Hoofdstuk 18 Nakoming en andere wijzen van tenietgaan van verbintenissen
§18.1 Inleiding
De meest voor de hand liggende en meest normale wijze waarop een verbintenis tenietgaat is
nakoming. ‘Nakoming’ is het verrichten van de prestatie waartoe de schuldenaar krachtens de
verbintenis verplicht en de schuldeiser gerechtigd is. Verspreid over de wet staan nog verschillende
andere wijzen van tenietgaan van verbintenissen, bijvoorbeeld verrekening, afstand en vermenging.
Bij vernietiging wordt de verbintenis geacht nooit te hebben bestaan, terwijl bij ontbinding de
verbintenis eindigt.
§18.2 Nakoming
Nakoming is het verrichten van de prestatie die beantwoordt aan een daartoe strekkende
verbintenis. Met de nakoming wort aan de verbintenis voldaan, waardoor als regel de verbintenis –
en dus de vordering van de schuldeiser – tenietgaat. Voldoening is synoniem van nakoming. De term
betaling wordt ook als synoniem voor nakoming gebruikt, maar dit begrip is ruimer. Betaling omvat
het verrichten van iedere prestatie, ongeacht of daarmee wordt voldaan aan een bestaande
verbintenis. Betaling is dus niet beperkt tot alleen geldschulden.
Alleen de schuldenaar is verplicht tot nakoming. Niettemin kan in beginsel ook een ander dan de
schuldenaar in zijn plaats de verbintenis nakomen. Dit blijkt uit art. 6:30 BW, waarin als hoofdregel is
vervat dat eenieder voor een ander bevrijdend kan betalen. Hoofdregel is dat voor nakoming bij
verbintenissen om te geven betaling aan de schuldeiser is vereist. Soms is krachtens wet of
overeenkomst een derde bevoegd om naast of met de schuldeiser, dan wel in zijn plaats de betaling
in ontvangst te nemen. In dat geval geldt betaling aan deze derde eveneens als nakoming. Zij leidt
dan tot tenietgaan van de verbintenis. Betaling aan een ander dan de inningsgerechtigde werkt als
regel niet bevrijdend. De gerechtigde tot de prestatie kan de schuldenaar nog steeds tot betaling
aanspreken, omdat de betaling niet tot nakoming en daarmee tot tenietgaan van de verbintenis
heeft geleid. Op deze regel bestaan echter uitzonderingen. De twee uitzonderingen staan in art. 6:32
BW. Betaling aan iemand die onbevoegd is de prestatie te ontvangen, werkt desalniettemin
bevrijdend indien en voor zover degene aan wie betaald moest worden, deze haar achteraf
bekrachtigt of erdoor is gebaat. Een derde uitzondering is te vinden in art. 6:34 BW. Op grond van lid
1 BW werkt betaling aan een inningsonbevoegde bevrijdend indien de schuldenaar te goeder trouw
aannam dat de persoon aan wie hij betaalde, zijn schuldeiser was of dat uit anderen hoofde aan hem
moest worden betaald. Nakoming vereist dat de schuldenaar de prestatie verricht waartoe hij
krachtens de verbintenis is gehouden. Wat tot de inhoud van de verbintenis behoort, wordt
weliswaar primair bepaald door de partijafspraak, maar in aanvulling daarop ook door de wet, de
gewoonte en de redelijkheid en billijkheid, die zowel een aanvullende als een beperkende werking
kan hebben.
Is de prestatie het bestalen van een som geld, dan zijn nadere speciale wetsbepalingen van
toepassing met als opschrift: ‘Verbintenissen tot betaling van geldsom’. Zo moet een geldverbintenis
krachtens art. 6:111 BW naar haar nominale waarde worden voldaan, tenzij uit wet, gewoonte of
rechtshandeling anders voortvloeit. Geldontwaarding heeft dus in principe geen invloed op het terug
te betalen bedrag. Art. 6:112 BW vereist voldoening van een geldverbintenis in gangbaar geld, dat wil
zeggen met een wettig betaalmiddel. Art. 6:114 lid 1 BW bepaalt dat indien de schuldeiser een
bankrekening heeft, betaling ook kan plaatsvinden door het verschuldigde bedrag op die rekening te
doen bijschrijven. De schuldeiser heeft echter de bevoegdheid om een dergelijke girale betaling op
een van zijn rekeningen uit te sluiten. De betaling komt krachtens lid 2 pas tot stand op het tijdstip
van bijschrijving van het bedrag op de rekening van de schuldeiser.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cheyennecaumon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,74. Je zit daarna nergens aan vast.