Zeer volledige samenvatting van de inhouden van de hoorcolleges Orthopedagogiek Handicaps (POL41a). De samenvatting omvat zowel de inhoud van de verschillende Powerpoints en teksten alsook mijn eigen, aanvullende notities.
Orthopedagogiek handicaps
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1 (07/10) ............................................................................................................................. 3
Inleiding ............................................................................................................................................... 3
Orthopedagogiek? ........................................................................................................................... 3
VISIE OP HANDICAP – ICF 2001 ....................................................................................................... 4
Hoofdstuk 1: Onderkennen, verwerken en aanvaarden ..................................................................... 5
Ervaringen van ouders ..................................................................................................................... 6
Theoretische modellen .................................................................................................................... 6
Levend verlies – Manu Keirse .......................................................................................................... 9
Reflectie ........................................................................................................................................... 9
Parents of children with disabilities: Resilience, coping, and future expectations (Heiman, 2002) 9
Aandachtspunten voor hulpverleners ........................................................................................... 10
Hoorcollege 2 (14/10) ........................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 2: Gezinsfunctioneren & opvoeding ................................................................................ 10
Hulpvragen van ouders ................................................................................................................. 10
Theoretische modellen .................................................................................................................. 12
Quality of Life in Flemish Families with a Child with an Intellectual Disability: a Multilevel Study on
Opinions of Family Members and the Impact of Family Member and Family Characteristics
(Vanderkerken et al., 2018) ........................................................................................................... 16
Aandachtspunten voor hulpverleners ........................................................................................... 17
Interessante reportage: ................................................................................................................. 17
Hoofdstuk 3: Ondersteunen van gezinnen........................................................................................ 17
Family-centered werken................................................................................................................ 17
Effectonderzoek ............................................................................................................................ 18
Hoorcollege 3 (21/10) ........................................................................................................................... 19
Hoofdstuk 1: Actuele visies ............................................................................................................... 19
1. Volwaardig burgerschap & inclusie & belonging....................................................................... 19
2. Kwaliteit van leven .................................................................................................................... 23
3. Empowerment & emancipatie & zelfbepaling .......................................................................... 25
4. Persoonsgerichte & vraaggestuurde ondersteuning................................................................. 25
Hoorcollege 4 (28/10) ........................................................................................................................... 28
Hoofdstuk 2: Ondersteunen van leer- en ontwikkelingsprocessen .................................................. 28
1. Interactionele benadering ......................................................................................................... 28
2. Principes .................................................................................................................................... 29
Hoorcollege 5 (04/11) ........................................................................................................................... 33
1
, Hoofdstuk 3: Ondersteunen van communicatie ............................................................................... 33
1. Wat is communicatie ................................................................................................................. 33
2. Interactionele benadering ......................................................................................................... 34
3. Typering van communicatief gedrag ......................................................................................... 34
4. Inzicht in communicatief functioneren ..................................................................................... 36
5. Ondersteunde communicatie .................................................................................................... 37
Hoorcollege 6 (18/11) ........................................................................................................................... 42
Hoofdstuk 4: Ondersteunen van socio-emotioneel welbevinden .................................................... 42
1. Belang social- emotioneel ontwikkelingsprofiel........................................................................ 42
2. Sociaal-emotionele ontwikkeling .............................................................................................. 42
Hoorcollege 7 (09/12) ........................................................................................................................... 53
Hoofdstuk 5: Ondersteuningsbronnen.............................................................................................. 53
Vermaatschappelijking van de zorg............................................................................................... 53
1. Zelfzorg ...................................................................................................................................... 53
2. Eigen gezin & sociaal netwerk ................................................................................................... 57
3. Reguliere diensten en handicapspecifieke ondersteuning ....................................................... 58
Hoorcollege 8 (16/12) ........................................................................................................................... 58
Enkele vaststellingen ......................................................................................................................... 58
Verklaringen ...................................................................................................................................... 60
Verdragen over de Rechten van Personen met een Handicap ......................................................... 61
Beeldvorming beïnvloeden ............................................................................................................... 62
2
,Hoorcollege 1 (07/10)
Inleiding + Ouderschap onder druk H1
Inleiding
Orthopedagogiek?
De orthopedagogiek is, in Vlaanderen en Nederland, één van de disciplines binnen de pedagogische
wetenschappen (Broekaert, 2005) en betreft een volwaardige, autonome discipline met een specifieke
eigenheid (Noens, 2016). Ze bestudeert op een wetenschappelijke wijze het handelen in als
problematisch omschreven opvoedingssituaties. De orthopedagogiek is daarmee niet louter gericht
op de studie en de behandeling van individuele stoornissen en beperkingen, maar op het handelen in
de gehele problematische opvoedingssituatie met een bijzondere aandacht voor de context
(Broekaert, 2005; Maes et al., 2013).
→ niet iedereen ervaart problematische of verzwaarde opvoedingssituatie effectief als verzwaard
→ andere termen voor “als problematisch omschreven opvoedingssituatie”:
• Gewone versus verzwaarde opvoeding
• Specifieke opvoeding
• Als problematisch omschreven opvoedingssituatie
• Opvoedingsvragen en opvoedingsproblemen
• …
→ we hebben altijd aandacht voor de gehele context in verschillende domeinen
“Het uitoefenen van de klinische orthopedagogiek is het vanuit een wetenschappelijk onderbouwd
referentiekader* verrichten van handelingen gericht op de preventie, de diagnostiek, de begeleiding
en behandeling van opvoedings-, ontwikkelings-, leer-, gedrags- en emotionele problemen en de
psychosociale gevolgen ervan bij kinderen, jongeren of volwassenen en hun context. De
orthopedagogiek is de discipline die de theorieën, modellen, methoden en technieken ontwikkelt voor
het bedoelde wetenschappelijke referentiekader.”
Hoge Gezondheidsraad. Klinische orthopedagogiek in België. Brussel: HGR; 2017. Advies nr. 9380.
→ sinds 2017 zijn er voorwaarden om jezelf orthopedagoog te mogen noemen
Wetenschappelijk referentiekader
• Interactioneel, ecologisch & systemisch
→ altijd naar hele context kijken
• Levensloopperspectief
→ altijd naar alle levensfasen kijken
• Biopsychosociale verklaringsmodellen
→ rekening houden met de verschillende domeinen: genetische predispositie +
beschermings- en risicofactoren
Praktijk- en handelingsgerichte wetenschap
• Bevorderen van ontwikkelings- en ontplooiingskansen
• Bevorderen van kwaliteit van leven
• Ondersteunen van volwaardige participatie (relationeel, sociaal en maatschappelijk)
• Gericht op diverse domeinen van ontwikkeling en functioneren
• Focus op krachten en competenties van cliënten: niet alleen kijken naar moeilijkheden, maar
net naar de mogelijkheden
3
, VISIE OP HANDICAP – ICF 2001
Model van de Wereldgezondheidsorganisatie dat een visie geeft op handicap
- International Classification of Functioning, Disability and Health
- Internationale Classificatie van het menselijk Functioneren
Doel: als samenleving ernaar streven dat iedereen een zo goed mogelijke gezondheid heeft
→ er zijn 3 invalshoeken
Gezondheid
Fysieke en mentale gezondheid
Lichaamsfunctioneren en -structuren
- Afwijkende of afwezige functies
o Cognitief functioneren
o Sensorisch functioneren
o Motorisch functioneren
o …
- Soms heeft dit een structurele basis in de anatomische eigenschappen
o Verstoringen in het auditieve systeem (het oor, verbindingen oor en hersenen)
o Centraal zenuwstelsel
o Bewegingsapparaat
o …
→ Stoornis: afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen
→ stoornis die invloed uitoefent op het functioneren
Activiteit
Belemmeringen ondervinden in het dagelijkse leven, in de activiteiten:
- Leren en kennis gebruiken
- Taken en eisen
- Communicatie
- Mobiliteit
- Zelfzorg
- Huiselijk leven
- Socio-emotioneel welbevinden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bodepuydt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
