Onderwijs en pedagogiek vanuit Historisch perspectief
Onderwijs en pedagogiek vanuit historisch perspectief
1 Pragmatische verschuivingen in pedagogische histografie.............................................................................................................................................................................3
1.1 Oriënterend begrippenkader ...............................................................................................................................................................................................................................3
1.2 Historisme ................................................................................................................................................................................................................................................................3
1.3 Belang van historiserende aanpak.....................................................................................................................................................................................................................5
2 Klassieke oudheid en ancien régime .......................................................................................................................................................................................................................6
2.1 Pedagogische mentaliteit in de klassieke wereld ..........................................................................................................................................................................................6
2.2 Opkomst van het Christendom en breuk met klassieke traditie ............................................................................................................................................................... 7
3 Pedagogische mentaliteit en onderwijs in de Eeuw van de Rede .................................................................................................................................................................. 10
3.1 Was ist Aufklärung? ............................................................................................................................................................................................................................................. 10
3.2 Onderwijs in/en de sociale orde ........................................................................................................................................................................................................................11
3.3 Onderwijs als aanhoudende zorg van de staat .......................................................................................................................................................................................12
3.4 Expansie van het pedagogische apparaat...................................................................................................................................................................................................... 13
4 Opvoeding en onderwijs in de lange negentiende eeuw ................................................................................................................................................................................... 13
4.1 Naar een modern onderwijssysteem .............................................................................................................................................................................................................. 13
4.2 Romantiek als pedagogische beweging ...........................................................................................................................................................................................................14
4.3 Uitrol van een modern schoolsysteem in Europa ........................................................................................................................................................................................ 15
4.4 Nationale identiteitsconstructie in het onderwijs ....................................................................................................................................................................................... 16
4.5 De leraar, het gezicht van de natie? ................................................................................................................................................................................................................17
5 De ‘Schooling Society’ van de 20e eeuw ............................................................................................................................................................................................................... 18
5.1 Hoogtij van experimenteel-analytische paradigma in de pedagogiek ................................................................................................................................................... 18
5.2 Reformpedagogiek................................................................................................................................................................................................................................................ 19
5.3 Pedagogische modellen tijdens het interbellum .....................................................................................................................................................................................21
5.4 Geesteswetenschappelijke pedagogiek op kritisch-emancipatorische sporen ................................................................................................................................. 22
5.5 Verdere psychologisering van pedagogisch onderzoek ........................................................................................................................................................................... 23
6 Onderwijsgeschiedenis van België ........................................................................................................................................................................................................................ 24
6.1 Politiek-ideologische breuklijnen..................................................................................................................................................................................................................... 24
6.2 Socio-economische breuklijnen....................................................................................................................................................................................................................... 26
6.3 Regionaal-linguïstische breuklijnen...........................................................................................................................................................................................................27
7 Onderwijs in/en de kolonie ..................................................................................................................................................................................................................................... 28
7.1 Verschillende verschijningsvormen van kolonialisme .............................................................................................................................................................................. 28
7.2 Koloniaal onderwijs als socialisatiemiddel ................................................................................................................................................................................................... 29
7.3 Uitbouw van een koloniaal onderwijssysteem in Congo ........................................................................................................................................................................... 29
7.4 Erfenis van kolonialisme .................................................................................................................................................................................................................................... 30
8 Theoretische kaders/verklarende modellen ...................................................................................................................................................................................................... 31
8.1 Stroming 1: De ontdekking van het kind .......................................................................................................................................................................................................... 31
8.2 Stroming 2: De civilisatietheorie ..................................................................................................................................................................................................................... 33
Astrid De Brabandere
1
, Onderwijs en pedagogiek vanuit Historisch perspectief
8.3 Stroming 3: De begrippen ‘Normalisering’ en ‘Disciplinering’ .......................................................................................................................................................... 33
8.4 Stroming 4: De grammatica van de verschoolsing .................................................................................................................................................................................... 35
8.5 Stroming 5: Pedagogisering ....................................................................................................................................................................................................................... 35
Astrid De Brabandere
2
, Onderwijs en pedagogiek vanuit Historisch perspectief
1 Pragmatische verschuivingen in pedagogische histografie
1.1 Oriënterend begrippenkader
Verleden Alle historische gebeurtenissen die voorbij zijn, bestaat niet meer, is verdampt
Bv. de invoering van de wet van de leerplicht (1994)
Historische gebeurtenis Behoren tot het verleden, maar zijn aspecten van de Belgische onderwijsgeschiedenis
Geschiedenis Een analyse/interpretatie van feiten, gebeurtenissen en processen die zich in het verleden hebben voorgedaan, op basis
van historisch bronmateriaal dat ons is overgeleverd, en resulteert in een historisch werk
Historische bron Artefact uit het verleden die alle historici gebruiken om het verleden te onderzoeken.
Histografie Alle historische werken over een bepaald thema, met inbegrip van de methodologieën en theoretische kaders waaruit deze
studies vertrekken
Pedagogische histografie Geheel van historische studies over het opvoedings- en onderwijsverleden
Sequentieel Verschuivingen vonden niet steeds lineair plaats
Historiografie
Geschiedenis
Studie van historische
bronnen
historische gebeurtenis Heden
= het verleden
Historisch
werk
Geschreven bron Materiële voorwerpen Visuele bron Mondelinge bron
Uitgegeven bron, Bv. boek Onuitgegeven bron, Bv. archiefdocumenten
Paradigmatische wissels = Paradigmaverschuiving
- Theoretische kaders, methoden en veronderstellingen van waaruit het verleden werd/wordt gestudeerd evolueren doorheen de tijd.
Geschiedschrijving is geen onveranderlijk gegeven.
- Historisten hadden de assumptie dat een objectieve beschrijving van het verleden mogelijk was. Enkel de methode van de historische
documentanalyse stelde de historicus in staat om het verleden objectief te beschrijven
Paradigma Samenhangend geheel ven modellen en theorieën die het denkkader vormen waarbinnen de werkelijkheid wordt onderzocht,
geanalyseerd en beschreven
1.2 Historisme
Achtergrond: Snel groeiende ontwikkelende natuurwetenschappen: Op zoek naar wetmatigheden om natuurlijke fenomenen te kunnen verklaren
Historisme Studie van het verleden met het geloof dat we nu kunnen doordringen tot historische realiteit. Enkel op basis van
historische bronnen (uitgegeven of onuitgegeven)
Astrid De Brabandere
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AstridD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.