Samenvatting
Samenvatting sociale verandering KU Leuven
DIrk Houtman
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 79 pagina's
Voorbeeld 4 van de 79 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Katholieke Universiteit LeuvenAcademiejaar 2019-2020
Sociale verandering
1
,Inhoudsopgave
1. Inleiding: sociologie, sociale problemen en moderniteit....................................................................6
1.1 Verlichting, sociologie en positivisme...........................................................................................6
1.2 Modernisering als industrialisering...............................................................................................8
1.3 Een ‘industrialistische’ of ‘sociaaleconomische’ bias in de sociologie..........................................8
1.4 De Verlichting en de moderne politieke ideologieën..................................................................10
2. Modernisering I: Meritocratisering...................................................................................................12
2.1 Het belang van meritocratie in de USA.......................................................................................13
2.1.1 Religieuze achtergrond........................................................................................................13
2.2 De moderne, industriële samenleving als open, meritocratische samenleving..........................14
2.2.1 Meritocratie als ideologie....................................................................................................14
2.3 Meritocratie, sociale stratificatie en sociale mobiliteit, graduele relationele klassenconcepties
..........................................................................................................................................................15
2.4 Culturele reproductietheorieën..................................................................................................17
2.4.1 De verklaring door culturele reproductietheorieën:............................................................17
2.5 Conclusie: meritocratie, sociale stratificatie en sociale mobiliteit..............................................18
3. Modernisering II: secularisering.......................................................................................................19
3.1 De seculariseringstheorie...........................................................................................................19
3.2 Secularisering op 3 niveaus (Dobbelaere)...................................................................................20
3.2.1 Secularisering op macro niveau...........................................................................................20
3.2.2 Secularisering op mesoniveau.............................................................................................21
3.2.3 ‘Laïcisering’ en ‘professionalisering’....................................................................................21
3.2.4 Secularisering op microniveau.............................................................................................22
3.3 Conclusie....................................................................................................................................22
4. Modernisering III: rationalisering.....................................................................................................23
4.1 Formele versus substantiële rationaliteit: de Holocaust.............................................................24
4.2 Rationalisering en McDonaldisering...........................................................................................24
4.3 Rationalisering van arbeidsorganisaties......................................................................................25
4.4 Formele en substantiële rationaliteit van arbeidsorganisaties...................................................25
4.5 Automatisering en robotisering..................................................................................................26
4.6 Rationalisering van arbeidsorganisaties en rationalisering van staat en recht...........................26
4.7 Rationalisering van de verzorging: de verzorgingsstaat..............................................................26
4.7.1 Particulier initiatief (conservatisme)....................................................................................27
4.7.2 Marktgebaseerde verzekeringen (liberalisme)....................................................................27
4.7.3 Verzorgingsstaat (socialisme):.............................................................................................27
2
, 4.8. Spanningen tussen formele en substantiële rationaliteit..........................................................29
4.9 De paradox van formele en substantiële rationaliteit in de verzorgingsstaat.........................30
5. Modernisering IV: onttovering..........................................................................................................31
5.1 Webers verklaring van rationalisering........................................................................................31
5.2 Externe rationalisering: opkomst van het moderne, gerationaliseerde kapitalisme..................32
5.2.a Rationalisering van het recht:..............................................................................................33
5.2.b Rationalisering van het overheidsbestuur...........................................................................34
5.2.c Rationalisering als bureaucratie...........................................................................................34
5.3 Interne rationalisering: de Protestantse Reformatie, 16e eeuw.................................................34
5.4 Onttovering van de wereld door religie en wetenschap.............................................................36
5.4.a Onttovering door de wetenschap........................................................................................37
5.5 Het ‘waardenprobleem’ bij Weber.............................................................................................37
5.6 Conclusie (WEBER)......................................................................................................................39
6. Van modernisering naar postmodernisering....................................................................................40
6.1 De Renaissance (15e -16e eeuw)................................................................................................40
6.2 De Renaissance: utopisch denken...............................................................................................41
6.3 Moderniteit volgens Bauman: sociale orde als menselijke opdracht..........................................41
6.3.1 De Renaissance volgens Bauman:........................................................................................41
6.3.2 Renaissance-utopieën als overgang naar de Verlichting......................................................42
6.3.3 Drie kenmerken van moderniteit volgens Bauman:.............................................................42
6.4 Ronald Inglehart: van modernisering naar postmodernisering..................................................43
6.5 Moderniteit en postmoderniteit.................................................................................................44
6.5.1 Morele evaluatie van modernisering...................................................................................45
7. De tegencultuur van de 1960s..........................................................................................................46
7.1 Max Weber.................................................................................................................................46
7.1.2 Weber over rationalisering..................................................................................................46
7.2 De tegencultuur..........................................................................................................................47
7.2.1 De tegencultuur en de technocratie....................................................................................47
7.2.2 Karakterisering van de tegencultuur....................................................................................47
7.2.3 Oorzaken en achtergronden van de tegencultuur...............................................................48
7.2.4 Van tegencultuur naar culturele hoofdstroom....................................................................48
7.2.5 Romantisch onbehagen over moderniteit...........................................................................49
7.2 ‘systeemparanoia’ van de Frankfurter Schule.............................................................................49
7.3 ‘Systeemparanoia’ in de populaire cultuur sinds de 1960s.........................................................50
7.2.a De tegenculturele obsessie met mythen en fantasy fiction.................................................50
7.4 Postmodernisering sinds de tegencultuur van de 1960s............................................................50
3
, 8. Postmodernisering I: religie..............................................................................................................52
8.1 Religieuze verandering in West-Europa sinds de 1960s..............................................................52
8.2 Spiritualiteit als ‘geprivatiseerde’ religie.....................................................................................52
8.2.1 Max Weber: twee ideaaltypen van religie...........................................................................53
8.3 Religieuze verandering sinds 1960s............................................................................................54
8.4 Geen algemeen aanvaard wereldbeeld......................................................................................55
8.5 Rol in het publieke domein.........................................................................................................56
8.6 Spiritualiteit als geprivatiseerde religie.......................................................................................57
8.7 Christelijke religie en post-christelijke spiritualiteit....................................................................58
9. Postmodernisering II: wetenschap...................................................................................................59
9.1 Postmodernisering: afnemend gezag van de wetenschap..........................................................59
9.2 Wat zijn de sociale problemen?..................................................................................................60
9.3 Sociale problemen: twee sociologische benaderingen...............................................................61
9.4 Postmodernisering en afnemend gezag van de wetenschap: de 1960s.....................................63
10. Postmodernisering III: arbeid en organisatie..................................................................................65
10.1 De 1960s: tegenculturele kritiek op het bureaucratische organisatiemodel............................65
10.2 Robert Bellah; Expressief individualisme..................................................................................66
10.3 Een nieuwe arbeidsethiek sinds de 1960s?..............................................................................66
10.4 De 1960s: tegenculturele kritiek op het bureaucratische organisatiemodel............................67
10.5 De nieuwe geest van het kapitalisme.......................................................................................68
10.6 Heelas: ‘New Age capitalism’....................................................................................................69
10.7 Conclusie..................................................................................................................................70
11. Postmodernisering IV: politiek........................................................................................................71
11.1 De tegencultuur van de 1960s en het politieke systeem..........................................................71
11.2 Populisme is niet per se rechts.................................................................................................72
11.3 Populisme als ‘buitengewone’ politiek.....................................................................................73
11.4 Personalisering van de politiek.................................................................................................73
11.5 Personalisering en mediatisering..............................................................................................74
11.6 Romantische esthetisering van de politiek...............................................................................74
11.7 Postmodernisering / romantisering van de politiek..................................................................75
12. Postmodernisering V: consumptie..................................................................................................76
12.1 Authenticiteit in de hedendaagse consumptiecultuur..............................................................76
12.2 Product-authenticiteit..............................................................................................................77
12.3 Een blinde sociologische vlek voor consumptiecultuur............................................................78
12.4 Warenfetisjisme (Karl Marx).....................................................................................................78
12.5 Modern consumentenactivisme...............................................................................................78
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alexanderdenauw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80364 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen