Om kritisch te kunnen denken moet je bepaalde vaardigheden en houdingen hebben:
Vaardigheden:
Betrouwbare info zoeken
Bronnen interpreteren en analyseren
Redeneren en reflecteren voordat je een standpunt inneemt
Verklaren waarop je standpunt gebaseerd is
Houdingen:
Een open geest hebben
Nieuwsgierig en onderzoekend zijn
De juiste vragen stellen
Jezelf in vraag stellen en twijfelen
Verschillende alternatieven afwegen
Kritisch denken heeft niets met intelligentie te maken. Het voordeel is dat iedereen zijn
kritische vaardigheden en houding kan trainen en zo kan uitgroeien tot een echte
kritische denker
2/ BEDREIGINGEN VOOR ONS KRITISCH DENKVERMOGEN
2.1 HOE DENKT ONS BREIN
We kunnen informatie verzamelen op 2 verschillende manieren:
Bij kritisch denken moet je het snelle denken (type 1) leren onderdrukken en het
weloverwogen denken (type 2) kansen geven
Type 2 vergt meer inspanning dan type 1
2.2 HOE WORDEN WE ONBEWUST MISLEID DOOR ONZE HERSENEN
Feiten kunnen ook zwakker of sterker zijn
hoe meer bewijs en hoe minder tegenindicaties, hoe sterker het feit
We zijn vaak afhankelijk van experten of autoriteiten
Voorwaarden expert:
Expert moet objectief zijn
Expert moet competent zijn in het vakgebied waarover hij uitspraken doet
Bewering van de expert moet correct geïnterpreteerd worden
Expert moet zijn bewering voldoende onderbouwen of beargumenteren
VALKUIL
Een drogreden
=Als je een beroep doet op een expert zonder rekening te houden met deze voorwaarden
Voorbeelden:
Het is waar, want ik heb het gelezen in De Standaard – dat is toch een kwaliteitskrant
de paus zegt God bestaat, dus het is waar
DE CRAAP-TEST
kritisch evalueren van bronnen
1. CURRENCY (actualiteit)
- Hoe recent is de informatie?
- Wanneer is de website voor het laatst geüpdatet?
- Is dat actueel genoeg voor je onderwerp
2. RELEVANCE (relevantie)
- Is de informatie gerelateerd aan je onderwerp?
- Biedt de informatie antwoord op je vragen?
- Wie is het doelpubliek?
- Is het informatie van een gewenst niveau (niet te simplistisch of te
geavanceerd)?
- Heb je meerdere bronnen geraadpleegd vooraleer je besliste dat deze bron
geschikt is voor jou?
3
, - Kun je deze bron zonder problemen citeren in een onderzoekspaper?
3. AUTHORITY (autoriteit)
- Wie is de auteur?
- Is die auteur een autoriteit ter zake?
- Wie financiert de website?
- Heeft de auteur een goede reputatie?
- Staat er duidelijk vermeld wie de uitgever is?
- Kun je uit de URL iets afleiden over de website?
4. ACCURACY (volledigheid)
- Waar komt de informatie vandaan?
- Wordt de informatie ondersteund door bewijsmateriaal?
- Is de informatie nagelezen of wordt ernaar verwezen door anderen?
- Kun je de informatie bevestigen op basis van andere bronnen of op basis
van je eigen kennis?
- Is het taalgebruik en de toon vrij van vooringenomenheid en emotie?
- Vind je veel spellings-, grammaticale en/of typografische fouten?
5. PURPOSE (bedoeling)
- Wat is de bedoeling van de website: informeren, opleiden, verkopen,
entertainen of beïnvloeden?
- Worden er feiten of meningen meegedeeld?
- Is er sprake van vooringenomenheid?
- Probeert de auteur je iets te verkopen? Staat er reclame op de website?
- Vind je vormen van politieke, ideologische, culturele, religieuze,
institutionele of persoonlijke vooroordelen/beïnvloeding terug?
OMGAAN MET TEGENSTRIJDIGE INFORMATIE
Verklaringen:
Het zou kunnen dat 1 van de bronnen gewoon verkeerd is en bv onbewezen of
verouderde info bevat
Het gaat om een thema waarover verschillende meningen bestaan (ethische
kwesties)
De ene bron is objectief (feitelijk), de andere subjectief (mening)
De context van het onderzoek of het onderzoeksontwerp verschilt
In vele onderzoeksdomeinen is er nog heel wat onzekerheid of onvoldoende
kennis
Het is belangrijk om te vermelden dat je over een bepaald onderwerp tegenstrijdige
informatie gevonden hebt. Vind je in de literatuur geen sluitend antwoord, dan moet je
motiveren waarom je de ene bron geloofwaardiger vindt
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Julievandb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,96. Je zit daarna nergens aan vast.