Samenvatting
Samenvatting gerechtelijke geneeskunde & criminalistiek
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Oplossing van examenvragen die prof geeft (aka samenvatting)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 70 pagina's
Voorbeeld 4 van de 70 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Examenvragen gerechtelijkegeneeskunde
1. Geef een gecommentarieerd chronologisch overzicht van de
lijkverschijnselen.
Vroegtijdige lijkverschijnselen
1) Lijkvlekken (livores mortis)
o vanaf 30 min. vlekken
o na 3-6 u. geconflueerd
o tot 6 u. volledig verplaatsbaar
o tussen 6–12 u. gedeeltelijk verplaatsbaar
o tot 20–24 u. wegdrukbaar
o na 24 u. gefixeerd
2) Lijkstijfheid (rigor mortis)
Eerst lijkverslapping dan pas lijkstijfheid
o Begin vanaf ± 3 u.
o Volledig na ± 6 - 8 u.
o Maximaal na ± 12 - 24 u.
o Verdwijnen vanaf ± 2 - 3 d.
Regel van Nysten: van boven naar onder & van centraal naar perifeer (verdwijnt in dezelfde
volgorde)
Praktijk: eerst en vooral in gelaats-, kaak- en halsspieren en kleine handspieren, breidt
vervolgens uit naar arm- en ten slotte beenspieren
3) Lijkafkoeling (alvores mortis)
o Eerste 2 tot 3 uur: kerntemperatuur lichaam vrij constant
o Vanaf voldoende groot temperatuurverschil tussen lichaamskern en
lichaamsoppervlak => afkoelingsfase (1 tot 2 °C per uur)
o Trager wanneer kerntemperatuur vh lichaam de omgevingstemperatuur benadert
(ongeveer na 36 tot 48 uur)
Laattijdige lijkverschijnselen
1) Autolyse
2) Rotting (putrefactie)
3) Skelettering
Zie schema
,2. Bespreek de vroegtijdige lijkverschijnselen.
Lijkvlekken (livores mortis)
o Principes
Bloedsomloop stopt => bloed gaat naar beneden (zwaartekracht) en stapelt zich op
in aders en haarvaten => verkleuring van de laagstgelegen lichaamszones
Later in ontbindingsproces: gefixeerde lijkvlekken (= rode bloedkleurstof zet zich vast
in weefsels => blijvende hypostatische verkleuring)
Ook inwendige hypostase in organen (bv: bloed stapelt zich op in achterste
longdelen en alvleesklier bij rugligging)
! hypostatische bloedverzamelingen kunnen al optreden tijdens stervensproces door
sterk verzwakte bloedsomloop => rode huidvlekken mogelijk (Kirchhofrosen)
Kenmerken van lijkvlekken kunnen belangrijke aanwijzingen geven omtrent
doodsoorzaak, houding & positie vh lijk en tijdstip van overlijden
o Intensiteit
/ sterk uitgesproken met bloedophopingen onder de vorm van kleine donkerrode tot
donkerblauwe vlekjes (vicibes)
\ weinig uitgesproken of zelfs afwezig bij ernstige vormen van bloedarmoede en bij
verbloeding (exsanguinatie)
Gewoonlijk minder erg bij kinderen & bejaarden
Moeilijk beoordeelbaar bij donkerhuidige personen
o Lokalisatie
! geen lijkvlekken op contactplaatsen
- Rugligging => aan rugzijde: nek, rug en achterzijde van ledematen
- Buikligging => aan voorzijde
- Verhangingspositie => voornamelijk aan onderarmen, handen, onderlichaam en
onderste ledematen (bij vrouwen ook aan onderzijde borsten)
Ruw/onregelmatig oppervlakte & spannende kledingstukken => overeenkomstige
uitsparingstekeningen
o Chronologie
Gemiddeld 45 min na overlijden
Na 3 tal uren: vloeien samen tot grote verkleurde oppervlakken
Na 9tal uren: volledig ontwikkeld
Tussen 9u & 20u na overlijden: volledig wegdrukbaar
Aanvankelijk ook verplaatsbaar:
Binnen 6u: volledig verplaatsbaar
Tussen 6u & 12u na overlijden: verplaatsbaarheid neemt progressief af
Na 12u: niet meer verplaatsbaar
Fixatie vd lijkvlekken (niet meer verplaatsbaar & wegdrukbaar) is te wijten aan
autolyse (doorlaatbaarheid bloedvatwanden) & hemolyse (bloedafbraak)
o Kleur
= afhankelijk van de bloedkleurstof (hemoglobine)
Normaal donkerrode tot blauwpaarse kleur
, Worden donkerder met het verstrijken van het postmortale interval
Uitzonderingen:
- Zuurstofarmoede of cyanose: donkerblauw
- Afkoeling of onderkoeling: eerder felrood aan rand (door reoxygenatie van
hemoglobine door zuurstofopname)
- Koolstofmonoxide (CO) – vergiftiging: volledig kersrood
- Cyanidevergiftiging: gelijkaardige baksteenrode verkleuring
- Bepaalde andere vergiftigingen (chloraten, nitraten): bruin
- Bloedvergiftiging met Clostridium perfringens (bv bij septische abortus): brons
(zelden)
Lijkstijfheid (rigor mortis)
o Principes
Zowel in willkeurige (skelet-) als onwillekeurige (gladde) spieren
Zenuwprikkels => spiervezels trekken samen => spieren tijdens leven steeds in mate
van spanning
Samentrekking spieren: contractiele elementen of spierfilamenten in spiercellen
haken samen en vormen stevig complex
Loshaken spierenfilamenten => spierverslapping = actief proces waarbij omzetting
van ATP in ADP nodige energie levert, ATP wordt terug aangemaakt uit ADP bij
omzetting zetmeel in melkzuur (ATP ≈ spierverslapper, beschikbaar zolang voldoende
zetmeel aanwezig is)
o Postmortale spierverslapping
Overlijden => zenuwstelsel valt uit => algehele maximale spierverslapping (bv
openvallen mond, openblijven ogen, ontspanning sluitspieren)
Gevolgen: vredige gelaatsuitdrukking & lichaamshouding overeenkomstig
zwaartekracht (kan leiden tot opmerkelijke lichaamsposities)
o Postmortale spierverstijving
Zetmeel opgebruikt => spierverslappend ATP neemt af => lijkstijfheid
Blijft tot ontbinding intreedt
o Chronologie
Na spierverslapping ongeveer 3u na overlijden: lijkstijfheid
Regel van Nysten: van boven naar onder & van centraal naar perifeer (verdwijnt in
dezelfde volgorde)
Praktijjk: eerst en vooral in gelaats-, kaak- en halsspieren en kleine handspieren,
breidt vervolgens uit naar arm- en ten slotte beenspieren
Buigspieren iets krachtiger dan strekspieren => gewrichten vaak licht gebogen
Lijkstijfheid volledig ontwikkeld na ongeveer 8u na overlijden
Maximale intensiteit na ongeveer 12 tot 24u
Vanaf 2tal dagen: lijkstijfheid neemt geleidelijk (zelfde Nysten-volgorde) weer af
Volledig verdwenen na 3tal dagen
, ! uitzonderingen
Inwendige organen met (gladde) spieren verstijven ook, in bijzonder hartspier
Postmortale contractie vd scrotale dartosspier => zaadvocht wordt naar buiten
geperst
Samentrekking kleine haarspiertjes => zogenaamd kippenvel
o Beïnvloedende factoren
- Omgevingstemperatuur
/hoge temperatuur: lijkstijfheid vroeger dan normaal
\lage temperatuur: lijkstijfheid wordt uitgesteld (kan ontbreken bij
vriestemperaturen)
- Premortale uitputting vd zetmeelreserves: sneller
o Cataleptische lijkstijfheid of kadaverspasme
= onmiddellijke lijkstijfheid bij overlijden (zeldzaam)
Vooral wanneer het overlijden is voorgegaan door zeer hevige fysieke en/of
emotionele stress
Bij bv epilepsie: typische spitsstand van de voeten
Kan ook optreden bij elektrocutie, hersenbeschadiging (bv schotwonde of
hersenbloeding) en verdrinking
Zelfmoord door geweer of mes => geweer/mes glijdt uit hand door spierverslapping
=> waarschijnlijk gecamoufleerde moord
Lijkafkoeling (algor mortis)
o Principes
Lichaamstemperatuur wordt tijdens leven constant gehouden, thermoregulatie valt
weg na dood en warmteproductie neemt geleidelijk aan af => lijkafkoeling
Eerste 2 tot 3 uur: kerntemperatuur lichaam vrij constant
Vanaf voldoende groot temperatuurverschil tussen lichaamskern en
lichaamsoppervlak => afkoelingsfase (1 tot 2 °C per uur)
Trager wanneer kerntemperatuur vh lichaam de omgevingstemperatuur benadert
(ongeveer na 36 tot 48 uur)
Warmteafgifte tijdens afkoelingsfase wordt bepaald door het temperatuurverschil
tussen omgeving en lichaam volgens de wet van Newton
Kerntemperatuur meten? Geijkte thermometer minstens 8 cm in endeldarm
(rectum)
o Beïnvloedende factoren
- Temperatuurgradiënt: des te groter het verschil tussen lichaams- en
omgevingstemperatuur, des te sneller de afkoeling
! omgekeerd: opwarming kan optreden indien omgevingstemperatuur hoger is
dan lichaamstemperatuur + oorspronkelijke lichaamstemperatuur kan zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ibepiepers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen