Verpleegkundige methodiek en vaardigheden 4: Pathologie
1. Orthopedie en traumatologie
1.1. Artrose
= Verdunnen van gewrichtskraakbeen waardoor botuiteinden elkaar raken en beschadigd raken
Door inadequate reparatiereactie van het lichaam osteofyten (negatieve invloed op
beweeglijkheid van een gewricht)
Figuur 1 Artrose
1.2. Gewrichtsprothesen
1.2.1. Knieprothese
Knie = 2 botstukken (uiteinden bekleed met kraakbeen). Als kraakbeen beschadigt raakt artrose
(slijtage).
Artrose van knieschijfgewricht alleen = patellofemorale artrose. Doorgaans gevolg van
knieschijfbreuk of aangeboren abnormaliteit (dysplasie)
Artrose van gewricht tussen dijbeen en onderbeen = femorotibiale artrose. Zowel gans het gewricht
als een slechts een deel ervan kunnen beschadigt zijn.
Artrose binnenste deel van femorotibiaal gewricht door O-been (genuvarum)
Artrose buitenste deel van femorotibiaal gewricht door X-been (genu valgum)
Wanneer alle 3 de compartimenten beschadigt zijn panartrosis of tricompartimentele artrose
,Figuur 2 Tricompartimentele artrose
Als kraakbeenschade te groot wordt knieprothese overwegen als beschadiging gepaard gaat met
erge pijn die niet reageert op niet-operatieve behandeling. ≠ soorten prothesen:
- Unicompartimentele (unicondylaire) prothese, als artrose beperkt tot 1 compartiment van
femorotibiaal gewricht
- Femoropatellaire prothese, als er geïsoleerde artrose is van dit gewricht
- Totale knieprothese wanneer kniegewricht in alle compartimenten is aangetast door artrose
Versleten gewrichtsvlakken worden afgezaagd. Fixatie van prothesemateriaal (metaal, thv femur en
polyethyleen, thv tibia) kan biologisch (botingroei in prothese) of met beencement. Alle ligamenten
(uitz. Voorste kruisband) worden behouden.
Complicaties
- Meest voorkomende verwikkeling = infectie.
- 2e complicatie = extra botvorming rond kunstknie gewrichtsstijfheid, en op lange termijn
loskomen van de kunstknie plaatsen nieuwe prothese.
- Knieprothese kan ook ontwrichten.
- Zenuwletsels (uitval n. peroneus dropvoet)
- DVT (preventie LMWH of NOAC)
Figuur 3 Totale Figuur 4 Halve knie
knie
, 1.2.2. Heupprothese
= coxartrose
Mogelijke oorzaken:
- Overgewicht
- In slechte stand genezen fracturen
- Doorbloedingsstoornissen van de heupkop
Wanneer andere maatregelen falen indicatie voor kunstheup
Totale heupprothese
Versleten heupkop verwijderd en ev. resten kraakbeen worden uit kom gefreesd. In uitgefreesde
kom kunststof kom. Versleten heupkop wordt vervangen door metalen kop met steel die in
femur wordt geplaatst.
- Gecementeerde THP: zowel de kom als steel worden met botcement aan bot verankerd
- Ongecementeerde THP: kom en kop met steel niet met cement vastgezet. Maar zo vast
mogelijk in bot geklemd (het titanium is bekleed met een laagje waaraan bot kan groeien)
Resurfacing heupprothese
Bij jongere patiënten. Enkel aangetast bot en kraakbeen verwijderd van heupkop en acetabulum en
bedekt door metalen prothesestuk. Zowel de femurkop en hals blijven gespaard zodat later THP
mogelijk blijft.
Figuur 6 Resurfacing heupprothese
Figuur 5 Totale heupprothese
Complicaties
- Postoperatieve infectie (1-2%) waardoor
heupprothese moet worden verwijderd
- Botvorming rond nieuwe heupgewricht pijn +
gewrichtstijfheid
- Ontwrichting (luxatie) in 1e week postoperatief
pijn + korter been meestal kan het terug in
de kom worden getrokken onder anesthesie
- DVT
- Mechanische loslating van heupprothese
plaatsing nieuwe prothese
, 1.2.3. Schouderprothese
Bij artrose schouder: aantasting van kraakbeen van humeruskop en/of gewrichtskom op scapula
(glenoid). Door abnormale wrijving pijn, zwelling, bewegingsbeperking
Diagnose: röntgenfoto.
- Totale schouderprothese: beschadigde gewrichtsoppervlakken van kom/kop vervangen
door implantaten. Humeruskop afgezaagd metalen steel in humerus met hierop een kop.
In kom wordt kraakbeen verwijderd samen met dun laagje bot, waarna metalen plaatje met
hierop kom wordt geplaatst.
- Omgekeerde schouderprothese: voor mensen met artrose en scheur in rotator cuffpezen.
- Hemi-artroplastie: enkel humeruskop vervangen
- Resurfacing prothese: enkel kraakbeen t.h.v. humeruskop vervangen
Figuur 9 Totale
Figuur 7 Omgekeerde
schouderprothese Figuur 8 Hemiprothese
schouderprothese
1.3. Fracturen
Elk bot kan breken als inwerkende krachten > elasticiteit van bot
- Traumatische fractuur: gevolg van geweldsinwerking
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper helenavermeulen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.