Dit document bevat een uitwerking van alle werkcolleges. Inclusief de belangrijkste onderwerpen van de hoorcolleges en een samenvatting van de te lezen artikelen
1. Noem drie hoofdpunten van het hoorcollege en beargumenteer waarom je dit de
hoofdpunten vindt.
- Historici moeten zich er van bewust zijn dat zij altijd werken met onvolledige kennis en dat alle
bronnen die bewaard zijn gebleven de uitzondering vormen. De meeste bronnen zijn verloren gegaan
of expres verwoest. Je moet dus altijd een kritische houding hebben
- er zijn verschillende soorten bronnen: hieronder toegelicht
- het herkomst beginsel
2. Welke vier basisvormen van bronnen onderscheiden we? Noem van elk ten minste drie
voorbeelden. Noem ook drie voorbeelden van bronnen die in meerdere categorieën passen.
- Tekstuele bronnen
Verhalende of literaire teksten: kronieken, egodocumenten, fictie, romans
Doel: bepaalde boodschap overbrengen, intenties kunnen uiteen lopen
Hoe betrouwbaar is iemands weergave van een evenement? Winston Churchill beschrijft
evenementen altijd op zo’n manier dat hij als beste uit de bus komt. Betrouwbaarheid is afhankelijk
van de vraag die je stelt.
> Diplomatische teksten: teksten die een rechtsituatie vaststellen of een nieuwe rechtssituatie
scheppen
Oorkonden: wetgevend (wetten) , Juridisch (vonnissen, arresten) , vrijwillige rechtspraak (vrij
afgesloten contracten tussen particulieren voor notarissen)
Hulpwetenschappen: diplomatiek, sigillografie (zegelkunde)
> bronnen van de sociale boekhouding
Teksten die de weerslag vormen van de uitvoerende macht of van het beheer van openbare of
private administraties, ondernemingen of verenigingen
Bv. Grondboeken van een abdij, notulen, boekhouding, registers van de burgerlijke stand
Niet betrouwbaar: als schippers hun lading en afkomst kwamen aangeven om opgenomen te worden
in de sociale boekhouding, komt er een klerk tussen die de naam van het schip verkeerd opschrijft,
de naam van de plaats van herkomst niet herkend en gewoon wat bekends op schrijft of de waarde
van de lading verkeerd in schat. Ruimte voor menselijke interpretatie/fout.
- Visuele bronnen
Elke inlichtingsvorm uit het verleden die middels beelden is overgeleverd.
Esthetisch, informatief, fictief
Bv. Grotschilderingen, iconen, kunstwerken, spotprenten, fotografie
‘mythe van de fotografische waarde’ ; men mag het verhaal van een foto niet als waarheid
aannemen, want er zit vaak tactiek achter, bepaalde positionering.
Bekend voorbeeld: foto van Trotsky en Lenin, waarin Trotsky totaal wordt weg bewerkt nadat hij
verbannen was.
,Ander voorbeeld; ‘De zielenvisserij’ ; een schilderij van een protestantse schilder. Aan de ene kant
staan de protestanten, aan de andere oever de katholieken. Ze vissen beide zieltjes uit de rivier in
het midden. De Protestanten zijn met meer, aan hun kant schijnt de zon.
Hulpwetenschappen: kunstgeschiedenis, fotokunde
- Materiële bronnen
Elk materieel of stoffelijk overblijfsel uit het verleden.
Vb. archeologische bronnen
Hulpwetenschappen: archeologie, numismatiek
Vaak per toeval bewaard gebleven
- Auditieve bronnen;
iedere inlichtingsvorm die middels geluid is overgeleverd
meeste van origine auditieve bronnen zijn van recente datum
traditie is al veel ouder: mondelinge overlevering, muziek
‘oral history’ : interviews – historici genereren zelf bronnen
3. Tijdens het hoorcollege is een onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire bronnen.
Leg het verschil uit. Welk ander onderscheid zou je nog kunnen maken
‘ primary sources’ = bronnen
‘ secondary sourcs’ = literauur
- primaire bron : directe toegang tot een historische context : brieven, oorkondes
- secundaire bron: indirecte toegang: beschrijving van een evenement die niet op het moment zelf
plaats vond.
Primair: beschrijving van een evenement op het moment zelf
Secundair: beschrijving van een evenement 10 jaar na dato
4. Welk belangrijk beginsel wordt gehanteerd bij het archiveren van bronnen? Leg uit wat dit
beginsel inhoudt. Waarom is dit beginsel ook belangrijk in de historische bronnenkritiek, met
name in het digitale tijdperk?
Herkomstkritiek (oorsprongskritiek) : door wie, wanneer, waar is de bron vervaardigd?
Herkomstbeginsel is de basis van elke goede archiefklassering
De betrouwbaarheid van een individueel stuk hangt voor een deel af van de herkomst en organische
samenhang waaruit het stuk komt.
- bronnen niet meer zo maar aan een nieuwe collectie worden toegevoegd, collecties bronnen
dienen bij elkaar te blijven.
, Bronkritiek:
Soort diagnose Hoofdvragen Subvragen,
zelf te
formuleren
Morfologische Welke type bron betreft het?
diagnose Wat is de technische staat van de bron?
Op welke plek en hoe wordt de bron (het origineel)
bewaard?
Contextuele Wanneer is de bron ontstaan/gemaakt?
diagnose Waar is de bron opgesteld?
Is het een kopie van een origineel?
Wat is de (formele en oorspronkelijke) ) intentie van de
bron?
Wie is de maker/schrijver (feitelijke en formele) van de
bron?
Inhoudelijke Wat is de betekenis van de tekst/beeld/object? Hoe moet
diagnose ik die interpreteren?
Met welk gezag spreekt de opsteller van de bron of de
actoren in de bron? Is de bron een directe of indirecte
reflectie van de waarneming?
Wat is de kwaliteit van de observatie die de bron geeft?
Wat laat een bron al dan niet bewust zien/niet zien?
Hoe consistent is de bron?
Methodologische Welke redenen zijn er om juist deze bron te gebruiken voor
diagnose het onderzoek?
Past deze bron in de overige bronnenset die wordt
gebruikt voor het onderzoek?
Hoe kan ik de bron inzetten?
Martha C. Howell en Walter Prevenier, From reliable sources: An introduction to historical
methods. Ithaca: Cornell University Press, 2001. pp.17-42
“sources are the artifacts that have been left by the past. They exist either as relics, what we might
call remains, or as the testimonies of witnesses to the past”.
- relics: stoffelijk
- testimonies: geschreven of gesproken
Je moet je bij het analyseren van een bron van verschillende dingen bewust zijn:
- Getuigenissen kunnen met een andere opzet gemaakt zijn dan waar ze uit eindelijk voor dienen:
Voorbeeld van Kennedy; diegene wou gewoon een film maken van hoe de president voorbij reed en
legde uiteindelijk zijn moord vast.
- de historische context.
Voorbeeld van the Boston Tea Party; als hier niet de Amerikaanse revolutie op had gevolg, was dit
veel minder van belang geweest en was hetzelfde krantenartikel als wat er nu over geschreven is,
veel minder historisch relevant.
- de grens tussen een bron en historisch verslag is niet altijd duidelijk:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fmwolbers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,89. Je zit daarna nergens aan vast.