Volledige samenvatting van mijn lesnotities, slides, monitoraten, boek 1, 1bis en 2 van het vak Verbintenissenrecht gegeven door Sophie Stijns (2022). Deze samenvatting telt 93 pagina's.
Eerste jaar Rechten, volledig geslaagd in eerste zit dankzij deze samenvattingen. Hierin staat alle leerstof d...
Inleiding: vermogensrechtelijke verbintenis
A. Definitie: de “vermogensrechtelijke verbintenis”
Definitie:
Vermogensrechterlijke verbintenis
= een rechtsband tussen twee of meer personen, ontstaan krachtens de wet (die de wet
erkent) ingevolge een menselijke handeling (eenzijdige of meerzijdige rechtshandeling),
zodat de SE jegens de SA aanspraken kan doen gelden
Die in geld waardeerbaar zijn
Die juridisch afdwingbaar zijn
Wederkerig contract doet minstens twee verbintenissen ontstaan, waarbij elke partij tegelijk
SE en SN is.
Voorbeeld koop = wederkerig contract
→ Verkoper is SE van betalingsverbintenis
• Verkoper is schuldenaar van de levering
• Koper is schuldeiser hij heeft aanspraak op levering
→ Verkoper is SA van leveringsverbintenis
• Koper is schuldenaar want hij moet prijs betalen
• Verkoper is schuldeiser van betalingsverbintenis
Wederkerige verbintenis
= Wederzijds = in elke hoofde van elke partij is er een verbintenis
= Samenhang = de ene verbintenis wordt aangegaan omwillen van de andere
Vb huurcontract
Huurder: betalen
Verhuurder: het huurpand ter beschikking stellen (bv sleutels overhandigen)
=> Wederkerig want je zal het pand enkel ter beschikking blijven stellen zolang de huurder
blijft betalen
B. Kenmerken
Kenmerk 1: rechtsband tussen personen
Verschil tss. vorderingsrecht en zakelijk recht:
Intern:
- Vorderingsrecht
= verhouding tss personen, waarbij de SE aanspraak kan maken op bepaalde
gedraging van de SN
Aanspraak = dat de SE recht heeft op een prestatie vd SN
- Zakelijk recht
= verhouding tussen een persoon en een goed, waarbij titularis zeggenschap heeft
over een goed
Zeggenschap = titularis kan zelf beslissen wat hij met het goed doet
Extern: (hoe werkt zo’n recht tegenover derde?)
= rechten bekijken van buiten uit, dan stelt men eigenlijk de vraag naar hun derdenwerking of
tegenwerpelijkheid aan derden
, - Zakelijke rechten:
= geldt erga omnes
- vorderingsrechten:
= opsplitsing tss. aanspraken tussen SE & SA en haar bestaan als rechtsfeit in het
rechtsverkeer
• Bestaan verbintenis is als rechtsfeit ‘tegenwerpelijk’ aan derde = derde moet
de verb. eerbiedigen en een derde kan zich erop beroepen
• Aanspraken werken relatief: enkel tussen de betrokken personen: enkel SE
kan afdwingen; enkel SA is iets verschuldigd
Voorbeeld derdewerking van contracten
A = brouwerij Inbev
B = cafébaas
C = 3de = brouwerij Palm
Kan brouwerij Palm een gesprek vragen met cafébaas? (om te polsen of er palm verkocht
kan worden)
Een gesprek mag
Kan palm in de gesprekken voorstellen doen om het alleenafnamecontract te verbreken met
brouwerij Inbev?
Indien brouwerij palm bewust is van het contract en de draagwijdte daarvan en als ze
contracteren een contractbreuk plegen dan zal palm zelf ook een fout begaan
B begaat een contractuele fout (kan door A contractueel aangesproken kunnen
worden)
C kan door A buitencontractueel aangesproken worden omdat er geen contract is
met C art 1382 oud bw
Kenmerk 2: bronnen
De wet geeft ‘obligatoire’ kracht of verbintenis-scheppende kracht aan bepaalde gedragingen
(art 1134 lid 1)
= Artikel 1370 oud BW (-> onvolledig) somt drie bronnen van verbintenissen op:
o de overeenkomst,
o de onrechtmatige daad
o quasi-contracten
! rechtspraak heeft obligatoire kracht toegekend aan bepaalde handelingen die niet
uitdrukkemijk door de wet erkend zijn als bron v verbintenissen
vb: verbintenis uit eenzijdige rechtshandeling
Verbintenissen ontstaan uit:
- Rechtshandeling = menselijke handelingen die rechtsgevolgen beogen
• Twee – of meerzijdige rechtshandeling = wilsuiting van minstens twee
personen
Vb tweezijdige rechtshandelingen: contract (huur, Astrazeneca...)
Vb meerzijdige rechtshandelingen: Verzekeringsfonds
• Eenzijdige rechtshandeling = wilsuiting van slechts één persoon
Vb: een aanbod en beloningsbelofte
- Wet = de wet verbindt Rgevolgen aan menselijk gedrag dat die gevolgen niet beoogt:
Voorbeelden:
• Art 1382 oud BW: onrechtmatig handelen dat schade berokkent wordt een
herstelplicht aan vastgenknoopt door de wet
, • Art 1384 – 1386 oud BW: ook herstelplicht voor schadelijk handelen door
personen voor wie zij instaan (minderjarige, leerlingen…)
! Verwar niet eenzijdige rechtshandelingen met een verbintenis uit een eenzijdige
rechtshandeling want dit is één subcategorie van de eenzijdige rechtshandelingen
Vb opzegging:
Als je contract opzegt, maak je een einde aan het contract door een eenzijdige wilsuiting
maar je wil je niet verbinden
Kenmerk 3: voorwerp van een verbintenis
A klassieke indeling
- Verb. om iets te doen
- Verb. om iets niet te doen
een geheimhoudingsverbintenis = verbintenis om bepaalde info niet te delen
Concurrentiebeding = verbintenis om niet te concurreren
vervreemdingsverbod
- Verb. om iets te geven (generieke –specifieke zaken)
Eigendom van een species gaat over bij de consensus -> art 1183 oud BW
Eigendom van een genus gaat over bij de afzondering (=individualisering)
Voorbeeld: een vaas kopen bij antieker
Bepaalde vaas van specifieke periode en maker = specifieke zaak
Gaat over bij consensus
Moet koper vaas betalen als er een vrachtwagen in de winkel rijdt en de vaas vernielt?
Koper moet betalen want hij was al eigenaar door consensus
B moderne opdeling:
Verbintenissen om iets te doen verder opdelen in:
- Resultaatsverbintenissen
- Inspaningsverbintenissen (=middelenverbintenissen)
1° resultaatsverbintenis:
=SA verbindt zich tot het bereiken bepaald resultaat
als resultaat niet is bereikt: SE moet niet bewijzen dat dit te wijten is aan een fout
van de SA: de fout wordt vermoed
Bewijslast op SA: enkel bewijs van overmacht bevrijdt hem van aansprakelijkheid
2° inspanningsverbintenis:
= SA verbindt zich er toe om de nodige inspanningen te leveren
als resultaat niet is bereikt: SE moet wél bewijzen dat dit te wijten is aan fout van
SA: onvoldoende inspanningen geleverd vergeleken met normaal voorzichtig en
vooruitziend persoon in dezelfde omstandigheden
Bewijslast op SE: onvoldoende inspanningen
Let wel: toepassing co AstraZeneca
1 moderne opdeling doorkruist de klassieke
2 moderne is nuttig bij verb. om iets te doen
Verb om iets te doen is resultaat of middelenverbintenis
3 uit één contract vloeien vaak de twee soorten voort
bv. een contract met een advocaat kunnen zowel resultaat- als middelenverbintenis zijn
co AstraZeneca: tijdig leveren vaccin = resultaatsverbintenis, ontwikkelen vaccin =
middelenverbintenis
4 partijen kunnen zelf bepalen wat voorwerp is
, co AstraZeneca: clausule dat AstraZeneca “their best efforts” moest doen
Clausule maakte de resultaatsverbintenis tot middelenverbintenis
5 rechter kijkt naar bedoeling van partijen én naar zeker of onzeker karakter van
beoogde resultaat
2 voorbeelden:
1) Bruidskleed dat na huwelijk vol vlekken stond -> binnengebracht bij wasserij ->
geen eticket stof en reiningswijze -> kleed is gekrompen -> tot wat heeft wasserij zich
verbonden? -> rechter zegt dat inspanningsverbintenis want wasserij zal zich nooit
verbinden tot resultaatsverbintenis als er geen eticket is met reininigswijze
2) vrouw laat zich steriliseren -> niet goed gelukt -> welke verbintenis sluit dokter met
patient? -> rechter zegt resultaatsverbintenis -> arts zegt dat hij nog nooit een
mislukking had gekend
6 nuancering onderscheid in praktijk
Versterkte resultaats – en middelnverbintenis hebben
• Inspanning kan strenger beoordeelt worden als het gaat om mensen =
versterkte middelenverbintenis = veiligheidsplicht
Vb: dagverblijf
• Versterkte resultaatsverbintenis = garantieverbinitenis = beloof je resultaat
en je kan overmacht niet inroepen
Vb: koper is zowiezo aansprakelijk ook al kende hij het gebrek niet
! Garantieverbintenis niet verwarren met vrijwaringsverbintenis = beding waarin een vd
contracten een derde vindt, die indien de contractant aansprakrlijk wordt gesteld de derde in
zijn plaats de financiele gevolgende draagt
Derde vrijwaart de schuldige contractant
Kenmerk 4: afdwingbaarheid
Afdwingbaar = Als de SA zijn verbintenis niet vrijwillig naleeft, kan de SE hem daartoe in
rechte dwingen = gedwongen uitvoering & dwanguitvoering
In 3 stappen:
• Ingebrekestelling van SA
• Vonnis bekomen met rechterlijk bevel om verbintenis – de beloofde prestatie - na te
komen (= in natura) = gedwongen uitvoering
• Vonnis doen uitvoeren met dwangmiddelen = dwanguitvoering
Steeds 1 principe en 2 beperkingen:
• uitvoering in natura heeft voorrang (= de prestatie zelf)
• tenzij dit fysieke dwang zou vereisen (algemeen verbod) of
• tenzij onmogelijk of rechtsmisbruik ‘uitvoering bij equivalent’ = vervangende
schadeloosstelling (kan in geld of of in natura)
Bv verhuurder mag huurder niet zelf uit huis zetten, maar als hij niet betaald kan de
verhuurder aan de rechter een uithuiszetting vragen zodat de deurwaarder de huurder uit het
huis zet (extreme maatregel)
Ondanks beperkingen, zijn gedwongen uitvoering in natura en dwanguitvoering vaak
mogelijk
= hangt af van voorwerp van de Verb.
1° geven van species: zaak opeisen en beslag laten leggen
Vb antieke vaas die niet geleverd werd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Marie1103. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,99. Je zit daarna nergens aan vast.
