Samenvatting
samenvatting HT4 voortplanting bij de mens. Biogenie 5.2/6.2
samenvatting van da enorm lang hoofdstuk van uw handboek van de voortplanting van de mens. Biogenie 5.2/6.2
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HT4: Voortplanting bij de mensPrimaire en secundaire geslachtskenmerken
Primaire geslachtskenmerken:
= geslachtskenmerken die al voor de geboorte aanwezig zijn
Secundaire geslachtskenmerken:
= geslachtskenmerken die pas tijdens de puberteit ontstaan door een verhoogde productie
van geslachtshormonen (vrouwelijk oestrogeen/mannelijk testosteron)
Tertiaire geslachtskenmerken:
= verschillen die ontstaan o.i.v. opvoeding en cultuurpatroon (tijds- en plaatsgebonden)
Geslachtsdifferentiatie:
man/vrouw → embryonaal hetzelfde
basispatroon
↪ tot 7 weken treffen we in alle embryo’s
ongedifferentieerde geslachtsklieren en hun
afvoerkanalen aan = gang van Müller en
gang van Wolff
⇒ indifferente periode
MAN/VROUW:
- SRY-gen op Y-chromosoom codeert
voor de TDF-factor
(testis-determinerende factor) en deze zorgt bij activatie dat het embryo zich als
jongen ontwikkelt
- productie van testosteron en anti-müllerhormoon→ embryo ontwikkelt zich als jongen
↪ testosteron doet gangen van Wolff evolueren tot transportsysteem voor zaadcellen
(bijballen en zaadleiders)
→ afwezigheid anti-müllerhormoon zorgt ervoor dat de gangen van Müller
ontwikkelen tot vrouwelijke geslachtskenmerken
, - na 9 weken bij jongen → uitgroei en samensmelting van plooien
⇒ i.p.v. clitoris en vagina, ontstaat de penis en balzak = virilisatie
↪ komt door binding testosteron aan de androgeenreceptor
- na 3 maanden → hersenen blootgesteld aan testosteron
↪ seksuele ontwikkeling van hersenen (je voelen als jongen/meisje = tertiair
geslachtskenmerk)
Functionele bouw van de vrouwelijke voortplantingsorganen
Eierstokken/ovaria:
Functie:
- maken eicellen aan
- maken vrouwelijke geslachtshormonen aan → spreken van
geslachtsklieren/gonaden
Ligging:
- 2: links en rechts tegen de rand van het bekken
Bouw:
- merg → rijk aan bloedvaten, die zich vertakken tot bij follikels
↪ nodig voor aanvoer hormonen (follikelrijping) en afvoer vrouwelijke
geslachtshormonen
- schors
- follikel = blaasje dat onrijpe eicel bevat en omgeven is door een laag kleinere cellen
↪ cellen voeden en beschermen eicel en produceren vrouwelijke geslachtshormonen
→ vanaf puberteit rijpt maandelijks één cel volledig ⇒ eisprong/ovulatie
,Eileiders:
= 2 ongeveer 10 cm lange kanalen, die de eicel van de eierstok tot in baarmoeder
transporteren
Werking:
vrije uiteinde van eileider in open contact met buikholte via een trechter met franjeachtige
uitstulpingen → omgeeft met franjes gedeeltelijk de eierstok zodat ze tijdens de eisprong de
eicel kunnen opvangen
↪ franjes zijn beweeglijker tijdens ovulatie om verlies van eicel tegen te gaan
(onbeweeglijkheid kan leiden tot onvruchtbaarheid)
Ampulla:
= een kleine verwijding van eileider waar eicel kan worden bevrucht
Eileiderwand:
↪ opgebouwd uit lengte- en kringspieren en is van binnen bekleedt met trilhaarepitheel en
met daartussen vochtafgevende kliercellen
⇒ peristaltiek en trilhaarwerking zorgen voor vloeistofstroming in richting van baarmoeder
waarmee de bevruchte eicel kan ‘meedrijven’
Baarmoeder:
= peervormige spier met lengte van 7-8 cm
↪ aan zijkant van breedste deel zijn de eileiders aangesloten, de baarmoeder versmalt naar
onderen en vormt daar de baarmoederhals
Baarmoederwand:
↪ bevat 2 cm dikke spierlaag (kring- en lengtespieren) → duwen baby eruit
→ binnenzijde bevat dunne, goed doorbloede bindweefsellaag met veel slijmklieren
↪ deze is nog eens bedekt door een epitheel met veel slijmkliercellen
⇒ geheel = baarmoederslijmvlies → verandert tijdens
menstruele cyclus in dikte en bouw
↪ rijke doorbloeding is nodig voor aanvoer hormonen en
aanvoer voedingsstoffen voor een potentiële embryo
→ slijmvlies produceert slijm dat slijmprop vormt in
baarmoederhals (niet tijdens ovulatie)
↪ slijmprop bemoeilijkt het binnendringen van
lichaamsvreemde cellen/stoffen
, Vagina/Schede:
↪ gespierd kanaal van ongeveer 8 cm
= vrouwelijk paringsorgaan (laatste deel van geboortekanaal)
Vaginawand:
= erg rekbaar → diameter 15 cm! (noodzakelijk voor bevalling)
→ binnenwand is bekleed met slijmvlies (bevat veel glycogeen)
↪ op glycogeen leven melkzuurbacteriën → zetten glucose om in melkzuur
⇒ zuur milieu (belangrijk voor bescherming tegen infecties)
Maagdenvlies:
= een ringvormige plooi onderaan in de vaginawand, die scheurt bij eerste keer seks
(bloeding)
Uitwendige geslachtsorganen:
Kleine en grote schammlippen:
↪ 2 paar huidplooien aan de opening van de vagina
1. grote schaamlippen → zijn behaard en bevatten veel
onderhuids vetweefsel, zweet-, geur-, en talgklieren
↪ beschermen opening vagina tegen verwondingen
2. kleine schaamlippen → onbehaard en bevatten
slijmklieren (scheiden slijm uit bij seksuele prikkeling)
Clitoris:
↪ ligt waar de schaamlippen vooraan samenkomen en bestaat uit zwelbaar weefsel
= belangrijkste genotorgaan (orgasme)
Oögenese of eicelvorming
Vorming van primaire follikels voor de geboorte:
na indifferente periode → vorming groot aantal kiemcellen in
schors van ovaria (mitose)
↪ diploïde voorlopercellen van eicellen = oögoniën
↪ deze starten al voor de geboorte met meiose → proces stopt
na profase 1 → vorming primaire oöcyt → omgeven door
follikelcellen
⇒ primaire oöcyt + follikelcellen = primaire follikel
! bij geboorte 500.000 tot 2.000.000 primaire follikels → sterven er al vele duizenden af in de
eerste 10j.
Rijping van primaire follikels vanaf de puberteit:
Groei van de primaire follikel:
↪ follikels rijpen vanaf puberteit (1 om de 28 dagen) tot menopauze
! niet alle primaire follikels rijpen volledig (slechts 400)
start groei follikel → toename follikelcellen, die op een bepaald moment follikelvocht
afscheiden → vocht vloeit binnenin follikel samen en creëert een groeiende follikelholte
↪ rond de oöcyt vormt zich een glycoproteïnelaag = pellucidevlies
!opmerking!
volledige rijpe follikel = Graafse follikel → puilt uit aan opp. eierstok (diameter van 1,5cm)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MathisDC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80364 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
