk besluit ook, maar gaat ietsje sneller, ministerieel besluit nog iets sneller .
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniemstuviaverkoop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76449 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen