Samenvatting van historische context China. De begrippen die je moet kennen zijn duidelijk aangegeven met een andere kleur. Aan het eind van dit document is er een micro samenvatting.
China van keizerrijk tot kapitalisme
3.1 Het Chinese keizerrijk (1842-1911)
China omstreeks 1842
Terwijl Europa na de val van het West-Romeinse rijk was uitgevallen in chaos – was in China het
centrale gezag van de keizer bewaard gebleven en landbouw stedelijke samenleving bleef bestaan.
Er waren in China opstanden en verdeeldheid, maar die werden gevolgd door perioden van stabiliteit
en eenheid. Er werden weleens keizerlijke families van de troon gestoten, maar hun opvolgers pasten
zich aan het traditionele bestuurssysteem.
Bestuur van China was gebaseerd op ideologie van Confucius.
Confucianisme -> het streven naar harmonie en orde en het vermijden van chaos. Gevolg: iedereen
moest zich houden deugden als plichtsbetrachting, beleefdheid en eerbied voor ouderen. Vrouwen
gehoorzaam aan man en voorouders moesten vereerd worden. Bovenaan de hiërarchie: de keizer die
regeerde met de toestemming van de hemel en werd geholpen door de mandarijnen
(staatsambtenaren). Zij waren toegelaten na moeilijke examen over de ideologie van Confucius.
In 19e eeuw regeerde de dynastie van Qing. Zij hebben keizerlijke troon veroverd vanuit Mantsjoerije
(etnische minderheid). Na periode van achtruitgang onder voorgangers was er onder Qing vrede, rust
en welvaart. Gevolg: bevolking groeide sterk. China was ook het welvarendste rijk op aarde.
Vanaf 19e eeuw verloor China zijn positie. Oorzaak: politieke crisis, hongersnoden en corruptie. Zo erg
dat China werd gezien als de zieke man van Azië. Ook door de opium verslavingen. Hoewel China
opiumimport verbood, lieten corrupte ambtenaren het gebeuren.
Corruptie was een belangrijke oorzaak van Chinese problemen.
- Illegale opium import
- Ambtenaren en bestuurders persten onderdanen af
- Gefraudeerde mandarijnexamen
- Grootste deel van belastinginkomsten verdween in hun zak.
Imperialisme
De keizer wees havenstad Kanton aan als enige haven waar buitenlanders mochten komen, maar
Britten wilden meer dan dat. Ze kochten in China steeds meer thee ze betaalden met zilver, maar
verkochten ook steeds meer opium voor zilver. Keizer Daoguang greep in: hij liet een miljoen kilo
opium in beslag nemen en verbranden. Gevolg: Britse regering reageerde woedend en stuurde
oorlogsschepen die de Chinese kust bombardeerden en Chinese schepen tot zinken brachten. Britten
veroverden forten en kustplaatsen. >> Eerste Opiumoorlog. Het werd hierna duidelijk dat door de
wetenschappelijke en industriële revolutie de Chinezen kansloos waren. Oorlog eindigde met het
Verdrag van Nanking (de Britten mochten in vijf havensteden handelen, China moest Britten
compenseren voor vernietigde opium en afstaan Hongkong)
Na Britten sloten anderen ook soortgelijke ongelijke verdragen met China. Terwijl westerse landen
steeds meer rechten opeiste, probeerde China onder die afspraken uit te komen. Gevolg: Tweede
Opiumoorlog. China was opnieuw kansloos. >China moest nog tien havens openstellen en
opiumhandel werd vrijgegeven.
Ook andere imperialistische mogendheden verwierven handelsrechten in de verdragshavens waar hun
onderdanen exterritoriale rechten hadden. Deze buitenlanders leefden in concessies (aparte gebieden
waar ze onder de rechtspraak van hun moederland vielen.) De Chinese overheid had er niets te
zeggen.
, China’s reactie op de westerse invloed
Het gezag van de keizer was aangetast en er was woede onder het volk. Oorzaak: buitenlandse
aanwezigheid en invloed. Overbevolking > hongersnoden.
Onvrede en wanhoop onder boeren leidde tot Taipingopstand:
- Oproep tegen de Qin-dynastie
- Predikten Chinese versie christendom , beelden tempels en andere heiligdommen kapotslaan
- Hemels koninkrijk van de vrede
- Schaften privébezit af, verwierpen het confucianisme, verklaarden mannen en vrouwen gelijk
- Tegen luxe en genotzucht : vermoordden rijke boeren, grondbezitters en ambtenaren
Tegelijk met Taipingopstand ook Nianopstand. > ‘Dood de rijken en help de armen’. Gevolg van deze
opstanden: 10 mil mensen omgekomen door wapengeweld en 10/20 mil door hongersnoden en
epidemieën.
Het doel van de zelfversterkingsbeweging: van China weer een machtig en welvarend land te maken,
Waar buitenlanders niets te zeggen hadden. China moest technologie overnemen om dit te kunnen,
maar veranderingen bleven beperkt tot de steden. Hervormers werden tegengewerkt door
conservatieven. Ondanks de zelfversterkingsbeweging raakte China achterop. > Bleek uit oorlog met
Japen in 1894. De Chinees-Japanse oorlog eindigde met: vredesverdrag (Korea en Taiwan worden
Japanse koloniën en Japan kreeg concessies in China) China had zwakte laten zien. Gevolg: nieuwe golf
van westers imperialisme. > Buitenlandse wijken.
Deze nederlaag versterkte hervormingsbewegingen, die werden gesteund door de keizer, maar de
conservatieven kregen steun van zijn tante Cixi. Cixi bleef de werkelijke machthebber. Er ontstond een
nationalistische volksbeweging van landloze boeren die zich tegen de buitenlanders keerden. Ze
waren niet tegen de dynastie. Ze vernielden alles wat christelijk was. > De bokseropstand werd
gesteund foor Cixi. Buitenlandse regeringen sloegen dit neer. > Nederlaag China.
Cixi besloot hierna toch mee te werken aan modernisering, maar er bleef onvrede. Na haar dood en
die van de keizer werd Puyi keizer. > Einde gezag van de Qings. Er ontstond een democratische
revolutie. > Einde keizerrijk en begin Republiek.
3.2 de Chinese Republiek (1842-1911)
De begintijd van de republiek
Stichter van de Republiek China: Sun Yat-sen. Hij was bijzonder omdat: vloeiend Engels, wereld buiten
China kende, eerste Chinees afgestudeerd in westerse geneeskunde en had in buitenland gewoond.
Hij wilde Chinese Republiek gebaseerd de drie volksbeginselen: nationalisme, democratie en welvaart.
Generaal Yuan Shikai greep de macht. Yuan was in keizerrijk de belangrijkste militair geweest. Hij
besloot mee te werken aan de vorming van een republiek. Maar de keizerlijke familie weigerde het
einde van het keizerrijk te accepteren. Daarom beloofde Sun aan Yuan dat hij president mocht worden
als hij de keizer overhaalde af te treden.
Sun hoopte hem in bedwang te houden met een gekozen parlement. Gevolg: Sun richt Chinese
Nationalistische Partij op: de Kwomintang (KMT). >> Yuan kocht parlementsleden om, intimideerde of
ver- moordde ze. Gevolg: Sun riep op tot een gewapende opstand. >> De KMT werd verboden,
tienduizenden opstandelingen werden geëxecuteerd en Sun vluchtte naar Japan. Het centrale gezag
van Yuan werkte niet. Na zijn dood verbrokkelde het land. Losse gebieden werden overheerst door
onafhankelijke krijgsheren. Dit leidde tot rampzalige gevolgen voor het platteland. In 1921/1922 door
hongersnoden vijf miljoen doden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nadinamircea. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.
