Complottheorieën; niks nieuws?
Op welke manier moet de samenleving omgaan met de huidige stroom aan
complottheorieën?
Complottheorieën zijn van alle tijden. Zo zou de aanslag op de Twin Towers door de
Amerikanen zelf georganiseerd zijn om de inval in Irak en Afghanistan te rechtvaardigen1 en
zouden Joodse mannen met lange baarden, volgens pamfletten in 1905, een demonisch
plan hebben opgevat om de wereld te domineren. Deze complottheorieën versimpelen de
werkelijkheid, zaaien tweedracht en ontwikkelen angstgevoelens.
Ook de coronapandemie leidde tot nieuwe complottheorieën. Zo blijkt het virus gemaakt in
een laboratorium, is Bill Gates hoofdverantwoordelijk en verbergt het virus 5G klachten.
Deze samenzweringstheorieën worden massaal verspreid via social media. ‘Het massaal
verspreiden van 'verborgen' waarheden wordt in het digitale tijdperk gebruikt om de
gevestigde orde te ondermijnen, verdeeldheid en emoties (angst) aan te wakkeren en
tegenstanders uit te schakelen’2 (soms letterlijk).
Doordat men in een spiraal van misleidende informatie terecht kan komen (de zogenaamde
informatiefuiken) ontstaan gepolariseerde (versterken van tegenstellingen tussen -in dit
geval- bevolkingsgroepen) meningen. Een belangrijk verschijnsel is dat complotdenkers de
wetenschap en democratie in twijfel trekken. Zelf worden complotdenkers, ook wel 'wappies'
genaamd, in twijfel getrokken omdat zij hun theorieën niet kunnen onderbouwen. Dit leidt tot
een splitsing in de samenleving en ondermijnt de sociale cohesie.
Een oorzaak van het groeiende aantal aanhangers van complottheorieën is de angst en
verwarring die mensen in deze onzekere tijd, vanwege de coronapandemie en de groter
wordende inkomensverschillen, voelen. In tijden van onzekerheid staan veel mensen open
voor nieuwe ideeën die hun wereldbeeld structureren. ‘Mensen zijn bang, weten niet waar dit
alles op uitloopt, voelen zich bedreigd door donkere, onzichtbare machten. En net als in de
1 Overheid die feiten kleurt, oogst complottheorieën - Aylin Bilic - NRC.NEXT, 31/12/2020
2 Grote Satan biedt troost: 'Apekool bestrijd je door ontmaskering' - Ian Buruma - NRC.NEXT,
28/08/2020
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper uskebrok. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.