H1: VERMAATSCHAPPELIJKING
Inzicht in betekenis vd term vermaatschappelijking 2) Kritiek op residentiële zorg (jaren ’60 - ’70) Uitdagingen
Vermaatschappelijking: maatsch waarvan we weten dat we - Extramuralisering: recht op volw deelname aan maatsch - Initiatieven (warme solidariteit) zouden moeten leiden tot
die op 1 of andere manier gaan nodig hebben. - Patiëntenbeweging: streven om buiten muren v struct veranderingen (koude solidariteit)
- Grote aaibaarheidsfactor (breed gebruikt) intramurale instelling (waar iemand opgenomen wordt) - Belang rol professionals
- Containerbegrip: zelfde terminologie, andere invulling gelijkwaardige zorg te bieden bv. thuiszorg (wnr geen informeel netwerk, mogelijkheid ten volle
- Ook veel negatieve connotatie bv. middelen besparing - Deïnstitutionalisering: ontmanteling psych ziekenhuizen ondersteund te worden door professionals)
- Synoniemen: deïnstutionalisering, participatie, (Basaglia wet ’78) oprichting GGZ, PAAZ, dagziekenhuizen
zelfbepaling, autonomie, informele zorg… - Belang 1ste lijnzorg (bv. huisarts) en nulde zorg Randvoorwaarden
(bv. mantelzorg, zelfhulp) Niet of-of, maar en-en:
Kernwoorden: - Concentrische cirkels (art. 107): zorg op zo laag mogelijk - Caring for – caring about: formele en informele in dialoog
- Deïnstitutionalisering niveau proberen organiseren - Onvoorwaardelijk recht op hv bewaken
- Communty care: zorg in en door de smlv Weg vd instituten en verzorgd w binnen smlv. Patiënten - Koude solidariteit: vanuit overheid, gaat zich mengen in
- Krachtgericht: inzetten op krachten vd persoon in 1ste plaats burgers met rechten. Door terugkomst in smlv privé, zorgen voor pers bv. sociale premie
- Contextgericht: kijken naar krachten vd omgeving sprake v verwaarlozing, isolatie en verschraling vd zorg - Warme solidariteit: noden, ondersteuning bieden om
- Vraagsturing: wat willen cliënten zelf - Deïnstutitionalisering leidt tot fysieke integratie elkaar te helpen, initiatieven organiseren
- Respijtzorg: mantelzorgers tijdelijk ontlasten, vrijaf geven
3) Normalisatieprincipe (beeldvorming) Ondersteuning:
Positieve lezing: Negatieve lezing: Beperking: Handicap: verlies v functio - Burger: zelf keuzes kunnen maken + zorggarantie
persoonskenmerk vd beperking als smlv niet - Professional: generalist, bruggenbouwer, vernieuwer,..
Recht op leven + Zorg door gemeenschap
Bv. mobiliteit, gehoor, goed inspeelt - Mantelzorg
ondersteuning in smlv ipv professionals
zicht… Bv. praktische zaken
- Zorg aan huis en niet in - Prof gezien als te duur,
Smlv als geheel verantw voor gevolgen v indiv kenmerken
residentiële voorz andere antw zoeken Positieve aspecten
Spanningsveld: recht op professionele ondersteuning vs. - Streeft naar een meer solidaire samenleving
plicht om beroep te doen op sociaal netwerk 4) Veronderstelde ineffectiviteit vd sociale sector - Recht op participatie en zelfbepaling
Gelijkenis 2de variant: terugdringen v intensieve en - Elke burger volwaardige plaats in smlv en recht deze
residentiële zorg, sterkere focus op infor en ambulante zorg. plaats mee autonoom in te vullen
Subsidiariteit: Complementariteit:
- Informele zorg dient meer zorg op te nemen. - Erkent kracht en expertise v burgers
Informele netwerken alles Samenwerken met
overnemen en verantw informele netwerken - Voorkomt
Uitgangspunt: Ineffectiviteit v soc sector en ander beeld v - Reduceren v mensen tot hun problemen
Inzicht historische voedingsbodem, varianten: moderne burger leidt tot participatiestaat - Institutionalisering, geen deel meer uitmaken smlv
Liberale staat (19e e): overheid beperkt tot beschermen v - Centraal: opnemen v eigen verantw (en omgeving) - Reageert tegen overprofessionalisering vd zorg
indiv vrijheid, bewaken v veiligheid, soc orde - Wantrouwen tov zorg ontvangende medeburger
- Besparingen Huidige tendensen in het werkveld en samenleving
- Verhogen indicatie-eisen voor zorg - Pol en fys integratie niet voldoende, nood aan sociale int
1) Opkomst verzorgingsstaat (midden 20ste eeuw)
Bv. rusthuis geen vrije keuze meer - 1ste stap: sensibilisering? Hv = brugfiguur, bijstaan,
Verzorgingsstaat: overheid steeds meer zorgverantw
Organisatie hulpverlening economisch niet haalbaar belangen behartigen, verzorging bij elke burger toekomt
- Van privésfeer naar openbare sfeer
- Sociale zekerheid (adhv sociale bijdrage geven) - Veel mensen fys aanw, maar geen sprake v soc integratie.
- Overheid deels in voor regie v zorg bv. schoolplicht Verband varianten Voelen zich niet verbonden met andere mensen in
, Verzorgingsstaat onder druk door vermaatschappelijking Continue (her)verdeling v zorgverantwoordelijkheid maatsch = vermaatschappelijking
- Angst voor onbekende, kloof tss theorie en praktijk.
H2: TRANSCULTURALITEIT
Belang transcult competenties en cultsensitief werken - Hv openstellen voor ied in smlv B) Gedragsmatig Bekwaamheid
Smlv v toenemende demografische transitie: constant in - Hv competent om met divers publiek om te gaan - Contact: relationele/ tweerichtingsverkeer
evolutie/beweging onder versch invloeden. Steeds diverser, - Met versch rek houden, zodat aanbod iedereen kan - Basisvoorwaarden voor transactie:
maatsch tendensen: migratie en mondialisering aanspreken - Aftoetsen eigen impressie, opvatting, beeld over ander
- Bevragen wat niet gekend is over de ander
Kernconcepten Superdiversiteit (geen synoniem, maar nieuwe realiteit) - Bespreekbaar maken v ervaren cult versch (barrières)
1) Migratie (proces v alle tijden) Kwantitatieve dimensie: Kwalitatieve dimensie - Aftoetsen impressie, opvatting, verwachting v ander
- Inkomende bv. mijnwerkers (Italianen) in België - Cijfermatige groei v div - Groeiende diversiteit - Exploreren wat ander bijkomend dient te weten over
- Uitkomende bv. tijdens ww - Grote regionale versch binnen diversiteit context waarin prof relatie tot stand komt om
- ‘majority-minority - Versch domeinen: evenwaardige partij te vormen in de relatie
2) Mondialisering of globalisering (20-21ste eeuw) society’: meerderheid etnisch, taal, religie,
- Toenemende samenwerking/verwevenheid tss uit minderheidsgroepen cult, eco, juridisch, … C) Cognitief Bewustzijn
versch regio’s/landen bv. VN, EU, UNESCO, … - “Cultural Intelligence”: ≠ weetjes | = zelfreflectie
- Wereldwijde eco, pol en cult integratie Hoe gepast omgaan met cult verschillen als hv - Metacognitieve processen (Pintrich & De Groot, 1990)
- Toenemende invl internationale afspraken en ontw DO’S: - Planning Anticiperen
- Globale interafh: landen leiden minder zelfstandig - Attitude: open houding en exploratieve benadering “Wat wordt beoogd? Wat is nodig om het te bereiken?”
bestaan en w afh v elkaar, sterker verbonden op - Vaardigheden: “Trans”-processen stimuleren - Monitoring Real-time
versch vlakken (afslijten nationale grenzen) - Uitwisseling, beïnvl en confrontatie obv erkende “Hoe beïnvl de cult bagage de mentale processen en
gelijkwaardigheid en diversiteit gedragingen?”
- Veranderingen onder invl v uitwisseling - Modifying Review
Belang kruispuntdenken: conceptualisering cult en transcult - Kennis: “Cultural Intellegence” = (zelf)reflectie “(Hoe) versch feitelijke ervaring vd verwachtingen? Hoe
- Assen v differentiatie gepaard met machtsverhoudingen = metacognitieve processen mentale modellen obv deze input bijstellen? “
en soc-maatsch positie - Erkennen ‘bricolage’ in zoeken naar welzijn(bevordering)
- Bepaalt aan- of uitsluiting in relatie tot maatsch norm
- Privileges en achterstellingsmechanismen Transcult processen op verschillende niveaus
Kruispuntdenken/intersectionaliteit: helpt om niet te DONT’S: Macroniveau: Mesoniveau: Microniveau:
hervallen in culturalisering, bewust w v gelaagdheid en - Culturele feiten, essentialisering, overculturalisering Structurele Contextueel Individuele
veranderlijkheid v iemands identiteit - Opdringen v eigen referentiekaders benaderingen veranderende benaderingen
- Divers sensitief werken, niet enkel cultuursensitief benaderingen
Componenten v transculturele ondersteuning Focus: macht- Focus: Focus: indiv
1) Affectief Sensitiviteit processen en zorgsystemen competenties
Invloed cult in beleving ondersteuningsnoden en hv
- Aandacht, aanvoelen en appreciëren v: maatsch v
- Ondersteuningsvragen geworteld in ervaringen v
- Cult variëteit in contacten beeldv hulpverleners
alledaagse levensomstandigheden (subj > obj)
- Culturele hegemonie en machtsrelaties in de hv Positie hulp Cult - sensitief Cliënt - hv
- Leefwereld gebonden betekenisverlening
- Hoe cult achterban ondersteuningsvraag beïnvloedt -vragers en hv zorgaanbod relatie
- Onderst alledaagse inspanningen om waardig leven leiden
- Hoe cult achterban percepties vd ander en Veranderingen Veranderingen Veranderingen
Bewust v verschillende levensomstandigheden, maar ook
ondersteuningsaanbod beïnvloedt smlv: benadering v competenties:
perceptuele omstandigheden vh individu
- Voorwaarde voor aandacht voor de ander/transcult emancipatie, cult compo intercult comm