Dit is een samenvatting uit het 5de middelbaar over de eerste wereldoorlog. Het is verdeeld in verschillende hoofdstukken. het eerste bespreekt de oorzaken van WOI, dit hoofdtuk is onderverdeeld in deze onderwerpen: nationalisme & imperialisme, de bondgenootschappen, wapenwedloop & militarisme, oor...
Hoofdstuk 1: Oorzaken van WOI
Nationalisme en Imperialisme
Frans-Duitse twist
Duitse eenmaking oorlog (1870-1871) → basis van een vijandschap tussen Franse & Duitse
rijk
⤷ Otto von Bismarck (duitse kanselier) → Franse leger verpletterd
⤷ Kroonde Wilhelm I tot Duitse keizer in de spiegelzaal van versailles
⤷ Frankrijk moest zware oorlogsschatting betalen & verloor veel grondgebied
Het Kruivat van de Balkan (AK: 121)
Situatie in Balkan → erg explosief
⤷ = een amalgaam van etnische en religieuze groepen waar de Europese,
Slavische, Griekse & Turkse culturen elkaar ontmoeten
⤷ terwijl willen 3 grootmachten hun invloed op het gebied uitbreiden
⤷ = Rusland, Oostenrijk-Hongarije & Ottomaanse Rijk
Koloniale en economische wedijver (AK: 117)
Europese grootmachten gingen (relatief) vredevol met elkaar om → heerste strijd om
politieke & economische macht
⤷ na de eenmaking → snelle opkomst van het duitse rijk
⤷ gebaseerd op industrie & culturele eenheid
⇒ Nieuwe grootmacht ontstaat
Duitsland → nogal agressief op internationaal vlak
⤷ werd duidelijk tijdens de Conferentie van Berlijn → hier kwamen 15 Europese landen + de
VS samen over de verdeling van de ontdekkingen in Afrika (AK: 111)
⤷ opgedeeld tussen de grootmachten
Bondgenootschappen
Bismarck wil oorlog op 2 fronten vermijden
⤷ Gevolg: hij isoleert Frankrijk en sloot akkoorden met
omliggende landen ⤷ zocht ook naar bondgenoten
⇒ Gevolg: chaos tussen de bondgenootschappen → het
gevolg van een oorlogsverklaring tussen 2 landen die alle
grootmachten meesleuren in het conlift
Wapenwedloop en militarisme
Wapenwedloop voor 1914
⤷ alle grootmachten waren bezig met agressieve wapenwedloop.
⤷ Overheden investeerden massaal in de uitbreiding van het wapenarsenaal
⤷ ontstaan van moderne legers, met wapens die op grote schaal konden doden → gevolg
van nieuwe technieken van de industriële revolutie & de invoering van de dienstplicht/loting
⤷ ontstonden legers → miljoenen burgersoldaten (reservisten), → oorlog was niet alleen
iets militair
⤷machtsverhouding 1914 → Rusland, Frankrijk & Groot-brittannië hadden veel meer
leger-personeel dan Duitsland en Oostelijk-Hongarije → Triple Entente had een voordeel
1
, Militaire machtsverhoudingen in 1914
➔ Op zee
⤷ Groot-Brittannië kon door deel te nemen aan de wapenwedloop haar overwicht op
zee bewaren
⤷ Opvallend → opkomst Duitse marine.
➔ Op land
⤷ numerieke overwicht van Rusland → opvallend
⤷ Centralen waren in de minderheid ten opzicht van de Geallieerden.
Oorlog als middel om eenheid te bekomen
Vroeger → oorlog lost buitenlandse & binnenlandse problemen op
⤷ gaat naties verenigen
Groep van Kapitaalkrachtige bankiers & adellijke figuren
⤷ voelen zich bedreigd door het groeiend socialisme me in hun land
⤷ socialisme dat opkwam voor de rechten van de arbeidersklasse won populariteit
⤷ Socialisme → zorgde voor verdeeldheid → proletariaat ⇔ rijkere klasse
⤷ vreesden voor hun macht
Europese socialisten
⤷ grootste tegenstanders van een oorlog
⤷ pacifisme past binnen het idee van een internationale revolutie
⤷ waarbij over de hele wereld arbeiders in
opstand kwamen om te streven naar en grenzeloze, klasseloze vredevolle samenleving
Europese machthebber
⤷ bereikte hun doel
⤷ geen socialistische stakingen meer na WOI
Regering van nationale eenheid = een regering bestaande uit een brede coalitie waarin alle
(grote) politieke partijen zijn vertegenwoordigd. Deze regeringsvorm komt vaak voor in
verband met een nationale crisis, bijvoorbeeld een oorlog of oorlogsdreiging.
Hoofdstuk 2: Verloop WOI
Aanleiding
Atlas
Moord op kroonprins van Oostenrijk-Hongarije → aanleiding WOI
⤷ uigevoerd door een lid van de Servisch nationalistische beweging
Rusland & Servië → mobiliseerde hun troepen → Gevolg: Duitsland zag dit als een
bedreiging voor de Oostenrijkse bondgenoten & verklaarde oorlog aan Rusland → de
Centralen sloten nog een alliantie met het ottomaanse rijk
De schuldvraag
Zie pagina 93-94
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilievantolhuyzen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,83. Je zit daarna nergens aan vast.
