Wegverkeersrecht
Deel I: Inleiding
Hoofdstuk 1: waarom wegverkeersrecht?
Verkeer is een zeer belangrijk maatschappelijk fenomeen die niet kan weggehaald worden; het is
een noodzakelijk gegeven want mobiliteit is enorm toegenomen.
Er zijn meer en meer vervoersmiddelen (Bv. elektrische fiets en step, speed paddle, vliegtuig, trein,
auto, etc). Deze mobiliteit en nieuwe vervoersmiddelen brengen tal van problemen met zich mee
op vlak van het statuut van deze nieuwe vervoersmiddelen, aansprakelijkheid en
verkeersongevallen.
De helft van de dossiers (zie: notitienummers) zijn verkeerszaken zoals snelheidsovertredingen,
verkeersongevallen met zware lichamelijke letsels, vluchtmisdrijven, alcohol- en/of
drugsintoxicaties, etc. → deelnemen aan het verkeer is een zegen, maar het verkeer zorgt ook
voor enorm veel moeilijkheden en menselijk leed (bv. verkeersslachtoffers).
Wegverkeer is niet enkel strafrecht, maar ook burgerrechtelijk (Bv. parket zegt dat er geen
getuigen zijn en dat de verklaringen van de 2 partijen volledig tegenstrijdig zijn dus we seponeren
dan kan degene die wil doorzetten een kopie van het strafdossier aanvragen en adhv een kopie
daarvan dagvaarden voor de burgerlijke rechter voor SV, maar de toepasselijke bepalingen zijn
dezelfde). Daarnaast is het in zeer grote mate ook verzekeringsrecht door de verplichte
WAM-verzekering.
Hoofdstuk 2: Bronnen
Wegverkeerswet (WVW) 16 maart 1968; het is eigenlijk een KB. Belangrijkste bron van
wegverkeersrecht.
Wet technische eisen 21 juni 1985 en KB technische eisen 15 maart 1968 (Bv. laadvermogen van
aanhangwagens). Wordt niet bekeken in dit vak.
Wegverkeersreglement (‘wegcode’) KB 1 december 1975: omvangrijke gebruiksaanwijzing van
de openbare weg, die bepaalt hoe je je moet gedragen in het verkeer (Bv. waarom rijden we in BE
rechts, omdat dit in de wegcode staat)
1
, ● Inbreuken worden bestraft overeenkomstig de wegverkeerswet, je vindt daar geen straffen
in
● Kans is reëel dat we binnenkort een nieuwe wegcode hebben, dit was al gepland in 2021.
Dit heeft alles te maken met de nieuwe categorieën van vervoermiddelen (Bv. elektrische
fiets, step and paddle & verplichte verzekering)
Rijbewijs: KB’s 23 maart 1998 en KB van 10 juli 2006; de misdrijven mbt het rijbewijs worden
bestraft in de wegverkeerswet van 16 maart 1968 (Bv. rijden zonder rijbewijs of rijden zonder dat je
in bezit bent van je rijbewijs), maar de voorschriften ivm het rijbewijs worden geregeld in deze KB’s
+ bijlagen (voorwaarden om het rijbewijs te halen)
Tal van bijzondere regelgevingen (aparte KB’s of MB’s)
● Brom- en motorfietsen
● Signalisatie van wegenwerken
● Plaatsing en afmetingen verkeerstekens
Inschrijving voertuigen: KB 20 juli 2001 (DIV)
Graadbepaling van inbreuk: KB 30 september 2005; kort KB die ongelooflijk belangrijk is omdat
alle inbreuken op de wegcode ingedeeld worden in 4 graden (categorieën). Je vindt hierin de
tarieven die per graad worden opgelegd + belangrijk om te bepalen welke graad een inbreuk heeft
● Eerste graad: lichtste graad
● Vierde: zwaarste graad
WAM-wet 21 november 1989 + KB 14 december 1992 betreffende de modelovereenkomst voor de
verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen; OH verwijst naar private
verzekeringen, maar bepaalt wel zelf de tekst van de polis/ovk dmv modelovk.
Sw. + W. Sv. & BW (art. 1382) + Ger. W. (burgerlijke sectie van de politierechtbank
2
,Deel II: wegverkeerswet (70 tal artikelen)
Hoofdstuk 1: Algemeen
In werkelijkheid is het het KB van 16 maart 1968, maar door coördinatie van bestaande van
bestaande wetten werd dat de “wet betreffende de politie over het wegverkeer”
Vrij veel gewijzigd, omdat het wegverkeer een dagelijkse zorg is voor de overheid en omdat elke
minister van mobiliteit aan het wegverkeer toch wel aanpassingen doorvoert.
Belangrijke aanpassingen zijn:
● Wet van 7 februari 2003: superboeten ingevoerd
● Wet 20 juli 2005: superboeten afgeschaft want astronomisch
● Wet 9 maart 2014: belangrijke verstrenging op vlak van maatregelen (Bv. invoering
alcoholslot)
● Wet van 6 maart 2018 betreffende de verkeersveiligheid (zie ook wet van 2 september
2018): alcoholslot in sommige gevallen verplicht gemaakt omdat rechterlijke macht er
relatief weinig gebruik van maakte (Bv. recidive of te hoge alcoholgehalte), procedure
aangepast wat betreft identificatie bestuurder van een voertuig
Beperkte omvang (70 tal artikelen) maar wel alle belangrijke principes, m.i.v. de
opsporingsbevoegdheden en -methodes + WVW telt acht titels, maar titel IIIbis nooit in werking
getreden (=algemene gedragsregels voor de weggebruikers). Ook hoofdstuk 3 is nooit in werking
getreden (artikelen 24 en 25 ingevoerd in 1990: oa rijbewijs met strafpunten maar nooit in werking
getreden bij gebrek aan uitvoeringsbesluit/KB; de vraag is wat doe je dan met de minnelijke
schikkingen?)
Basisregels ivm:
● Bestraffing van overtreding van verkeersreglementen
● Snelheidsovertredingen
● Bijzondere misdrijven
○ Vluchtmisdrijf (art. 33 wegverkeerswet)
○ Alcoholintoxocatie / dronkenschap (art. 34-37bis wegverkeerswet)
○ Misdrijven mbt het rijbewijs (art. 30-32 wegverkeerswet)
● Bijzondere sancties (maatregelen): sancties die je niet terugvindt in het gemene strafrecht
(Bv. verval van recht tot sturen, alcoholslot, verval + afleggen examens/proeven vooraleer
je rijbewijs terugkrijgt, verbeurdverklaring van voertuigen, etc). (!) Alcoholslot is geen straf,
3
, maar een maatregel. Je krijgt maar herstel van het recht tot sturen als je kan aantonen dat
je de examens/proeven ook hebt afgelegd.
Verantwoordelijkheid voor verkeersregels : principiële bevoegdheid bij koning (art. 6 WVW),
MAAR deel van bevoegdheden naar gewesten:
● Reglementering ivm organisatie rijscholen en rijexamens >< feit dat je rijbewijs moet
hebben is federaal
● Maximaal toegelaten massa’s
● Snelheidsbeperkingen met uitzondering van autosnelwegen ook al lopen ze maar over 1
gewest voor de federale OH
Provincies hebben deze bevoegdheid niet, op vlak van wegverkeer zijn ze niet enorm van belang
Gemeenten: beperkte bevoegdheid
● Eigen politiereglementen mbt openbare wegen op het grondgebied van gemeente
● Aanvullend karakter bij federale en regionale reglementen; als een gemeente een eigen
politiereglement maakt dan moeten ze dat voorleggen aan de regionale minister van
mobiliteit (60 dagen om te reageren). Als de regionale minister van mobiliteit (Mvr Peeters)
niet reageert treedt dat in werking (vetorecht)
● Minister van mobiliteit heeft initiatiefrecht mbt gemeenschappelijk vervoer; gesprekspartner
bij uitstek voor bijvoorbeeld De Lijn
Hoofdstuk 2: vluchtmisdrijf
2.1 Definitie
Een van de bijzondere misdrijven die strafbaar wordt gesteld in de wegverkeerswet van 16/3/1968
sinds 1924, maar waarom heeft men dat strafbaar gesteld?
● Doel: achterhalen van precieze omstandigheden en om de nuttige vaststellingen mogelijk
te maken (Bv: identiteit van de betrokken partijen, staat van de betrokken voertuigen en
bestuurder, etc). Wetgever heeft willen vermijden dat personen die een verkeersongeval
veroorzaken, zouden weglopen en de nuttige vaststellingen niet meer gedaan kunnen
worden. Bij verkeersmisdrijven zijn de vaststellingen technisch en is het moeilijker als de
protagonisten niet ter plaatse zijn
Voor 1924 niet strafbaar >< vandaag: twee vormen (art. 33 §1 WVW):
● Eigen voertuig/dier is aanleiding of oorzaak van ongeval (men is bestuurder van een
voertuig/dier)
4
