Kunnen via enzymatische omzetting veel andere producten vormen.
Sommige zijn zeer overvloedig in de natuur (cellulose, zetmeel, sucrose).
Zijn hernieuwbare grondstoffen: worden afgebroken en opnieuw opgebouwd.
1.1 Inleiding
Koolhydraten vormen vezelachtige structuren die
planten, insecten, schaaldieren, miljoen- en
duizendpoten een skelet geven.
Desoxyribose en ribose zijn structuurelementen van
DNA/RNA en nucleotiden, dus ook in ATP
(adenosinetrifosfaat)
ATP= de molecule waarin energie wordt opgeslagen tijdens metabolische processen.
Koolhydraten vormen belangrijke energiereserves voor levende wezens en dienen dus als
brandstof.
Koolhydraten = suikers:
- Algemene stoichiometrie (CH2O)n
- Alcoholgroepen en aldehyde/ketogroep
- Complexe groep van biomoleculen met uiteenlopende functies
- Vormen grootste deel van biomassa
Indeling:
- Monosachariden: kleinste eenheid die nog eigenschap van suiker heeft (glucose,
fructose)
- Oligosachariden: opgebouwd uit beperkt aantal monosachariden [2-10] (disachariden en
sacharose = tafelsuiker)
- Polysachariden: vele monosachariden aan elkaar (zetmeel, cellulose, glycogeen)
1.2 Monosacchariden
= suikermonomeren
= enkelvoudige suikers
= bouwstenen van alle suikers
Minstens 3 C-atomen (varieert tussen 3 en 8)
Dragen ketogroep (ketosen) of aldehydegroep (aldosen): dubbel gebonden zuurstof
op eerste of tweede C-atoom.
1
, Fisherprojectie:
o Vooral gebruikt bij suikers
o Hoofdketen = verticaal
o Hoofdfunctie = bovenaan
o Molecule verticale C-C verbindingen zijn naar achter gericht
!OPM: nummering zo dicht mogelijk starten bij carbonylgroep
Triviale namen (GEKEND!)
Links van onder naar boven -> 0 = H en 1 = OH
2
, Te kennen triviale namen:
- Psicose, fructose, sorbose en tagatose
- Ribulose en xylulose
- Erythrulose
- Dihydroxyaceton
Glyceraldehyde:
- Kleinste aldose
- Als fosfaatester door cellen gebuikt als
metaboliet (G3P)
G3P = glyceraldehyde-3-fosfaat
- Heel polair en dus wateroplosbaar (kenmerk alle suikes)
- Middelste C-atoom is asymmetrisch = chiraal centrum
- D-glyceraldehyde en L-glyceraldehyde zijn ruimtelijk elkaars spiegelbeeld
→ chemisch zijn D- en L-vormen identiek, maar ze draaien gepolariseerd licht in de
tegengestelde richting = optisch actief
Isomeren = stoffen met dezelfde brutoformule, andere structuurformule.
Stereo-isomeren = isomeren die dezelfde chemische formule en volgorde van atomen
hebben, maar een andere ruimtelijke structuur.
1) Epimeren = stereo-isomeren die slechts op 1 C-atoom elkaars spiegelbeeld zijn.
2) Diastereomeren = stereo-isomeren die geen spiegelbeelden van elkaar zijn
1 of meer chirale centra verschillend en minstens 1 andere chirale centrum gelijk.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jihanehach-abdeselammohamed. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.