Dit is een volledige samenvatting van de PPT en wat de prof in de lessen vertelt die over AB gaan, gegeven in de 3e bachelor geneeskunde aan de KUL. (Het bevat geen extra info uit het HB, dus hou rekening met een beperkt aantal kleine aanvullingen die prof zegt uit het HB te leren.)
Antibiotica werd maar na de 2e WO beschikbaar. Antibiotica en chemotherapeutica zijn 2
verschillende zaken. Antibiotica zijn middelen die tegen MO werken en ook afkomstig zijn van
MO. Chemotherapeutica bestaan al langer en zijn chemische producten die tegen bacteriën
werken.
Het eerste chemotherapeuticum volgde het principe van de “Magic Bullet” en werd door Paul
Ehrlich gevonden. Dit waren stoffen die specifiek de bacteriën treffen (en niet de gastheer).
Ehrlich ontdekte het product 606, een derivaat van Arsenicum. Dit product werd ook wel
Salvarsan genoemd en kan in de behandeling van Syfilis gebruikt worden. (als Magic bullet).
Ehrlich en Van Bering hebben ook het difterie-antiserum gevonden. Verder heeft Ehrlich ook een
voorloper van de gram kleuring ontdekt.
Tijdperk van de antibiotica 1930s: Penicilline werd door Fleming ontdekt. Fleming
bestudeerde stafylokokken die hij in zijn labo op een petrischaal liet groeien. Toen hij na vakantie
terugkwam, waren er op 1 van de schalen sporen van de schimmel penicillium van een naburig
labo op een schaal terechtgekomen. Rond deze schimmel waren de bacteriekolonies verdwenen.
Eind jaren 30 – begin 40 bestudeert men Penicilline verder in Oxford. Hier heeft men penicilline
stabieler gemaakt en is men opzoek gegaan naar schimmels die meer penicilline produceren.
Men heeft ook labo’s opgesteld om penicilline te produceren. Penicilline werd in Oxford door
Florey en Chain dus gekarakteriseerd, in grote hoeveelheden geproduceerd en werden stabielere
derivaten gemaakt.
Penicilline werden voor het eerst veel gebruikt door de geallieerde in de 2 e WO als behandeling
van wonden. Na de 2e wereldoorlog werd het geïntroduceerd voor algemeen gebruik. 1 van de
eerste ziekte waarvoor penicilline gebruikt werd was Syfilis.
In 1940 was er een publicatie die zei dat sommige bacteriën enzymen hadden die penicilline
konden vernietigen. Antibiotica zijn producten die door micro-organismen uitgevonden zijn om
andere MO te vernietigen en op afstand te houden. Andere MO hebben echter ook methoden
ontwikkelt om er zich tegen te verzetten. Doordat wij antibiotica op grote schaal zijn gaan
gebruiken, gebeurt er snellere uitselectie op de verzetsmechanismen tegen penicilline die in de
natuur al bestonden. Deze verzetsmechanismen gaan dus meer beginnen voorkomen en zich
tussen soorten ook verspreiden. Antibiotica dragen hun eigen vernietiging.
, Na de 2e WO zijn er enorm veel nieuwe AB
klassen op de markt gekomen. De middelen die
we toen hebben gevonden, hebben we
ondertussen nieuwe derivaten van gemaakt
waardoor ze actiever werden, spectrum
verbreedde…. Het grootste deel van de
antibiotica die we nu gebruiken zijn dus
eigenlijk vlak na WO 2 gevonden.
Designerantibiotica o.b.v. de structuuranalyse
van virulentiefactoren zijn een gefaalde
onderneming geweest.
Ondertussen hebben we niet echt veel nieuwe
antibiotica gevonden maar de resistentie stijgt wel. Het is dus een strijd tegen de tijd. Zelfs als we
nieuwe AB vinden, zal het nog 10 tot 15 jaar dure, voor echte bruikbare antibiotica kan gemaakt
worden.
Protonsil = een chemotherapeuticum (geheim wapen van de Duitsers).
Conclusie: antibiotica bestaan nog niet erg lang maar zijn van levensbelang. Voor het bestaan
ervan stierven vele mensen aan infecties. Het is een reële angst dat door de stijgende
antibioticaresistentie dit in de toekomst terug zal toenemen. We moeten dus zuinig omspringen
met antibiotica en ook opzoek naar nieuwe antibiotica.
1.2 ACTIVITEIT EN WERKINGSSPECTRUM
(In de les (en de meeste boeken) gebruikt de prof de term antibiotica ook voor chemotherapeutica
zoals fluoroquinolones)
o Bacteriostatisch AB = remt de groei van bacteriën, wanneer het wegvalt groeien deze wel
o Bactericide AB = vernietigt bacteriën celwand actieve AB, aminoglycosiden en
fluoroquinolones
Bij normale gezonde personen met normaal immuunsysteem en wanneer het niet gaat om
acute levensbedreigende infecties, is een bacteriostatisch AB meestal voldoende. Een
infectie is een wedloop tussen de bacteriën en ons eigen immuunsysteem. Wanneer
bacteriën niet snel genoeg vermenigvuldigen, zal het immuunsysteem meestal in staat zijn
om die bacteriën te vernietigen (fagocytose) en dus zal met het gebruik van AB tijd gekocht
worden voor het immuunsysteem.
In sommige omstandigheden wanneer het om acute en levensbedreigende infecties of
wanneer het immuunsysteem minder goed werkt, heeft bactericide antibiotica de voorkeur.
Bacteriostatische en bacteriocide AB worden meestal niet gecombineerd omdat ze elkaar
tegenwerken.
, o Therapeutische marge: de marge tussen de concentratie nodig voor remming groei
bacteriën / doding bacteriën en de concentratie waarbij de nevenwerkingen onaanvaardbaar
worden. Streven naar AB waarbij deze marge zo groot mogelijk is grotere marge is minder
risico op nevenwerkingen. Echter hebben de meeste AB wel nevenwerkingen, zelfs in
normale therapeutische dosissen, deze zijn echter eerder mild.
o Spectrum: al de bacteriesoorten waartegen een AB actief is. Breed smal: echter zijn er ook
veel AB die gestart zijn als breed maar door optreden van resistenties smal spectrum AB zijn
geworden. Breedspectrum AB kunnen over het algemeen zowel grampositieven als
negatieven bestrijden.
o Synergisme, antagonisme en additief effect: in principe worden AB niet meer gecombineerd
(vroeger wel). In bepaalde omstandigheden kan combineren nog wel optreden bv bij angst
voor het ontstaan van resistentie. Ook bij acute levensbedreigende infecties worden AB
gecombineerd. Als combinatie toch optreed, zullen we AB combineren die synergetisch (2
samen is sterker dan de som) zijn bv Bèta lactam en aminoglycosiden.
Antagonisme kan optreden wanneer bacteriostatische met bacteriocide AB gecombineerd
worden (fluoroquinolones en macroliden).
o MIC: minimaal inhiberende concentratie
de laagste antibioticum- concentratie
die de groei van de bacterie inhibeert. Dit
wordt gebruikt als gevoeligheidsbepaling
van een bacterie aan een bepaald AB.
Kan dus via proefbuizen met een
tweevoudige verdunningsreeks maar dit
is practisch moeilijk als we vele soorten
bacteriën willen testen.
Een alternatief is de E-test = papiertje dat AB bevat diffusie uit
papiertje in de voedingsbodem (bestreken met bepaalde
bacterie), waar de groei het papiertje snijdt kan de MIC waarde
afgelezen worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DrKat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
