DEEL 1: ACHTERGRONDEN
3. Spraakontwikkeling vanuit fonetisch en fonologisch standpunt
3.2 Theorieën en modellen in verband met articulatorische ontwikkeling
- Behavioristische theorie = operante conditionering
= je gaat een gedrag stellen tussen gedrag en het gevolg. Je stelt dit gedrag voor een beloning.
Bv. aanleren van klanken
- Cognitieve theorie
= kinderen nemen een actieve rol op in het verwerken van spraak, stellen hypothese over hoe de klanken
gevormd moeten worden.
- Leermodel
• Prelinguale fase – vroege vocalisaties: klanken worden reflexmatig gemaakt, iedereen wordt geboren
met de aanleiding tot taal te leren
• Vanaf 6 maanden: betekenis gekoppeld aan wat ze perongeluk zeggen (= operante en klassieke
conditionering (= bepaald geluid geeft bepaalde respons))
- Linguïstische modellen
Fasen spraakklankverwerving
1. Prelinguale fase (0-12 maanden)
2. Overgang naar brabbelen (1-2 jaar)
3. Ontwikkeling fonetisch/fonemisch systeem (2-5 jaar)
4. Beheersing spraak en geletterdheid (> 5 jaar)
- Ordening van spraakklanken volgens leeftijd waarop minstens 70 en 90% van de kinderen de klank correct
produceren
- Normering is oud, nu worden da spraakklanken vroeger verworden
- = tolerante tabel que normen
,4. Spraakstoornissen (SKS): algemeen kader
4.1 Definitie en prevalentie
Definitie
SKS = articulatie- en fonologische stoornissen = een overkoepelende koepel over verschillende problemen met
perceptie, motorische productie en fonologische processen.
Articulatorischestoornissen = problemen bij het produceren van spraakklanken
Fonologische stoornissen = correct toepassen van regels
Gradaties: zeer licht tot ernstig → spraakverstaanbaarheid (speech intelligibility)
Prevalentie
- 67% van alle problemen zijn spraakklankstoornissen
- Maar dit hangt ook vanaf wanneer je gaat kijken en wie je bevraagt
- Op jonge leeftijd komt dit vaak voor, op een oudere leeftijd minder
, 4.2 Ziekte- en leerdoel als verklaring voor afwijkend articulatiegedrag
Het gedrag dat ‘afwijkend’ is, zal ernstiger afwijkend lijken als we er frequent mee geconfronteerd worden.
4.2.1 Ziektemodel
= alles wat afwijkt van de norm = ziekteverschijnsel/symptoom/verstoord
Logopedische stoornissen en SKS:
- Aandoeningen veroorzaakt door organische afwijkingen
• Eerst oorzaak wegnemen
• Gedrag te wijzigen
- Uit de medische wereld
- Ziek of niet ziek
→ de modellen zijn complementair, vullen elkaar aan
4.3 Classificatie van SKS
Huidige classificatie van SKS + voorgaande terminologie
Voorgaande classificatie SKS
- Theoretisch ≠ classificatiesystemen op basis van
• Etiologie, medische diagnose
• Linguïstische beschrijving
• Psycholinguïstisch framework
- Dyslalieën: functionele SKS = geen echte oorzaak
- Dysglossieën: afwijking thv articulatieorganen
- Spraakapraxieën: programmeringsstoornis
- Dysartrieën: probleem thv bezenuwing
- Dysaudie: secundair tgv gehoorstoornis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joliendyckmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.