4.1 Ethiek en wetenschappelijke integriteit als grondslag van je onderzoek
- Ethiek is overal in ons leven en bepaalt wat goed of slecht is.
- In dagelijkse leven bepalen wij zelf wat ethisch de juiste keuzes zijn. In het
professioneel leven is dat niet een individuele keuze.
- Wetenschappelijke integriteit - de ethiek van het onderzoek zelf
- Ethische codes - criteria die de ethische toetssteen moet doorstaan
4.2 Een langzame ontwikkeling naar ethisch bewustzijn in onderzoek
4.2.1 Ethiek en hoe het soms misloopt op zonderzoek
- Tijdens o.a. de Tweede Wereldoorlog zijn er veel gruwelijke experimenten uitgevoerd
op mensen.
- Ook in Japan (biologische wapens)
- P. 50 nog meer voorbeelden
- Ethisch bewustzijn is gegroeid
4.2.2 Enkele centrale begrippen
- Wetenschappelijke integriteit is een ruimer begrip dan onderzoeksethiek omdat het
handelt over de manier waarop een academicus zijn wetenschappelijke professie
vorm geeft.
- Inbreuk op wetenschappelijke integriteit, voorbeelden:
- Plagiaat
- Onderzoeksfraude
- Onrespectvol omgaan met collega’s
- Onrespectvol omgaan met ons ecosysteem
- Inbreuk op ethische gronden, tijdens het uitvoeren van een onderzoek:
- Niet inlichten van deelnemers
- In gevaar brengen van onderzoeksparticipanten
- Responsible Conduct of Research (RCR)- verantwoord gedrag in onderzoek.
Raakt 4 domeinen:
- Onderzoeksparticipanten
- Onderzoeksintegriteit
- Gezondheid en veiligheid van de omgeving
- Fiscale verantwoording
- Research Misconduct - wangedrag als onderzoeker. Verschillende gradaties van
wangedrag, 3 componenten maken de kern van het wetenschappelijk wangedrag
(FFP):
- Fabrication: valselijk fabriceren van resultaten.
- Falsification: manipuleren en/of weglaten van onderzoeksdata of materiaal
om wenselijk resultaat te krijgen.
- Plagiarism: zich eigen maken van ideeën of woorden van anderen zonder die
daar credit voor te geven.
- FFP wordt gezien als kerndomeinen, verdienen meeste aandacht en leiden tot
scherpste reacties bij overtreding.
, - Amerikaanse National Science Foundation zegt: wangedrag wordt niet begrepen als
het opdracht maken van fouten en het verschillen van mening zodat er binnen de
wetenschap debat gevoerd kan worden.
4.2.3 nationale en internationale codes van wetenschappelijke integriteit
- Voor België zijn er 2 codes belangrijk
- De Ethische Code van het Wetenschappelijk Onderzoek in België van
Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten
(KVAB)
- De European Code of Conduct for Research Integrity van All European
Academies (ALLEA)
ALLEA KVAB
Reliability Zorgvuldigheid
Honesty Voorzichtigheid
Respect Betrouwbaarheid
Accountability Verifieerbaarheid
Onafhankelijkheid
Onpartijdigheid
4.2.4 Ethische codes en ethische commissies
- Wereldwijde ethische reflectie op onderzoek die leidde tot de Neurenberg Code
(1949), later aangevuld met de Verklaring van Helsinki (1964) waarin de
basisprincipes vd ethische codes vh hedendaags onderzoek in werden
neergeschreven.
- Centraal hierin staan de principes vd geïnformeerde toestemming (informed consent)
en het principe van niet-schaden van deelnemers aan onderzoek (do no harm).
- Eerst bedoeld voor medische wetenschap, ondertussen voor alle disciplines.
- Ethische commissies- controleren de ethische regels van het onderzoek en
dwingen deze af.
- Ook in sociale-humane wetenschappen onderzoek voorleggen aan de ethische
commissie voordat je kan starten.
- In Fonds voor Wetenschappelijk onderzoek en Europese onderzoeksprogramma’s is
dat verplicht voor financiering. Geen goedkeuring = geen fonds.
- Ook professionele organisaties hebben ethische codes voor hun disciplines.
Juridisch niet af te dwingen, behalve medische).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aleksss_96. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.