Deze samenvatting bevat leerstof vanuit de cursus en de ppt. Ook uitleg van de demolessen is hierin terug te vinden. Uitvoeren praktijk minder uitgebreid dan theorie.
VERPLEEGKUNDIGE INTERVENTIES: begrip en basisprincipes
- Bepaling van de verpleegkundige/vroedkundige technieken
- Belang van ...
Samenvatting Het kraambed 1VV
1 Postpartumzorg
1.1 Duur en betekenis van het postpartum
- Kraambed/postpartum/puerperium = periode vanaf geboorte van placenta en vliezen,
waarin vrouwelijke organisme en vrouwelijke genitaliën terugkeren naar niet-zwangere
toestand (ont-zwangeren)
- Kraambed -> eerste 10 dagen na geboorte
- Verblijfsduur:
3 nachten -> vaginale bevalling
4 nachten -> sectio
- Verschijnselen van ontzwangeren -> 6 weken duidelijk
Maar kan 9m duren
9 maanden zwanger en 9 maanden ontzwangeren
- Situatie voor 1e zwangerschap -> voorbij
- Duur kraambed -> 6 weken of 42 dagen
Praktisch -> periode eindigt wanneer moeder op PP-controle gaat (ong 6 weken na
geboorte)
- Verblijfsduur -> afhankelijk van cultuur op afdeling + wensen van ouders
Vroeg ontslag -> zonder verhoogde morbiditeit
!!! Voldoende hulp + begeleiding -> vroedvrouw aan huis voor opvolging +
continuïteit
1.2 Doelstellingen van postpartum
- Ontknoping zwangerschap -> bevalling
Begin voor ouders
- Vroedvrouw -> tegemoetkomen aan behoefte van observatie, informatie en begeleiding
DOELSTELLING NORMALE POSTPARTUMZORG
- Evalueren van evolutieve veranderingen
- Voorkomen van verwikkelingen
- Verlichten van postpartumongemakken
- Begeleiding bij borstvoeding
- Bevorderen van ouder-kind relatie en ouderschap door verlichting en begeleiding
- Stimuleren van postpartumonderzoek op 6 weken
DOELSTELLING VAN POSTPARTUM
- Vrouw en kind samen optimale en gezonde start geven
- Verloskundige zorgverleners geven daartoe medische en psychosociale begeleiding aan
vrouw en ondersteunen ouders bij transitie naar ouderschap
- Volgen ontwikkeling van kind in 1e 2 weken na bevalling en signaleren zij eventuele
afwijkingen van normale patroon
- Zonodig zetten zij interventie in, uiteraard ook afwijkingen van normale herstel van vrouw
CONCREET
- Hulp bij aanpassing aan nieuw leven:
Ouder/kind binding
1
, Basisbehoefte en controle van neonaat
Controle en zelfzorg van moeder
Borstvoeding/flesvoeding
1.3 Fysiologische veranderingen
1.3.1 Uterus
1.3.1.1 Myometrium
- Onmiddellijk na bevalling -> uterus groot
Lengte: 15 cm
Gewicht: 1000g
- Na 1 week -> 500g
- Na 2 weken -> 300g
- Na 6 weken + borstvoeding -> 100g/9cm
Geen borstvoeding -> proces trager
- Na 8 weken -> gewicht niet-zwangere bereikt (70g)
- Gewichtsverlies -> veroorzaakt door verlies van vocht + kleiner worden van spiercellen met
plaatsverandering van BM van abdominaal naar bekken toe
- Veranderingen van bloedvatenstelsel -> verdwijnen arteriën en venen
Blijft uitgebreider van voor 1e zwangerschap
Gunstig voor volgende zwangerschappen -> goed voor ontwikkeling van
vrucht
- Ligamenten -> met volumetoename van BM uitgerekt
Na bevalling -> slap door extreme uitrekking
BM -> gemakkelijk door blaas verplaatst worden
Einde PP -> brede + ronde banden niet-zwangere lengte en tonus terug
- Goede contraherende BM -> BELANGRIJK!
BM involueert van navelhoogte terug tot in bekken iov hormonen + verminderde
bloedtoevoer
BM -> hard aanvoelen (veiligheidsbol)
- Snelheid van involutie afhankelijk van:
Eerstbarende/meerbarende
Borstvoeding/flesvoeding: invloed oxytocine
Eenling/meerling: grote uitzetting
Poly-hydramnion: grote uitzetting
- Indien fundushoogte niet voldoende daalt = subinvolutie
Redenen:
Volle blaas
Achtergebleven placentaresten
Geen bijkomende klachten -> behandeling opstarten
Klachten: koorts, pijn bij palperen, ruikend bloedverlies
1.3.1.2 Endometrium
- Cavum uteri -> na baring op placenta-inplantingsplaats bekleed door wondvlakte (waar geen
epitheellaag meer bestaat)
- In holte: stukjes decidua, necrotische weefselresten en bloed
- Na aantal dagen: uterus van afvalmateriaal ontdaan = lochia (kraamverlies)
- Daarna: granulerende oppervlakte
Na 7-8 dagen re-epithalisatie door proliferatie vanuit klierbuizen te vinden
- Binnen 10 dagen -> cavum uteri bekleed met endometrium
2
, Na 6 weken -> placentabed weer normaal
1.3.1.3 Cervix
- Onmiddellijk na bevalling -> cevix week
- Ontsluiting + uitdrijving -> cervix scheurt
- Gekneusd en oedemateus uitzien + beetje openstaan eerste dagen
Na week: meer vaste structuur + zeer beperkt open
- Door vascularisatie -> gestuwd uitzien
- Ostium externum -> spleetvormig blijven
1.3.2 Vagina
- Vagina -> helemaal uitgerekt + gekneusd of oedemateus
Staat open thv introïtus
Na dag -> herwint voldoende tonus -> minder openstaan + minder gezwollen
- Optreden snelle involutie + herstel binnen 3-4 weken
- Kleine scheurtjes in vaginawand -> herstellen spontaan + zonder litteken
- Vagina en introïtus vaginae -> blijven wijder dan voorheen
- Bekkenbodemspieroefeningen -> helpen tonus herwinnen
Toestand van bij nullipara niet meer bereikt
1.3.3 Perineum
- Perineum + bekkenbodemspieren -> uitgerekt
- Schaafwonden + scheuren van vulva en perineum helen gemakkelijk -> zelfs met hechting
- Beschadiging van perineum (ruptuur, episiotomie) -> pijnklachten
Herstel -> trager
- Bekkenbodemspieroefeningen verstevigen bekkenbodem -> doen risico op evt latere prolaps
dalen
Prolaps = verzakken of afglijden van bekkenorganen door vagina en door
bekkenbodemspieren
- Pijnklachten veel voorkomende klacht, voornamelijk bij zitten.
10% nog klachten na 2 maanden bij vaginale bevalling.
30% nog klachten na 2 maanden bij kunstverlossing!
- Pijn, dyspareunie -> kan tot 1 jaar na bevalling blijven.
- Eerste dagen na bevalling -> perineum voelt branderig + geprikkeld aan
1.3.4Buikwand
- Na bevalling -> slap
- Spieren herstellen na enkele maanden + vaak onvolledig
- Diastase = uit elkaar wijken van rechte buikspieren -> restverschijnsel
Afhankelijk van factoren:
Algemene spiertonus vrouw
Oefeningen gedaan na elke bevalling om spiertonus te herwinnen
Pariteit: moeilijker naarmate pariteit stijgt
Snel opeenvolgen van zwangerschappen
Zwangerschappen met extreem uitgezette baarmoeder
- Factoren bepalen: hoe lang het duurt + hoeveel moeite nodig om normale spiertonus te
herwinnen
- Diastase -> niet hersteld door buikspieroefeningen -> bij volgende zwangerschappen nodige
spiersteun niet aanwezig
Makkelijker ontwikkelen van hangbuik
3
, Aanleiding tot rugklachten
Kan indaling van foetus in kleine bekken bemoeilijken
- Striae = littekens van uitgerekt en gescheurde elastische vezels
Opperhuid rekt op en daardoor breken elastische vezels en collageen in lederhuid
Kleur van rood/paars naar wit
Komt vaak voor op benen, buik en borsten
- Linea nigra -> kan weken en maanden blijven bestaan
1.3.5Borsten
- Volledig proces gebaseerd op 3 principes: mammogenese, lactogenese en galactogenese
- Lactogenese = op gang komen van secretie van melk
- In PP -> snelle daling van oestrogenen, progesteron en HPL
- Prolactine -> stimuleert alveolaire cellen
- Na 2-3 dagen -> stuwing treed op
Pijnlijk + kan met temperatuursverhogingen tot max 38° gepaard
- Indien melk niet naar buiten: druk in alveoli melksecretie remmen
- Moedermelk vervangt functie van placenta als voedingsbron voor baby
- In zwangerschap -> oestrogeen en progesteron inhibeert werking van prolactine
Deze hormonen spelen essentiële rol in voorbereiding van lactatie (borstklieren)
1.3.6 Gewicht
- Gemiddeld 5-6 kg verlies aan lichaamsgewicht bij bevalling
Gewicht van baby
Placenta
Vruchtwater
Bloed
- Tijdens eerste week PP -> kan nog 2kg verliezen door vochtverlies (via diurese)
- Laatste kg zijn opgestapeld vet -> traag afgebroken gedurende 11-22 weken PP
- Gewichtretentie = verschil tussen maternaal gewicht op bepaald moment in PP en gewicht
voor zwangerschap
- Gewichtsbehoud van 0,5-3kg extra na 1 jaar PP = aanvaardbaar
- 12-20% behoud +4,5kg -> hoge retentie
Gevolgen voor volgende zwangerschap
Macrosomie en kans op sectio
- Slechts 28% heeft op 6 weken gewicht van voor zwangerschap bereikt
1.3.7 Hematologische veranderingen
- Tijdens 1e PP dagen: leucocytose kan stijgen tot 10 000 à 20 000 (zonder pathologische
oorzaken)
Infectietoestanden uitsluiten
- Door hypervolemie -> tijdens en na baring bloed verliezen zonder schadelijke gevolgen
- Behalve verlies aan bloed en vruchtwater bij baring -> 1 e dagen verlies 2-4liter
extravasculaire vocht
- In 1e week PP: daling in bloedvolume -> gevolg: stijging hematocriet- en hemoglobine gehalte
Veneuze toevoer naar hart vergroot door wegvallen van druk van uterus op vena
cava inferior
- Snelle daling placentasteroïden -> opname vocht in bloedbaan
Stijging hartminuutvolume
Met toegenomen urineproductie en afname van lichaamsgewicht
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HannePeeters2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
