Waarom Nederlandse rechtstaal?
=> Justitie is veel te moeilijk in communicatie (niet kwaliteit)
Rechtstaal: definitie en kenmerken
1. Definitie
= Situationeel bepaalde taalvariant die uitgaat van rechtsbeoefenaar (zendergerichte
definitie)
= Vaktaal van juristen (Zendergerichte)
= Taalgebruik binnen het recht (Contextgerichte definitie)
Problemen
Zender Juristen
Boodschapper -Gaat niet over 1 domein uit realiteit
Recht behandelt álle domeinen uit realiteit
Vaktaal dient normaal voor 1 onderwerp
Conflict met traditionele vaktaal
Ontvanger -Juristen (vakintern gebruik)
-Burgers (vakextern gebruik)
Gebeurt nergens anders
Groot conflict met traditionele vaktaal
Rechtstaal als afwijkende vaktaal
-Recht bestaat uitsluitend in en door taal
≠ geneeskunde, biologie, automechaniek: communicatie met burgers niet nodig
Enige instrument van een jurist is taal
Algemene teksten van regelgeving toepassen door erover te discussiëren in
proces
2. Kenmerken van rechtstaal
Verouderde woorden en formuleringen (te dezen)
Vreemde woorden en bastaardwoorden (frans en latijn)
Woorden met een afwijkende betekenis van dagelijkse standaardtaal (middel)
Woorden met een onduidelijke, rekbare betekenis (schuld)
o Essentie van het recht
Juridische vaktermen (kantonnement)
Zware verwijswoorden (betreffend, voornoemd, ter zake)
Substantieven en substantiveringen (naamwoordstijl)
Dubbele ontkenningen (niet onontvankelijk)
Passiefconstructies en onpersoonlijke constructies
Lange zinnen, onder- en nevenschikkingen
Complexe opsommingen, veel reeksvormers in één volzin
Lange voorbepalingen met een korte conclusie op het einde
Belangrijke informatie vaak moeilijk te vinden (in bijzinnen of helemaal
achteraan)
Extreme precisie door veel herhalingen i.p.v. Eenvoudige verwijswoorden
Zeer formele en beleefde stijl (vooral in brieven)
1
, 3. Oorzaken complexiteit
Vele wetten zijn oud en in verouderde taal
Teksten steunen op elkaar
Rechtsgeldigheid mag niet in gedrang komen
Gewoonte, voorzichtigheid en gemakzucht
Wet is te ingewikkeld voor gewone taal
Sacrale karakter van de wet
Opzettelijk instandhouden om indruk te maken
Invloed van het frans
=> Teksten zullen altijd moeitlijk blijven
Standaardtaal: definitie en bronnen
1. Definitie
= Nederlands bruikbaar is in contacten met mensen buiten de eigen vertrouwde
omgeving (professionele omgeving of secundaire relaties)
! Geen geconstrueerde taal, maar een levende taalvariëteit
2. Wie bepaalt wat standaardtaal is?
-Spraakmakende gemeente of gemeenschap
Taalgebruikers waarvan Nederlandstaligen zeggen dat ze goed Nederlands kunnen
Nieuwslezers, grote schrijvers, journalisten, Nederlandse leraren
3. Waar vind je de norm?
-Algemene naslagwerken
Grote Van Dale (betalende versie)
Algemene Nederlandse Spraakkunst
-Websites
Nederlandse Taalunie
VRT
Team Taaladvies Vlaanderen
Van Dale,15e editie
-Enkel standaardtaal
Niet in Van Dale = niet juist
Labels best niet gebruiken
-Labels
Elementen die daar niet toe behoren
Verdienen wel vermelding
o Tijdsmarkeringen: archaïsch of verouderd
o Stilistische markeringen: formeel, informeel of vulgair
-Label: BE
Woorden die tot Nederlandse standaardtaal in België behoren
Indien de woorden geen standaardtaal zijn: extra label
o Bv. Pintelieren = BE en spreekt.
ANS = Algemene Nederlandse Spraakkunst
-Bespreekt normen
-Waarderingslabels: grammaticaliteit of aanvaardbaarheid van betrokken taalverschijnsel
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Studen35. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
