Arbeidsrecht: privaatrecht, onderlinge relaties tussen burgers regelt en daarbij als uitgangspunt
hanteert dat burgers in alle vrijheid en als gelijkwaardige partijen met elkaar juridisch afdwingbare
overeenkomsten moeten kunnen afsluiten. (=contractsvrijheid)
Individueel arbeidsrecht: bevat de rechtsregels die specifiek betrekking hebben op de
arbeidsverhoudingen tussen burgers. Bepaalt binnen welke contouren de verschillende
soorten arbeidsovereenkomsten gesloten kunnen worden en welke minimale verplichtingen
daaruit voortvloeien voor de WN & WG.
Collectief arbeidsrecht: legt vast op welke wijze en in welke mate de WN’s als groep in
overleg kunnen reden met de WG en zelfs inspraak kunnen krijgen in de bedrijfsorganisatie.
MAAR! Contractsvrijheid moet binnen het arbeidsrecht wel genuanceerd worden!!
Arbeidsrecht bevat veel dwingend recht: rechtsregels waarvan men bij overeenkomst niet
mag afwijken. Sommige afspraken worden vaak niet individueel maar collectief
overeengekomen en vastgelegd en kan de individuele WN of WG moeilijk ontsnappen aan de
verplichte toepassing daarvan.
Collectief arbeidsrecht als extra/eigen bron van recht
Sociale Quasestie: miserabele werk en levensomstandigheden van het werkvolk leidden tot sociale
onrust en verplichtten de overheid tot het maken van extra regels ter bescherming van de werkende
klassen de eerste “sociale wetgeving”(1986). (AO => minderinvaliden => kinderbijslag =>
vakantiegeld) (zie Daens)
Doel arbeidsrecht: beschermen van de WN als zwakkere partij binnen de arbeidsrelatie.
Arbeidsrecht: bronnen?
wet + KB: www.staatsblad.be
CAO: 3 niveaus
o nationaal: NAR: www.nar.be
o sectoraal: PC: www.werk.belgie.be
o onderneming
! Hiërarchie (p. 152- 9. Hiërarchie van de sociale rechtsbronnen
1
,Sociaal Recht
Sociaalzekerheidsrecht:
Publiekrecht
Verhouding tussen burger en overheid, met name rechten op sociale zekerheid (cf. sociale
grondrechten) die burger kan inroepen/opeisen t.a.v. de overheid (cf. verzorgingsstaat)
ingeval van “sociale risico’s”. (Bv. Werkloosheid, ziekte,…)
Eenzijdigheid, dominantie van overheid (Overheid bepaalt de voorwaarden om uitkeringen
te geven en hoelang die kunnen verkregen worden en hoeveel die bedraagt)
Instellingen van sociale zekerheid:
1. FEDRIS: overkoepelend fonds FAO: Fonds voor Arbeidsongevallen en FBZ: Fonds voor
beroepsziekten
2. FAMIFED: Federaal Agentschap voor kinderbijslag
3. RSZ: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid
4. Federale Pensioendienst
5. RIZIV: Rijksinstituut voor ziekte-en invaliditeitsverzekering
6. RJV: Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie
7. RVA: Rijksdienst voor arbeidsvoorziening
8. RSVZ: Rijksinstituut voor Sociale Verzekering zelfstandige ondernemers
Belang van Sociaal Recht:
Vastleggen rechten en plichten WN en WG tov elkaar
Minimum aan vrije tijd voor WN
In levensonderhoud kunnen voorzien
2 onderscheidingscriteria:
Werk je onder gezag of niet? (Eigen baas of niet?)
Arbeidsovereenkomst (Wetboek- bijlage 10): werkt voor 1 WG en is tijdens het werk onderworpen
aan instructies en richtlijnen van de WG. De relatie wordt beheerst door het arbeidsrecht en
geschillen tullen worden beslecht oor de arbeidsbanken.
Verrichten van (handen/hoofd) arbeid
Tegen loon
Onder gezag
!Nvt statutair overheidspersoneel en uitzendarbeid, Contract van aanneming!
Sociaal statuut van zelfstandige: niet aan gezag onderworpen, eigen baas en beslist zelf wanneer,
waar, en hoeveel hij werkt.
Alle natuurlijke personen
Zonder contract of statuut
Hoofd- of bijberoep
Aannemingsovereenkomst: hij zal zijn diensten aanbieden aan meerdere klanten en met hen
een overeenkomst van aanneming afsluiten waarin juridisch bindende afspraken gemaakt
worden over het precieze werk dat moet verricht worden en de vergoeding of prijs die als
tegenprestatie daarvoor betaald zal worden.
Valt onder handelsrecht => handelsrechtbanken (geschil)
Zelfstandige in bijberoep: combinatie van dienstverband en zelfstandige.
Niet: in bijberoep ook bij dezelfde WG zaken doen!
Heb je een arbeidsovereenkomst of ben je statutair?
Verschillende manieren om in dienstverband te werken: Wie werkt in dienst van een onderneming of
een privépersoon zal verbonden zijn door een arbeidsovereenkomst met partijen: WN & WG.
Onderworpen aan de Wet op arbeidsovereenkomsten (1978)
Werknemers: arbeiders of bedienden, handelsvertegenwoordigers en dienstboden
Rechtspositieregeling
Ambtenaar: wie werkt in dienst van de overheid.
Statutair: de rechten en verplichtingen van het overheidspersoneel niet worden vastgelegd
in een AO maar wel bepaald worden door een vooraf bij wet of reglement vastgestelde
“statuut” (eenzijdig opgelegd en gewijzigd!) => bestuursrecht, een geheel van algemene
bepalingen dat op de ambtenaar van toepassing wordt verklaard bij zijn “benoeming”.
!!Uitzonderlijk kan de overheid mensen ook contractueel aanwerven (=contractueel
overheidspersoneel), voor welbepaalde taken of oor een welbepaald reden. Niet verbonden aan een
statuut, maar zoals een andere WN door een arbeidsovereenkomst die onderworpen is aan de WAO,
eenzijdige wijzigingen daaraan zijn niet mogelijk.
3
, Sociaal Recht
Leer of stage overeenkomst: overeenkomst voor beroepsopleiding. Zijn aan specifieke wetgeving
onderworpen omdat hier weliswaar sprake is van arbeid en gezagsverhouding, maar hier staat
ventraal het “leren”.
Statutair: meer werkzekerheid (vast benoemd)
Contractueel: niet vast benoemd (Bv. Ziekte => na 1 maand maar 60% wedde) => minder loon &
minder pensioen.
Hoofdstuk 2 (& 11): Starten als Zelfstandige
Inschrijven bij KBO (Kruispuntbank voor ondernemingen) via erkend ondernemingsloket:
ondernemingsnummer aan te vragen.
Ondernemingsnummer: een uniek identificatienummer van 10 cijfers dat in de contacten met de
overheidsdiensten gebruikt moet worden.
Voor vrije beroepen (advocaten, notarissen, boekhouders,…) is 1 e inschrijving gratis!
Inschrijving gebeurt via ondernemingsloketten (door de overheid erkende privéorganisaties-
vzw’s zoals Partena. Naast de inschrijving in KBO controleert het ondernemingsloket ook of
de nodige vergunningen en vestigingsattesten aanwezig zijn.
Sociaal statuut zelfstandige: inschrijven bij sociaalverzekeringsfonds (bv. Partena, Securex, Group S)
en wie dit niet tijdig doet wordt automatisch ingeschreven bij de nationale Hulpkas voor sociale
verzekering der Zelfstandigen. (SVZ)
Elk kwartaal betaalt de zelfstandige aan zijn socialeverzekeringsfonds of aan de Hulpkas zijn bijdrage
voor de sociale zekerheid. Deze bijdragen worden berekend op basis van het inkomen en worden
doorgestort aan het RSVZ dat het geld dan verder verdeelt over de socialezekerheidssectoren
waarbinnen de zelfstandige uitkeringen kan genieten: ziekteverzekering, gezinsbijslagen en
pensioenen. Een zelfstandige in bijberoep betaalt slecht beperkte bijdragen.
Moet Zelfinitiatief nemen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper younes-amghar1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.