MICROBIOLOGIE
INLEIDING: INDELING VAN DE ORGANISMEN
1. DE MEERCELLIGE ORGANISMEN
Bouwsteen van meercellige organismen eukaryote cel, dit is een cel met kern waarin het erfelijk
materiaal is opgeslagen
Voorbeelden: planten, dieren, algen, fungi en protozoa
2. DE EENCELLIGE ORGANISMEN
2.1 DE BACTERIËN
Bouwsteen van bacteriën prokaryote cel, cel zonder duidelijk kernstructuur waarbij DNA vrij ligt in
cytoplasma. Ze zijn voorzien van een stugge celwand
2.2 DE VIRUSSEN
Macromoleculen van nucleïnezuren (RNA of DNA)
Dringen in cel binnen en dwingen tot de aanmaak van viraal nucleïnezuur en een eiwitmantel
Kunnen zich uitsluitend in gastheercel vermenigvuldigen
Fungi: schimmels en gisten zijn eukaryoten: 10 – 100 qm groot
Typische bacterie is 1 tot 10 qm groot
Virussen zijn 10 tot 100 nm groot
1
,DEEL 1: DE BACTERIE
1. DE STRUCTUUR VAN DE BACTERIE
De bacteriële wand of peptidoglycaan of
celwand
De celmembraan of plasmamembraan
Het cytoplasma of celsap
Plasmiden
protoplast
Kernmateriaal of DNA
1.1 DE BACTERIËLE WAND/PEPTIDOGLYCAAN/CELWAND
1.1.1 BOUW VAN DE BACTERIËLE WAND/PEPTIDOGLYCAAN/CELWAND
De wand vormt het contact tussen de bacterie en haar omgeving
Vlechtwerk van aminosuikers waarop peptiden vastzitten
Structuur is verantwoordelijk voor de stevigheid van de celwand + selectieve doorlaatbaarheid en
vormt het substraat voor kleuring
Door verschil in celwandsamenstelling kunnen door middel van Gram-kleuring 2 types zijn:
DE GRAM-POSITIEVE BACTERIËN: bezitten een peptidoglycaan die 30 lagen dik is, na gram-kleuring
zien ze er blauw uit
DE GRAM-NEGATIEVE BACTERIËN: peptidoglycaan van 1 laag, na gram-kleuring zien ze er rood uit.
Op deze peptidoglycaan ligt aan de buitenkant nog een buitenmembraan met poriën. Tussen de
peptidoglycaan en deze buitenmembraan ligt de periplasmatische ruimte.
2
, Gram-positief Gram-negatief
1.1.2 BELANG VAN BACTERIËLE WAND
Ze kunnen verschillende vormen aannemen
Buigzaam of stevig
De samenstelling van bacteriële wand en van de eventuele buitenmembraan spelen een belangrijke rol bij de
inwerking van antibiotica.
Gram+ : sommige antibiotica zijn bactericide (= dodelijk) voor deze omdat ze interfereren met de
celwandsynthese
Gram- : zij zijn dankzij hun buitenmembraan beschermd tegen het binnendringen van de antibiotica
ze zijn dus resistent
3
, 1.2 DE CELMEMBRAAN
I. Dubbele laag fosfolipiden: lipofiel apolair gedeelte tegen elkaar en met hun hydrofiel polair gedeelte
naar buiten toe. Deze lipidenlaag is vlot doorgankelijk voor lipofiele, vettige stoffen aoals penicillines
en rifampicine.
II. Membraaneiwitten: liggen in de buitenste apolaire laag van de celmembraan. Ze staan in voor
energielevering, synthese van celwandelementen, celdeling en actief transport van wateroplosbare
stoffen.
1.3 HET CYTOPLASMA
In cytoplasma: ionen, bouwstenen (aminozuren, lipiden, suikers,…), enzymen, genetisch materiaal
en 80% water
Rijk aan ribosomen staan in voor eiwitsynthese (hebben een andere bouw dan in eukaryote cellen,
wat het selectief effect van antibiotica op de bacteriële eiwitsynthese verklaart)
1.4 PLASMIDEN
= stukjes DNA die los van het bacterieel chromosoom voorkomen.
Plasmiden kunnen een bacterie uiteenlopende eigenschappen geven:
Resistentie tegen antibiotica en zware metalen
Mogelijkheid tot conjugatie, een contactvorming met overdracht van genetisch materiaal dankzij de
vorming van en sekspili
Mogelijkheid tot productie van toxines
Biotechnologie: vectoren gebruikt voor genetische manipulatie/modificatie
Plasmiden worden bij de celdeling niet steeds aan de dochtercellen doorgegeven. Eenzelfde bacterie kan
verschillende plasmiden dragen en plasmiden kunnen door de bacteriën onderling, ook tussen verschillende
species, uitgewisseld worden.
1.5 KERNMATERIAAL DNA
In prokaryote cel in een nucleotide
Lange dubbelstrengige circulaire DNA molecule
Sterk opgevouwen in de cel
supercoiling (= uitdrukking van de spanning op DNA-streng)
Bevat ongeveer 3500 genen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckduerinck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.