Samenvatting
Samenvatting het beenderstelsel
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 3: samenvatting anatomie en fysiologie: het beenderstelsel
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 3Het beenderstelsel
6.0 Osteologie - inleiding
= Studie/leer van het beenderstelsel en de gewrichten
- Beenderstelsel of botstelsel maakt deel uit van de tractus locomotorius = het
musculoskeletaal systeem
➢ Tractus = systeem
- Het musculoskeletaal systeem is opgebouwd uit
➢ Botten => 206 botten vormen samen het ganse skelet (1 os, meerdere ossa)
➢ Kraakbeen (cartilago)
➢ Ligamenten
➢ Skeletspieren = dwarse spieren (musculus, musculi)
- Botten
➢ Structuur zo sterk en stevig als gewapend beton
➢ Wel veel lichter
✓ Moesten ze zo zwaar blijven dan zouden we ons niet kunnen
voortbewegen, want dat zou immens veel energie vergen om zo’n zwaar
bot te gaan verplaatsen
✓ Lichter dankzij de opbouw; er is plaats voor lucht binnenin de
botstructuur
Geen massieve botten, want er zit een stuk lucht in
➢ Her-modellering: passen zich aan aan de veranderende metabole behoeften en
aan de veranderende fysieke activiteitsniveaus
✓ Botten = structuren die zich ontzettend veel hermodelleren
✓ Om de 6 jaar wisselt ons bottensysteem volledig in een nieuw bot
Niet plots, wel een proces dat zich continu aan het voltrekken is
✓ Iemand die stil achter een bureau zit, heeft veel minder botombouw dan
iemand die zware fysieke arbeid doet
- Botmetabolisme:
Bot: zeer levendig materiaal
➢ Hoog metabolisme met hoge turn-over
✓ Turn-over: heel veel cellen die gaan afsterven en die ook weer vervangen
worden door nieuwe
➢ Continue remodelling (heropbouw = hervorming)
✓ Vervormt zeer sterk in de loop der jaren
✓ Past zich aan aan de uitwendige druk
Meer botombouw bij mensen die fysiek actiever zijn: bot ervaart
meer uitwendige druk
✓ Na 6 jaar is ongeveer totale botmassa vervangen door nieuw bot !
Opmerking
- Botten zijn lichter van structuur o.w.v.
1. Botopbouw zelf
➢ Botweefsel is een soort van netwerk/rasterstructuur met cellen erin
1
,Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 3
2. Botten kennen binnenin een holle ruimte die gevuld is met beenmerg
➢ Rood beenmerg: voor hematopoiëse
✓ Aanmaak bloedcelletjes (rode, witte en bloedplaatjes lijn)
➢ Geel beenmerg: voor energieopslag onder de vorm van vetcellen (95% wit
vet, voornamelijk energie en 5% bruin vet, voornamelijk warmtebehoud;
isolatie)
6.1. Functies bot (functies van het skelet)
Ondersteuning:
- Belangrijkste functie
- Stevigheid en vorm geven aan het lichaam
Opslag:
- Calcium en Fosfaat (ionen)=> de concentratie van Calcium en fosfaat in het bloed worden
gereguleerd vanuit de botreserves die meer of minder calcium en fosfaat gaan vrijstellen,
afhankelijk van de botafbraak
➢ Als de concentraties in ons bloed plots gewijzigd worden, dan hangt dat samen
met botafbraak/opbouw
➢ Overtollige calcium en fosfaat gaat zich opslaan als reservevorm in de botten
- Energie onder de vorm van vetcellen of adipocyten opslaan in gele beenmerg
Aanmaak van bloedcellen (= hematopoiëse) in rode beenmerg door pluripotente* stamcellen (t.h.v. de
epifysaire holtes van de meeste botten en t.h.v. de platte beenderen zoals bekken, borstbeen, ribben
en wervels):
*pluripotente stamcellen = stamcellen die tot veel instaat zijn (alles), in staat om zich te
differentiëren/onderscheiden in de verschillende cellijnen
- RBC
- WBC:
➢ Granulocyten (eosinofielen-basofielen-neutrofielen) => aspecifieke afweer
➢ Lymfocyten (B- en T-lymfocyten) => specifieke afweer
➢ Monocyten
- BP
Bescherming van de vitale organen
- Hart
- Longen
Beweging en hefboomwerking:
- Aanhechting skeletspieren → locomotoriek
- Grootte en richting van de krachten die spieren uitoefenen mee helpen veranderen
Beenderen worden ingedeeld a.d.h.v. hun vorm en structuur
6.2. Macroscopische bouw bot
6.2.1. Macroscopische kenmerken van beenderen
Typische uitwendige kenmerken lang bot
- Gewrichtskraakbeen
➢ Laagje kraakbeen vooral t.h.v. de uiteinden
2
,Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 3
➢ Die uiteinden articuleren met een ander bot en die vormen op die plaats vaak een
gewricht
➢ Dankzij kraakbeen glijdt dat iets makkelijker over elkaar
✓ 2 botten bloot op elkaar zou heel veel wrijving geven
- Epifyse
➢ Epi = op => aan de buitenkant
➢ Proximale epifyse: dichtst
➢ Distale epifyse: verst
- Diafyse
➢ Lange schacht tussen de 2 uiteinden/koppen/epifyses
- Groeischijf
➢ In de epifyse is er een zone waaruit nieuwe bot gaat uit ontstaan, zodanig dat de
lange botten ook kunnen groeien
- Beenmerg
➢ Binnenin de holle ruimte (voornamelijk in koppen en de schacht)
Opmerking: Microscopische bouw van buiten naar binnen:
- Periost
➢ Binnenvliesje dat over het bot zelf ligt
- Compact bot: Osteonen met een Havers systeem
- Spongieus bot: Trabekels
➢ Minder compact
➢ Zoals een spons met heel veel luchtgaatjes
- Endost
3
, Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 3
➢ Vliesje dat je aan buitenkant hebt, maar dan aan binnenkant
- Mergholte met merg
6.2.2. Macroscopische bouw
206 botten in het ganse lichaam
4 typen:
- Lange botten = pijpbeenderen (meest frequent)
- Korte botten
- Platte botten
- Onregelmatige botten
- Sesam-botjes
Lange botten of pijpbeenderen
- Pijpvormige slanke botten
- Dun middendeel = diafyse (bestaat voornamelijk uit compact bot)
- Brede uiteinden = epifysen (bestaan voornamelijk uit spongieus bot)
- Soorten:
1. Arm en Hand:
➢ Humerus
➢ Ulna
➢ Radius
➢ Ossa metacarpi
➢ Ossa digitorum manus
2. Been en Voet:
➢ Femur
➢ Tibia
➢ Fibula
➢ Ossa metatarsi
➢ Ossa digitorum pedis
- Functie:
➢ Vaak en vooral hefboomfunctie
✓ Zorgen dat wij met de spieren krachten kunnen uitoefenen
Platte beenderen
- Grote botten in breedte en lengte
- Voornamelijk opgebouwd uit compact bot met een dun laagje spongieus bot erin
- Soorten:
➢ Ossa cranii = schedelbotten
➢ Scapulae = schouderbladen
➢ Ossa coxae = heupbotten
➢ Costae = ribben
➢ Sternum = borstbeen
- Functie:
➢ Aanhechten spieren
➢ Beschermen van de onderliggende organen
Korte botten
- Klein in omvang
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Verpleegkunde2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80364 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen