De leraar als leer-kracht: het
ARK-model
Krachtige leeromgeving
Iedereen heeft een eigen idee over wat onderwijs of lesgeven is. Dit idee kan/zal veranderen
doorheen de jaren, door leservaringen, door moeilijke of schitterende momenten. Toch is iedereen
het ermee eens dat het onderwijs/lesgeven krachtig moet zijn. Die kracht komt voort uit 4
uitgangspunten/handvaten die de leerkracht voor ogen heeft.
Elk onderwijs:
- Moet maximaal doelgericht zijn
- Heeft een lat die moet inhoudelijk hoog gelegd wordt
- Hanteert een gevarieerde aanpak of methodiek (= didactische werkvormen)
- Mag niet losstaan van toetsing/evaluatie. Evaluatie moet als een rode draad doorheen de
lessen lopen.
Proberen zo goed en realistisch mogelijk een beeld schetsen van de leerling(en) in zijn leeromgeving.
(=beginsituatie)
- Essentie van lesgeven
o Creëren van een krachtige leeromgeving voor jouw leerlingen zodat zij gemotiveerd
en betrokken kunnen bijleren.
ARK-model
Kan je mee aan de slag in je lesgeven; houvast
Gebruiken als:
- Observatie-instrument: herkennen van een krachtige leeromgeving
- Planningsinstrument: in je voorbereiding als houvast om een krachtige les te ontwerpen
- Reflectie-instrument: door terug te blikken aan de hand van het ARK-model kom je op het
spoor van mogelijke handelingsalternatieven die je eigen les kunnen verbeteren
,Beginsituatie
- Wat kunnen/kennen de leerlingen al?
- Wat hebben leerlingen nodig om tot leren te komen?
- Welke factoren spelen nog mee in het leerproces van leerlingen?
Didactisch kader van ARK-model
Doelen
- Focus op wat je met de leerlingen wil bereiken; keuzes en prioriteiten stellen om de focus te
behouden; NIET laat afleiding door zijpaden, tegenslapen, tegenwerking,…
- Wat wil je dat leerlingen leren?
- Welke doelen wil je in deze les nastreven?
- Naar welke doelen in het leerplan verwijs je?
Inhoud
- Kennis, vaardigheden, gedragingen CONCREET uitschrijven (beeldkracht); bewust zijn van het
feit dat K, V en G elkaar onderling beïnvloeden (versterkend/verzwakkend).
- Welke inhoud verkies je in functie van je doelen?
- Welke bronnen gebruik je?
- Hoe bouw je met deze inhoud je les op?
Werkvormen
- Met afwisseling tussen didactische werkvormen; criteria voor afwisseling zijn legio
- Met welke werkvormen breng je leerlingen tot leren?
- Wat doen leerlingen (leeractiviteit), wat doe jij (onderwijsactiviteit)?
- Met welke leermiddelen/media ondersteun je het leren?
Evaluatie
- Vooraf tijdens en op het einde van de les de leerlingen ‘aftoetsen’ om als leerkracht keuzes
te kunnen maken voor het lesverloop
- Hoe ga je jezelf evalueren?
- Hoe ga je de leerlingen evalueren?
- Wat ga je bij leerlingen evalueren (proces-product evaluatie)?
Didactische principes
PRINCIPE-brillen
Werkelijkheidsnabijheid/Aanschouwelijkheid
- Doel: leren voor het leven in direct contact met de werkelijkheid / komen tot hoger
abstractieniveau.
, - (Deel)aspecten: (in)direct zintuigelijk waarneembaar, visualisatie, authentieke situaties,
zinvolle toepassingen, actualiseren, geleidelijkheid, moderne media/aantrekkelijke
leermiddelen
- Focus op:
o concrete ervaring en waarneming om tot inzichtelijk leren te komen
o ervaring en waarnemingen in authentieke situaties en met authentieke materialen,
ook buiten de schoolomgeving.
o zinvolle toepassingen van de inhoud.
o de visualisatie/gebruik van media om levensechtheid en actualisatie te bevorderen.
o geleidelijkheid door inzetten van ASA-principe (aanschouwelijk – schematisch –
abstract) en/of GAS-principe (globaal – analytisch – synthese).
- Dit veronderstelt:
o Systematische aanpak van de les
o Kennis van de beginsituatie van de doelgroep
Activatie
- Doel: verhogen van leerwinst door actieve betrokkenheid (zelf-denken, zelf-ontdekken, zelf-
doen)
- (Deel)aspecten: Afwisseling en verscheidenheid, autonomie en zelfwerkzaamheid,
mogelijkheid om op verschillende niveaus te participeren (cognitief, verbaal, motorisch),
samenwerkend / coöperatief leren
- Focus op:
o (denk)activiteit van leerlingen
o Variatie in werkvormen en opdrachten
o Expressie en mogelijkheid tot uitdrukken, ook als middel tot vastzetting
o De meerwaarde van samenwerkend en interactief leren (verdieping van eigen leren /
ervaring van verbondenheid
- Dit veronderstelt:
o Openheid voor actieve inbreng van leerlingen
o Aandacht voor haalbare organisatie
Integratie
- Doel: Leggen van verbanden tussen nieuwe en opgedane kennis en ervaringen en die in de
toekomst kunnen gebruiken. Zin geven aan het geleerde.
- (Deel)aspecten: functionaliteit, zingeving, betekenisgeving, transfer / verbinding maken,
activeren van voorkennis
- Focus op:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper giangelade. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.