− Wat is gezondheid? (H1)
− Sociale verschillen in ziekte en gezondheid (H2)
− Ongezond gedrag (H3)
− Gezond gedrag (H4)
− Modellen voor het voorspellen van gedrag (H5)
− Gedragsverandering: mechanismen en methoden (H6)
− Preventie van gezondheidsproblemen (H7)
− Stress, gezondheid en ziekte: theorie (H10)
− Pijn (H15)
− Slaap (extra stukje boek vanaf p.341)
− cvs/me
− Gastcollege e-health
EXAMEN
− Kennis/inzicht/toepassing
− Schriftelijk
• Meerkeuze vragen (met giscorrectie) 8/20
• Open vragen 12/20 (termen, definities, modellen)
• Meerkeuze toelichten
• Stellingen
• Casus (over een persoon die kampt met pijn, slaap, overgewicht)
,HOOFDSTUK 1 - WAT IS GEZONDHEID?
LEERDOELEN
− Wat bedoelen we met gezondheid en hechten we allemaal dezelfde betekenis aan dit woord?
− Welke verschillende opvattingen bestaan er over gezondheid?
− Wat is gezondheidspsychologie?
INHOUD
1.1 Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven
1.2 Individuele, culturele en leeftijdgerelateerde perspectieven op gezondheid
1.3 Wat is gezondheidspsychologie?
1.1. WAT IS GEZONDHEID? VERANDERENDE PERSPECTIEVEN
Van oudsher hebben mensen een relatie gezien tussen
• geest
• god(en)
• fysieke gesteldheid
1.1.1. RELATIE TUSSEN LICHAAM EN GEEST
HIPPOCRATES (OUDHEID: 460-377 V.CHR.) – GRIEKSE ARTS
Ziekte = een verstoord evenwicht tssn 4 circulerende lichaamsvloeistoffen (humores):
• Gele gal
• Slijm
• Bloed
• Zwarte gal
Als deze goed in evenwicht zijn = gezond, niet goed in evenwicht = pathogenen
Genezing: opnieuw balans brengen via aderlaten, vasten, dieet, geneesmiddelen
Nu: als er een disbalans is = gezondheidsproblemen maar er is geen evidentie voor de 4 lichaamsvloeistoffen
Bv. melancholieke vrouwen hadden grotere kans op borstkanker door een grote hoeveelheid zwarte gal
De geest speelt dus geen rol in de etiologie van ziekten
VROEGE MIDDELEEUWEN: GELOOF EN SPIRITUALITEIT
Ziekte = straf van God of gevolg van kwade geesten die de ziel binnendrongen
Verbod op wetenschappelijk onderzoek
Religieuze gezichtspunten hielden stand tot de ‘renaissance’ begon
1600 n.Chr.: wetenschappelijke revolutie (deels te danken aan Descartes)
DESCARTES (1596-1650)
Lichaam en geest zijn 2 afzonderlijke/onafhankelijke entiteiten = dualisme
Lichaam = machine → mechanistisch standpunt = lichaam bestaat uit verschillende onderdelen (autopsie
bestond, lichamen inspecteren)
1.1.2. BIOMEDISCH ZIEKTEMODEL
= reductionistisch (reduceert het lichaam tot op celniveau)
Gezondheid = afwezigheid van ziekte
Ziekten en symptomen hebben een achterliggende fysiologische verklaring
Genezing werkt mechanistisch en rechtlijnig maar…waarom dan verschillende reacties van mensen?
1.1.3. VRAAGTEKENS BIJ DUALISME: PSYCHOSOCIALE MODELLEN VOOR GEZONDHEID EN
ZIEKTE
Veel ziekten hebben een organische oorzaak, maar veroorzaken individuele reacties
Rol van ‘geest’ of psyche blijkt daarin belangrijk
Bv. fantoompijn (amputatie, ervaren pijn daar waar geen lichaamsdeel meer is, heeft te maken met de
hersenen), placebo-effect (bepaalde verwachtingen als we een pilletje nemen) (zie ook H15)
Dus toch (tenminste) een bidirectionele relatie i.t.t. dualistisch denken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loreschets1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.