Antwerpen in de vroegmoderne tijd: een prachtige parel in een
woeste branding
Historische feiten
De Gouden Eeuw van Antwerpen
16e eeuw = ‘Gouden Eeuw’ van Antwerpen (belangrijkste, machtigste, prachtigste stad v.d. wereld)
zowel economische als cultureel bevolkingstoenamen
oorzaak:
1488 Bruggelinge komen in opstand (wegens streng bewind + hoge belastingen) tegen Maximiliaan van
Oosterwijk hij wordt gevangen genomen legt na vrijlating zware straffe op
- verbod jaarmarkten schenkt dat recht aan Antwerpen
- raadde buitenlandse kooplui aan uit Brugge te vertrekken
Brugge was ook alsmaar moeilijker bereikbaar door de verzanding van het Zwin Antwerpen makkelijk
bereikbaar via de Schelde
De Vlaaikensgang
vlaai- en wafelhuis
- hoge gevels huizen stadsgronden peperduur
- huizen van steen vroeger hout = snel brand, 1546 groot deel van de stad in brand (verbod
houten huizen volgt daarna)
- stank = urine, uitwerpselen geen riolering
De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal
- Gotische bouwstijl
- steunberen = een plaatselijke versterking van een muur om de druk van gewelven en luchtbogen op
te vangen in de gotiek werden ze ook als versiering opgevat
- spitsbogen wijzen naar omhoog
- veel beeldhouwwerken
- immense grote geeft het idee dat de Kathedraal tot aan de hemel rijkt
- pronkjuweel van Antwerpen
- Latijnse kruis = grondplan Kathedraal
- kruisribgewelven (zie afbeelding)
- 57 vaste altaren – elke gilde/ambacht had er één
1566 = oproep tot de vernieling van Katholieke kloosters en kerken/Beeldenstormers
- Calvinisten (Protestanten) + opkomende stedelijke burgerij die zich wouden ontworstelen aan het
gezag van de kerk vallen gewapend (zwaarden, knuppels, lansen) binnen en vernielen alles
(glasramen, beelden, schilderijen,…)
reden: strek gekant tegen de verering van heiligenbeelden + overdadige rijkdom in kerken omdat het
niet zou stroken met de bijbel en de 10 geboden ze vinden dat de kerken somber moeten zijn
gevolg:
- verhouding tussen Katholieken en Protestant komt op scherp te staan in de stad
- Filips II stuurt Hertog van Alva naar Nederlanden om hardhandig op te treden tegen de Protestanten
richt de rechtbank ‘de Raad van Beroerten’ op waarmee hij een heksenjacht houd
, het stadhuis
- architect = Cornelis Floris de Vriendt
- 1540 begin bouw gotisch
Probleem: Hertog van Gelre valt Antwerpen aan en de bouwmaterialen moeten plots aangewend
worden voor de verdediging van de stad
1561 bouw wordt heropgestart – mode is verandert – gotiek was de kunst van gisteren, de
renaissance de kunst van de toekomst – er wordt dus verder gebouwd in renaissance stijl
1564 einde werken stadhuis
- renaissance: Dorische, Ionische, sobere/monumentale karakter, roze marmer in de gevel, symmetrie
- gotiek: middenstuk = grotere uitbundigheid, de hang naar verticaliteit waardoor de symmetrie
doorbroken wordt
besluit: versmelting van het horizontalisme van de zuidelijke renaissance en het verticalisme van de
noordelijke gotiek
uiterlijk:
- middenstuk: triomfboog = grootheid, macht van het Antwerpse stadsbestuur
- links Vrouwe Justitia = rechtvaardigheid
hoofddeugden voor elke magistraat
- rechts Vrouwe Prudentia = wijsheid
- uithoeken – twee obelisken = fallussymbool (macht en kracht moest uitstralen)
- drie wapenschilden
links = Hertog van Brabant
midden = wapenschild van de Spaanse koning Filips II
rechts = Markgraaf van Antwerpen
- grondniveau allemaal kleine poorten met typische Romeinse rondbogen winkels
De Grote markt
- nummer 40 = oudste bewaarde barokke gildehuis in Antwerpen wat je nu ziet = 1644
- gilde van de huidenvetters (iemand die van dierenhuiden een leren stof maakt) en schoenmakers
- waakte over hun leden
respecteren van de regels
prijsafspraken
welzijn van zijn leden bij tegenslag/ziekte/ongeval/overlijden boden ze hulp
de ondergang van Spanje
- 1575: Spanje maakt het staatsbankroet bekend de vele oorlogen die het Spaanse rijk gevoerd
had, hadden zodanig veel geld gekost dat Koning Filips II zijn troepen niet meer kon betalen
- begin november 1576: Spaanse Furie vallen Antwerpen (een grote schatkist vol rijkdommen)
binnen
huizen werden vernield/leeggeroofd/in brand gestoken, brave burgers/onschuldige
kinderen werden afgemaakt, vrouwen werden verkracht
het stadhuis ging in vlammen op
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper itsmefebe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.