Deze samenvatting bevat alle belangrijke theorieonderdelen uit het lager onderwijs leerplan GO! voor muziek
- Algemene visie leerplan
- Domein muziek
- Domein beeld
- Domein drama
- Domein beweging
Inhoudsopgave
VISIE .......................................................................................................................................3
Wat is muzische vorming? ............................................................................................................. 4
Wat is de meerwaarde van muzische vorming? ............................................................................ 5
De muzische grondhouding ........................................................................................................... 6
Het muzisch proces ........................................................................................................................ 7
Fase 1: Waarnemen .................................................................................................................................. 7
Fase 2: Verwerking.................................................................................................................................... 7
Fase 3: Vormgeven.................................................................................................................................... 8
Fase 4: Presenteren .................................................................................................................................. 9
Fase Reflecteren ....................................................................................................................................... 9
De muzische leerkracht ............................................................................................................... 10
Wat zien we in een school die een goed beleid maakt rond mv? ................................................ 10
De plaats van media binnen muzische vorming........................................................................... 11
DOMEIN BEELD ....................................................................................................................12
Visie beeld ................................................................................................................................... 12
Wat is beeld? .......................................................................................................................................... 12
Specifieke ‘beeldtaal’ .............................................................................................................................. 12
Het muzisch proces ................................................................................................................................. 13
De muzische grondhouding ..................................................................................................................... 14
Samenhang met andere domeinnen leergebieden .................................................................................. 15
Schema................................................................................................................................................... 15
Beginsituatie beeld ...................................................................................................................... 16
Ontwikkeling van het beeldend vermogen .............................................................................................. 16
DOMEIN MUZIEK .................................................................................................................20
VISIE MUZIEK ............................................................................................................................... 20
Wat is muziek?........................................................................................................................................ 20
Bouwstenen van een muzikale activiteit .................................................................................................. 20
Het muzisch proces ................................................................................................................................. 23
De muzische grondhouding ..................................................................................................................... 25
Samenhang met andere domeinen en leergebieden ................................................................................ 25
Schema................................................................................................................................................... 26
Beginsituatie muziek ................................................................................................................... 27
Kleuters .................................................................................................................................................. 27
Eerste graad lager onderwijs ................................................................................................................... 27
Tweede graad lager onderwijs................................................................................................................. 28
Derde graad lager onderwijs ................................................................................................................... 28
DOMEIN DRAMA..................................................................................................................29
Visie drama.................................................................................................................................. 29
Wat is drama?......................................................................................................................................... 29
Functies van drama ................................................................................................................................. 30
Specifieke ‘dramataal’ ............................................................................................................................. 31
Het muzisch proces ................................................................................................................................. 32
De muzische grondhouding ..................................................................................................................... 33
1
, Samenhang met andere domeinen en leergebieden................................................................................ 34
Schema................................................................................................................................................... 34
Beginsituatie drama .................................................................................................................... 35
Kleuters .................................................................................................................................................. 35
Eerste graad lager onderwijs ................................................................................................................... 35
Tweede graad lager onderwijs................................................................................................................. 36
Derde graad lager onderwijs ................................................................................................................... 36
DOMEIN BEWEGING ............................................................................................................37
Visie beweging............................................................................................................................. 37
Wat is beweging?.................................................................................................................................... 37
Functies van bewegingsexpressie ............................................................................................................ 38
Specifieke ‘bewegingstaal’ ...................................................................................................................... 38
Het muzisch proces ................................................................................................................................. 40
De muzische grondhouding ..................................................................................................................... 41
Samenhang met andere domeinen en leergebieden................................................................................ 41
Schema................................................................................................................................................... 42
Beginsituatie beweging ............................................................................................................... 43
Kleuters .................................................................................................................................................. 43
Eerste graad lager onderwijs ................................................................................................................... 43
Tweede graad lager onderwijs................................................................................................................. 44
Derde graad lager onderwijs ................................................................................................................... 44
2
, VISIE
De mens is van geboorte tot dood – per definitie – een muzische mens.
Björkvold
Het doel van de kunst is niet het uiterlijk van dingen weer te geven, maar het innerlijk.
Aristoteles
De kunstenaar is het medium tussen zijn fantasieën en de rest van de wereld.
Federico Fellini
Kunst is de werkelijkheid die de leugen openbaart.
Jeroen Brouwers
Kunst kan ons doen beseffen wat onuitsprekelijk is.
Johann Wolfgang von Goethe
Ieder kind is een kunstenaar. De kunst is er een te blijven als je groot wordt.
Pablo Picasso
3
, Wat is muzische vorming?
In ‘muzische vorming’ weerklinkt de term ‘muze’, als verwijzing naar de Griekse godinnen
van kunst en wetenschap. Een muze stond voor inspiratie, schoonheid en creativiteit. De
muzen inspireren ons om anders naar de wereld en naar onszelf te kijken (impressie) en om
ons creatief en expressief te uiten (expressie).
In het leergebied muzische vorming krijgen kinderen de kans om hun impressies van de
wereld op een eigenzinnige manier te verwerken. Ze uiten zich expressief door gebruik te
maken van beeld-, drama-, bewegings-, muziek- en/of mediataal. Het kind is dan
producent van kunstuitingen en maakt zijn creaties zelf. “F. Laevers spreekt in dit verband
over de impressie- expressiecyclus. De impressie-expressiecyclus beschrijft dat wanneer
we een ervaring beleven die ons echt beïndrukt, we er op willen terugkomen. We gaan dan
a.h.w. opnieuw vorm geven aan die ervaring d.m.v. verschillende expressiekanalen. Door op
deze manier ‘naar buiten te brengen wat er vanbinnen zit’, ervaren we dat een ervaring
echt af is. Het maakt de ervaring volledig, intenser en duidelijker doordat de ervaring
a.h.w. als in een ‘slow motion’ en dus zeer bewust ten volle beleefd wordt. We maken onze
ervaringen zo meer van onszelf.” 1
In het leergebied muzische vorming krijgen kinderen ook de kans om te genieten van
kunstuitingen van ‘kleine en grote’ kunstenaars. Het kind is dan consument en waardeert
en interpreteert creaties van anderen.
Tijdens het proces van vormgeven (producent) en tijdens het genieten van ‘kunst’
(consument) geeft het kind betekenis aan wat het beleeft en drukt het zich uit in artistieke
taal. Om zich op een veelzijdige manier muzisch te kunnen uitdrukken zullen kinderen al
doende kennismaken met technieken, materialen en werkvormen eigen aan een bepaalde
kunstdiscipline (domein). Kinderen zullen regelmatig inspiratie halen uit kunstuitingen van
anderen.
Bij muzische vorming besteden we dus evenveel aandacht aan het kennismaken met de
kunstzinnige wereld (inspiratie krijgen, het leren van de muzische taal) als aan het zich
expressief uiten (het zelf gebruiken van die taal, het vormgeven).
4
, Wat is de meerwaarde van muzische vorming?
Muzische vorming kiest voor de persoonsvormende aanpak. We willen geen kunstenaars
vormen, geen acteurs, dansers, specialisten die alles weten over kunstgeschiedenis, maar
mensen die weten wat ze willen en voelen, die bewust in het leven staan, die zich in
verschillende domeinen kunnen uitdrukken. Muzische vorming heeft ook als doel om de
kinderen wegwijs te maken in de wereld van de kunsten. Zo leren ze hoe kunstenaars zich
uitdrukken, welke technieken je kunt gebruiken, wat je kunt uitdrukken met het
beeldelement lijn, vorm … Muzisch vorming is niet vrijblijvend gezellig bezig zijn. Er valt
iets te leren, ook al gaat het over een ander soort leren dan in de andere leergebieden.
We zetten op een rij wat er allemaal te leren valt (de algemene doelen van muzische
vorming):
• Het kind krijgt een ruimer beeld over zijn identiteit. Het kind wordt zich bewust van
zijn eigen gedrag, van eigen mogelijkheden en beperkingen. Het kind leert zichzelf beter
kennen.
• Het kind leert bewust stilstaan bij wat er in de wereld gebeurt. Het wordt zich bewuster
van belevingen en ervaringen, begrijpt die beter en leert dus de wereld intenser beleven.
• Het kind leert open naar de wereld rondom zich kijken.
• Het kind verruimt zijn eigen ervaringswereld door confrontatie met die van de anderen.
• Het kind krijgt meer zelfvertrouwen doordat het creatief vermogen, zelfzekerheid en
durf worden gestimuleerd.
• Het kind leert taal te geven aan een wereld vol impressies. Het kind kan opgedane
ervaringen creatief verwerken.
• Het kind leert zijn innerlijke en gevoelsmatige leven hanteren. Het kind kan zelfstandig
en zelfgestuurd vormgeven aan beleving en emoties. Volwassenen verwerken ervaringen
vooral door erover te praten, kinderen door te spelen, te tekenen …
• Het kind leert genieten.
• Het kind leert fantaseren.
• Het kind kan muzische uitdagingen/problemen systematisch oplossen om tot vormgeven
te komen.
• Het kind leert samenwerken met anderen.
• Het kind maakt zich verschillende communicatie- en expressievormen eigen.
• Het kind maakt kennis met de boeiende wereld van kunst en cultuur en wordt
cultuurparticipant.
• Het kind onderzoekt vormgevingselementen eigen aan elke kunstdiscipline of domein.
• Het kind ervaart en verwerft inzichten over de relatie en de dynamiek tussen de
verschillende expressievormen.
• Het kind leert vaardigheden en inzichten, verworven in andere leergebieden, te
verwerken in het muzisch vormgeven.
5
, De muzische grondhouding
Om te kunnen genieten van muzisch werk van anderen en om zelf creatief te kunnen
vormgeven is een bepaalde manier van ‘zijn’ noodzakelijk. We noemen die de muzische
grondhouding.
De muzische grondhouding is een verzameling van attitudes die belangrijk zijn bij het
muzisch werken zowel bij de kinderen als bij de leerkracht:
• De wereld op een open manier benaderen, vol verwondering en bewondering.
• Openstaan voor een brede waaier aan muzische expressie.
• Zonder vooroordelen en waarderend naar expressief werk van anderen kijken.
• Kunnen genieten van het schone, het kunstzinnige, het originele, het creatieve in
expressief werk van kleine en grote kunstenaars.
• Vertrouwen hebben in je eigen expressiemogelijkheden en muzische voorkeuren of
talenten ontdekken en ontwikkelen.
• Je eigen expressiestijl durven tonen.
• Bereid zijn om te luisteren naar ideeën van anderen en om samen te werken.
• Bereid zijn om intensief waar te nemen met al je zintuigen.
• Plezier kunnen beleven aan experimenteren en improviseren.
• Plezier kunnen beleven aan creatief verbeelden en origineel vormgeven.
• Bereid zijn om te reflecteren en te communiceren.
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meagankerckhove. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
