Artikel 1: Het agressie-gen en andere misverstanden
Inleiding
Het agressie-gen
● 1993: Science prubliceerde resultaat van een onderzoek (van Bunner) naar een Nederlandse familie met een
zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte
○ Vastellingen: famlieleden (enkel mannen) vertoonde een beperkte ontwikkeld verstandelijk vermogen &
aanvallen van impuslief agressief gedrag
○ Oorzaak: minieme afwijking in één gen = ontdekking agressiegen
● MAAR: Bunner vermeld dat zijn ontdekking zeker niet als dusdanig moet w gezien
Biologie en criminologie
● Combinatie biologie & criminologie is nog altijd besmet
→ Ondanks: weinigen ontkennen dat zelfs bij crimineel gedrag zowel sociale als biologische factoren van invloed zijn
○ Redenen:
■ Biologische kennis ih verleden werd voor zeer negatieve doeleinden gebruikt
● vb. Nazi-Duitsland, recent: gedwongen sterilisatie programmas in zweden
■ Niet bij alle disciplines die zich bezighoudne met criminologische onderzoek tijdens de studie w
aandacht besteed aan biologie
■ Veel voorkomende misverstanen over biologisch onderzoek naar gedrag
● ‘Biocriminologisch onderzoek gaat over erfelijkheid van criminaliteit’
● ‘Alle biologische factoren z erfelijk bepaald’
● ‘Bij studies naar erfelijkheid van criminaliteit w gezocht naar criminaliteitsgenen’
● ‘Het agressie-gen is ontdekt’
● ‘Een genetische invloed betekent dat iets onveranderbaar vaststaat’
De misverstanden
1. ‘Biocriminologisch onderzoek gaat over erfelijkheid van criminaliteit’
● Ontkrachting: De meeste biologische studies naar criminaliteit gaan NIET over erfelijkheid, maar over de invloed
van specifieke biologische stoffen of processen
○ Biologische studies over erfelijkheid
■ Gaat het over biologisch onderzoek nr criminaliteit, w heel vaak onterecht verondersteld dat het
om oderzoek nr de erfelijkheid v criminaliteit gaat.
● Redenen:
○ De grote belangstelling die er over erfelijkheid bestaat in de media
■ MAAR: dat klopt niet
● Vastellingen door Mason en Frick
○ Uit hun meta-analyse blijkt dat er heel weinig onderzoek nr erfelijkheid werd
gedaan → na selectie = 15 studies
● Vastellingen door: Handboek: ‘The psychopathology of crime’
○ Onderzoek naar erfelijkheid van criminaliteit neemt bescheiden plaats in
○ Biologische studes over de invloed v specifieke biologische stoffen of processen
■ vb. onderzoek nr rol v testosteron op agressie, invloed v zwangerschaps- en
geboortecomplicaties
● Conclusie: Lang niet al het biologisch onderzoek nr criminaliteit gaat over erfelijkheid van criminaliteit
1
,2. ‘Alle biologische factoren z erfelijk bepaald’
● Ontkrachting: Het idee dat alle biologische factoren alleen erfelijk w bepaald is niet correct
○ Verklaring: Heel wat biologische factoren w beïnvloed door de omgeving (sociale component) en dus niet
alleen door de erfelijkheid (biologishe component)
■ Genen staan aan de basis vd mensleijke ontwikkeling
■ MAAR: omgeving speelt een grote rol
■ Sociale en biologische factoren z met elkaar verweven + beïnvloeden elkaar sterk
● vb. hartversnelling dat optreed bij een opwindende gebeurtenis
○ Verklarende voorbeelden:
■ vb. Lichaamslengte (=biologische factor)
● Biologisch component: erfelijkheid ka engte bepalen
● Sociaal component: een vroegtijdig gebrek aan ondervoeidng h een invloed op de
uiteindelijke lengte vh kind
■ vb. Tweelingen:
● zelfde genen, maar ze groeien op tot twee verschillende individuen
■ vb. Hersengroei bij geboren kind
● Biologisch gevolg: biologisch systeem is zich aan het vormen (het staat zo in de
genen)
● Sociaal gevolg: Als men het kind laat vallen, kan dat deze ontwikkeling beïnvloeden
● Conclusie: Lang niet alle biologische factoren h een genetisch component
3. ‘Bij studies naar erfelijkheid van criminaliteit w gezocht naar criminaliteitsgenen’
● Dit misverstand omvat 2 misverstanden:
○ Ontkrachting
○ Er bestaan geen criminaliteitsgenen → dus is moelijk om hier onderzoek over te doen
○ Onderzoek naar specifieke genetische invloeden (= het identificeren v criminaliteitsgenen) op
gedrag is vaak niet de doelstelling
■ Reden: Heel wat zaken die zo een onderzoek bemoeilijken
● Voorwaarden vr genetsch onderzoek:
■ voldoende grote onderzoekspopulatie
■ Er mag gn twijfel bestaan over wie wel en wei niet in het bezit is v
deze relevante genetische variatie
● Criinaliteit is een veel te algmeen begrip vr zo een onderzoek
○ = vr sommige gedragingen is het theoretisch veel wss dta er
sprake is v genetsiche invloed dan v andere gedragingen
■ vb. Agressief gedrag meer de fraudieus gedrag
4. ‘Het agressie-gen is ontdekt’
● Ontkrachting: Het agressie-gen is niet ontdekt en bestaat ook niet en criminaliteitsgenen ook niet
○ Er is geen direct relatie tss genen en eigenschappen
■ Uitzondering: enkel bij een paar zeldzame ziektes (vb. Ziekte v Huntington, sikkelcelanemie
etc..)
■ Genen coderen niet voor eigenschappen, maar voor eiwetten (er bestaat dus niet voor elke
eigenschap een gen)
● vb. er z aanwijzingen dat een bep. gen invloed h op obesitas → men gaat het het
obesitas-gen noemen (klopt niet)
○ Agressie-gen
■ Oorzaak: genafwijking
● Er is spraken van ‘single gene disorder’ NIET van agressie-gen
○ agressief gedrag is selchts 1 vd symptonen vd stofwisseling
○ e mutatie waarvover het gaat is uiterst zeldzaam (dus als verklaring vr een
wetenschappelijk rpobleem niet relevant)
○ het gedrag dat de mannen vertonen is nt specifiek vr deze ziekte
○ het gedrag w ook beïnvloed dr de omgeving
○ Het vertoonde gedrag kan niet als adaptieve agressie bekeken worden,
omdat het impulsieve karakter veel problemen in de familie veroorzaakte
5. ‘Een genetische invloed betekent dat iets onveranderbaar vaststaat’
● Ontkrachting: Genen kunnen niet w veranderd + ze zijn aanwezig van bij de geboorte MAAR: de invloed die ze
zullen hebben in de toekstom niet (heel wat andere factoren oefenen een invloed uit)
○ De relatie tss genen en gedrag is probalistisch (waarschijnlijk) niet determinalistisch (vaststaand)
○ Genetische variatie kan de kans op een bep. ontwikkeling vergroten, maar niet bepalen
○ Niemnd w als crimineel geboren
● Conclusie: Genen z zeer belangrijk bij de ontwikkeling tot mens, maar oneiding veel andere factoren spelen mede
een rol
2
, Artikel 2: Theoretsiche integratie bij Lombroso & Ferrie door Sibo van ruller
Inleiding
1. Beginfase criminologie
● De criminologie begon haar bestaan als erkende wetenschappelijke discipline na de publicatie v Lombroso’s
L’Uomo delinquente (1876)
○ Voordien w ook al aandacht aan criminaliteit en haar bestrijding gegeven MAAR: nt in kader ve aparte,
geïnstitutionaliseerde wetenschap
● Algemeen bekend: de vroege beoefenaren v criminologie waren geneigd steeds meer gezichtspunten in hun
beschouwingen te betrekken
● Gevolg: de diverse edities v Lombroso’s standaardwerk werden steeds dikker doordat hij verklaringen + argumenten
van andere ging aanvoeren.
2. Theoretische integratie
● Theoretsiche integratie = Er is sprake v theoretische integratie wnr elementen v verschillende theoretische
herkomst in 1 verklaringsmodel w gebruikt op een manier die te kenschetsen (kenmerken) is als:
○ beargumenteerd, leidend tot een logische samenhang
○ leidend tot grotere rijkwijdte
○ leidend tot andere vormen van meerwaarde
● Wnr sprake van integratie? → 2 belangrijle aspecten:
○ Meerdere theoriën w gebruikt (min 2 theoriën)
○ Toepassingswaarde
● De grondleggers vd criminologie:
○ Lombroso: (IT)
■ “Die Ursachen und Bekämpfung des Verbrechens” (1902)
● hierin h hij zijn eigen inzichten geïnventariseerd (verzameld, geordend)
● = De oorzaken en bestrijding v criminaliteit
■ “L’Uomo delinquente (1876)”
● = De misdadige mens
○ Ferri: (IT)
■ Boek: Criminal Sociology
● hierin h hij zijn eigen inzichten geïnventariseerd (verzameld, geordend)
De misdadige mens van Lombroso (1835 - 1909)
1. Uitganspunten:
● misdadigheid was een aangeboren mesnelijke eigenschap & de misdadige mens een aparte mensensoort, te
herkennen aan bijzondere kenmerken
○ Lichamelijke kenmerken: dicht kroeshaar, sterk ontwikkelde kaak en jukbeenderen
○ Gedragskenmerken: grote beweegelijkheid, ongevoeligheid voor pijn, luiheid etc…
● Deze kenmerken zijn ras- en cultuuroverschijdend: geboren misdadigers lijken op elkaar (of ze nu Engels, Italiaans
of cginees zijn)
● Misdaad kwam niet voort uit de bijzondere wil v mensen, maar uit detreminerende (vastgelegde) invloeden/factoren
● Om de maatschappij tegen criminaliteit te beschermen heeft het weinig zin de crimineel te straffen, beter is
effectieve maatregelen te bedenken
● Oorzaken van criminaliteit:
○ Aanvankelijk: atavisme
■ = Misdadigers zijn teruggevallen in een vroeger evolutiestadium – atavisme
● Criminele mensne z mensen die niet zijn meegeëvolueerd, ze verkeren nog in een
vroeger evolutiestadium
○ Later: hij voegt bij atavisme ook degeneratie en epilepsie bij
2. Mileuschool = recatie op Lopbroso’s denkwijze
● Uitganspunt: zij poneerde dat criminaliteit werd geproduceerd dr sociale factoren
● Gevolg:
○ Omdat zijn theorie veelvuldig werd bestreden en empirisch kwetsbaar probeerde hij haar te verdedigen,
niet door haar verder aan te vullen of te integreren in een andere theorie MAAR door een ongeordende
massa feiten aan te roepen
○ Lombroso pasten zijn visie aan:
■ Steeds meer niet-biologische gezichtspunten gingen in hun verhandleingen een rol spelen.
■ Het causaal verband tss atavistsiche eigenschappen & criminaliteit was volegnd hem nt meer
100% detreministsich
● Bepaalde omsandigheden zouden de aangeboren misdadge neiging kunnne
versterken of remmen
Integratie?
3
, ● Eerste Aspect: Meerdere theoriën w gebruikt? (min 2)
○ Theorie = de theorie vd aangeboren, atavistsiche eigeenschappen die mensen tot criminele
persoonlijkheden maken, later aangevuld met notities over degeneratie & epilepsie
○ Conclusie: Gebruikt slechts 1 theorie (die hij nooit h kunnne toetsen) die hij dr allerlei feiten probeerden te
argumenteren en niet door andere thepriën
● Tweede aspect: Toepassingswaarde
○ Hij leverde met zijn theorie inzichten op en consequente aanbevelingen
○ Zijn uitganspunten:
■ Veel misdadigers plgene hun daden doordat z ent anders kunnen
■ Ze z gedetermineerd & drm nt vatbar vr moreel verwijt
■ Ze z nt verantwoordelijk te stellen, het is zinloos hen te straffen
● MAAR: maatschappij had wel het recht zich met alle middelen tegen hen te
beschermen
● Conclusie:
○ Het integrale v zijn werk zit niet id manier waarop hij causale verklaringen tot een synthese bracht
○ MAAR: wel in z wil de niuwe ideëen toe te passen
■ Gevolg = maatregelpakket dat voortvloeide uit zijn dadertypologie
● geboren misddaigers vr ene bep. tijd (desnoods vr altijd) afzonderen vd maatshappij
● Doodstraf: als bescherming tegen de zwaarste gevallen
De ‘Criminele Sociologie’ van ferri (1856 - 1929)
1. Algemeen
● Enrico Ferri
○ Overeenkomsten met Lombroso
■ ze waren overtuigd vh bestaan v aangeboren misdadigheid & de rol v atavisme
■ Hun gelijkaardige kijk op de ‘criminele mens’ = een aparte antropologische variant tss nrmaal &
krankzinnig, gekenmerkt dr atavisme en degeneratie verwant aan de ‘lagere rassen’
■ Een crimineel antropoloog was volgens ferri een deskundige die na onderzoek kon vaststellen
wat vr afwijking een misdadiger had en welke maatregel noidg was
● Centraal: onderzoek zou moeten beginnen bij de schedel
○ Verschillen met lombroso:
■ Lombroso:
● : hij sommde in het wilde weg alle gegeven op die hij maar kon vinden
● Uitganspunt: Men moet rekening houden met enkel biologische factoren (later ook
sociale factoren)
■ Ferri:
● Structuur van zijn werk: een veel gedisciplineerdere en gestroomlijndere tekst
● Uitgansmunt: Men moet rekening houden met zowel biologische, fysische als sociale
factore
● Werk: Criminal Sociology:
○ = een strijdschrift tegen het klassiek strafrecht
○ Hij ontvouwde een beter doordacht programma vr misdaadbestrijding
○ Echte wetenschappelijke verklaring is afh. ve verschillende factoren
■ Hij geeft veel aandacht aan biologische factoren
■ hij is wat beknopter in z behandeling vd fysische factoren (=Tellurisch: klimaat, seizoene etc..)
en de sociale factoren
2. Integratie?
● Hij construeerde een etiologie en maakte daarbij gebruik van drie verklaringsniveaus:
○ Biologisch - Fysisch - Sociaal
● Ferri ging ervan uit dat de drie oorzaken hun werk gecombineerd deden
● Conclusie:
○ Het vertoonde op een primitieve manier het begin v integratie
○ MAAR: Auteur vind de integratie v Ferri toch eerder zwak
■ Reden 1: hij geeft niet aan op welke manier het biologisch, fysisch en sociale met elkaar
interacteren
■ Reden 2: Enkel de biologische component tot op zekere hoogte uitgewerkt. De andere 2 worden
louter opsommend weergegeven
Conclusie:
● De etiologische theoretische constructies v Lombroso & Ferri = ‘milticausaal’
○ Ze verzamelen veel oorzakelijke factoren
○ MAAR: het was eerder bijeenharken ipv integreren
■ ⇒ De integratie bevond zich bij hen beide op een laag iveau
● Op basis van hun etiologie trokken zij conclusies die zij gebruikten om een uitgewerkt programma op
te stellen om misdaad op alle fronten aan te pakken.
○ Zo gesteld vertoont hun erfenis kenmerken die men als geïntegreerd kan beschouwen
MAAR: op een manier die sindsdien grotendeels verloren is gegaan
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jokeversteen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
