Samenvatting
Samenvatting Onderzoeksmethoden en - technieken II
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Deze zeer uitgebreide samenvatting bevat alle te kennen leerstof. Zelf ben ik in eerste zit geslaagd met een 18/20. Succes!!!!
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 160 pagina's
Voorbeeld 10 van de 160 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: zoehanegreefs • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Les 1: introductie tot wetenschappelijk denken ................................................................................ 1Overzicht lesinhoud ...................................................................................................................... 1
Psychologie als wijze van denken .................................................................................................. 1
Onderzoek produceren of consumeren ..................................................................................... 1
Hoe werken wetenschappers? ................................................................................................... 2
Empirie .................................................................................................................................. 2
Wetenschappers testen theorieën ......................................................................................... 3
Wetenschappers vormen een gemeenschap ......................................................................... 5
Fundamenteel en toegepast onderzoek ................................................................................ 5
Continue ontwikkeling .......................................................................................................... 6
Publiceren ............................................................................................................................. 7
Communiceren ...................................................................................................................... 8
Bronnen van informatie ................................................................................................................ 9
Onderzoek versus ervaring ...................................................................................................... 10
Onderzoek versus intuïtie.........................................................................................................11
Autoriteiten geloven ................................................................................................................13
Wetenschappelijke bronnen .....................................................................................................15
Les 2: grondbeginselen van alle onderzoek ...................................................................................... 17
Lesinhoud .................................................................................................................................... 17
Drie soorten uitspraken, vier aspecten van validiteit .................................................................... 17
Variabelen ................................................................................................................................ 17
Drie soorten uitspraken ........................................................................................................... 20
Uitspraken over frequenties ................................................................................................ 20
Uitspraken over verbanden ................................................................................................. 21
Uitspraken over causale verbanden ..................................................................................... 22
Vier aspecten van validiteit...................................................................................................... 22
Validiteit en uitspraken over frequenties ............................................................................. 24
Validiteit en uitspraken over verbanden .............................................................................. 24
Validiteit en uitspraken over causale verbanden .................................................................. 24
Voorwaarden voor causaliteit .......................................................................................... 25
Afwegen van verschillende aspecten van validiteit .............................................................. 26
Ethische richtlijnen voor psychologisch onderzoek ..................................................................... 26
Historische voorbeelden .......................................................................................................... 26
Het belmont verslag ................................................................................................................ 28
Apa richtlijnen ......................................................................................................................... 28
Ethische commissie ............................................................................................................. 29
, Informed consent ................................................................................................................ 29
Misleiding, deceptie ............................................................................................................ 30
Debriefing ............................................................................................................................31
Onderzoeksfraude....................................................................................................................31
Open science beweging........................................................................................................... 35
Onderzoek met dieren ............................................................................................................ 35
Les 3: surveys ................................................................................................................................... 37
Goede metingen .......................................................................................................................... 37
Operationaliseren .................................................................................................................... 37
Verschillende manieren om variabelen te meten...................................................................... 37
Meetniveaus ............................................................................................................................ 38
Constructvaliditeit en betrouwbaarheid .................................................................................. 38
Betrouwbaarheid................................................................................................................. 39
Validiteit .............................................................................................................................. 42
Betrouwbaarheid en constructvaliditeit beoordelen in artikels ............................................ 44
Surveys en observaties ................................................................................................................ 46
Surveys ................................................................................................................................... 46
Experierce sampling methods ............................................................................................. 46
Surveys................................................................................................................................ 47
Schaalformat kiezen ........................................................................................................ 47
Likert antwoordformaat .............................................................................................. 48
Semantische differential schaal ................................................................................... 49
Guttman schaal............................................................................................................ 49
Goede vragen schrijven ................................................................................................... 49
Accurate antwoorden aanmoedigen................................................................................ 49
Observaties ............................................................................................................................. 52
Les 4: sampling ............................................................................................................................... 55
Veralgemenen............................................................................................................................. 55
Sampling ..................................................................................................................................... 56
Probability sampling ................................................................................................................57
Simple random sample ........................................................................................................ 58
Cluster sample ..................................................................................................................... 58
Multistage sample ............................................................................................................... 59
Stratified random sample .................................................................................................... 59
Oversampling ...................................................................................................................... 60
Systematic sampling ........................................................................................................... 60
2
, Biased sampling ...................................................................................................................... 60
Voorbeeld............................................................................................................................ 61
Convenience sample............................................................................................................ 61
Purposive sampling ............................................................................................................. 63
Snowball sampling .............................................................................................................. 63
Quota sampling ................................................................................................................... 63
Oefening ................................................................................................................................. 63
Wanneer is externe validiteit belangrijk? ................................................................................. 64
Student samples.................................................................................................................. 65
Online panels....................................................................................................................... 65
Sample size ............................................................................................................................. 66
Les 5: bivariaat correlationeel onderzoek ........................................................................................ 69
Drie voorbeelden ........................................................................................................................ 69
Mehl et al. (2010): eavesdropping on happiness ...................................................................... 69
Cacioppo et al. (2013) .............................................................................................................. 70
Siddarth et al. (2018) ................................................................................................................ 71
Definitie ....................................................................................................................................... 71
Validiteit beoordelen................................................................................................................... 72
Statistische validiteit ................................................................................................................ 73
Interne validiteit ....................................................................................................................... 77
Externe validiteit ..................................................................................................................... 79
Moderator ........................................................................................................................... 79
Les 6: multivariaat correlationeel onderzoek .................................................................................. 81
Criteria voor causaliteit ............................................................................................................... 81
Longitudinale designs ................................................................................................................. 81
Oefening ................................................................................................................................. 84
Meervoudige regressie ................................................................................................................ 85
Derde variabele uitsluiten........................................................................................................ 85
Patronen en parsimonie .......................................................................................................... 90
Mediatie .................................................................................................................................. 91
Mediator versus derde variabele.............................................................................................. 92
Controleren ................................................................................................................................. 94
Les 7: eenvoudig experimenteel onderzoek .................................................................................... 95
Twee voorbeelden ...................................................................................................................... 95
Muller & oppenheimer (2014) .................................................................................................. 95
Leonard et al. (2017) ................................................................................................................ 95
3
, Experimentele variabelen ........................................................................................................... 96
Experimenten ............................................................................................................................. 96
Causaliteit ............................................................................................................................... 96
Bedreigingen interne validiteit ................................................................................................ 97
Designs (bij experimenten) ...................................................................................................... 99
Posttest-only design ............................................................................................................ 99
Pretest/posttest design ....................................................................................................... 99
Repeated-measures design ............................................................................................... 100
Concurrent-measures design .............................................................................................. 101
Voordelen within-subjects designs ......................................................................................... 101
Bedreigingen interne validiteit ............................................................................................... 101
Counterbalancing .............................................................................................................. 102
Nadelen within-subjects design............................................................................................. 102
Is een pretest/posttest design een within-subjects design? ....................................................103
Vier aspecten van validiteit beoordelen......................................................................................103
Toepassing op muller & oppenheimer (2014) .........................................................................103
Les 8: experimenten: confounding & obscuring variables ............................................................. 106
Voorbeelden van slechte experimenten .................................................................................... 106
Voorbeeld 1 ........................................................................................................................... 106
Voorbeeld 2 ........................................................................................................................... 106
Voorbeeld 3 ........................................................................................................................... 106
Bedreiging van interne validiteit ................................................................................................ 107
Bedreiging 1 = maturatie ........................................................................................................ 107
Bedreiging 2 = history threat ................................................................................................. 108
Bedreiging 3 = regressie naar het gemiddelde ....................................................................... 108
Bedreiging 4 = attrition (mortaliteit)....................................................................................... 110
Bedreiging 5 = testing............................................................................................................. 110
Bedreiging 6 = instrumentation .............................................................................................. 111
Selection threats .................................................................................................................... 112
Observer bias en demand characteristics ............................................................................... 112
Placebo effect ........................................................................................................................ 112
12 bedreigingen...................................................................................................................... 113
Voorbeeld: mrazek et al. (2013) .............................................................................................. 115
Null-effects ................................................................................................................................ 116
Oorzaken ............................................................................................................................... 117
Onvoldoende verschillen tussen groepen ........................................................................... 117
4
, Te veel verschillen binnen groepen ..................................................................................... 118
95% ci en accuraatheid ...........................................................................................................119
Obscuring factors .................................................................................................................. 120
Power......................................................................................................................................... 121
Inferentiële statistiek.............................................................................................................. 121
Type i en type ii fouten ........................................................................................................... 121
P-waarden: een metafoor....................................................................................................... 121
Stappen inferentiële statistiek............................................................................................... 122
Alfa ....................................................................................................................................... 122
Type i en type ii fouten voorkomen ....................................................................................... 122
Praktisch ................................................................................................................................ 123
Les 9: experimenten met meer dan 1 onafhankelijke variabele ..................................................... 124
Experimenten met 1 onafhankelijke variabele........................................................................... 124
Voorbeeld 1: duke, giancola, morris, holt, & gunn (2011) ....................................................... 124
Voorbeeld 2: straver & drews (2004)...................................................................................... 124
Factoriële designs ......................................................................................................................125
2x2 factorieel design ..............................................................................................................125
Voorbeeld 2: strayer & drews (2004) ..................................................................................... 126
Voorbeeld 1: bartholow & heinz (2006).................................................................................. 127
Wat kunnen factoriële designs aantonen? .............................................................................. 127
Hoofdeffecten en interacties..................................................................................................... 128
Intuïtieve interacte-effecten .................................................................................................. 128
Hoofdeffecten ....................................................................................................................... 129
Interactie-effecten ................................................................................................................ 129
Mogelijke effecten in een 2x2 design......................................................................................130
Resultaten verwoorden .............................................................................................................. 133
Hoofdeffecten ........................................................................................................................ 133
Interactie-effecten ................................................................................................................. 133
Factoriële designs ......................................................................................................................134
Varianten ............................................................................................................................... 134
Drie onafhankelijke variabelen ............................................................................................... 135
Tweewegs interacties ......................................................................................................... 135
Driewegs interactie ............................................................................................................136
Varianten ............................................................................................................................... 137
Les 10: quasi-experimenten, small-n designs, en replicatie ............................................................ 138
Quasi-experimenten ..................................................................................................................138
5
, Designs ..................................................................................................................................138
Voorbeelden........................................................................................................................... 138
Nonequivalent control group design (posttest-only) .......................................................... 138
Nonequivalent control group design (pretest/posttest) ......................................................139
Interrupted time-series design............................................................................................139
Nonequivalent control group interrupted time-series design ............................................ 140
Interne validiteit .....................................................................................................................141
Prioriteiten ............................................................................................................................ 142
Verschil met correlationele studies........................................................................................ 142
Small-n experiment....................................................................................................................143
Interne validiteit .................................................................................................................... 144
Designs.............................................................................................................................. 144
Validiteit.................................................................................................................................145
Replicatie ...................................................................................................................................145
De replicatiecrisis in psychologie ............................................................................................145
Enkele bekende voorbeelden ................................................................................................. 147
Vormen .................................................................................................................................. 147
Directe replicatie ............................................................................................................... 148
Conceptuele replicatie ....................................................................................................... 148
Replicatie-plus-extensie .................................................................................................... 149
Replicatieprojecten ............................................................................................................... 149
Meta-analyse .............................................................................................................................150
Definitie .................................................................................................................................150
Voorbeeld .............................................................................................................................. 151
Werkwijze........................................................................................................................... 151
Sterktes en zwaktes ...............................................................................................................152
File drawer problem ...........................................................................................................152
Veralgemeenbaarheid................................................................................................................152
Moet een studie een goede externe validiteit hebben?...........................................................152
Culturele psychologie: een bijzondere vorm van generalisation mode ............................... 153
Externe validiteit en de werkelijke wereld .......................................................................... 153
6
,LES 1: INTRODUCTIE TOT WETENSCHAPPELIJK DENKEN
OVERZICHT LESINHOUD
1. Psychologie als wijze van denken (Hoofdstuk 1)
2. Bronnen van informatie (Hoofdstuk 2)
PSYCHOLOGIE ALS WIJZE VAN DENKEN
ONDERZOEK PRODUCEREN OF CONSUMEREN
• Rol van onderzoek “producent” versus rol van onderzoek “consument”
o Als psycholoog moet je sowieso evidence-based handelen (handelingen baseren op wat
wetenschappelijke literatuur je daarover vertelt)
o OMT is dus een vak dat voor iedereen relevant is
• Voorbeelden om het belang van de rol van onderzoek “consument” te illustreren:
o Facilitated communication treatment
▪ Therapeut gaat de hand van een autistisch persoon begeleiden
• Op de tablet staan letters zodat patiënt die letters kan aanduiden en zo wordt
communicatie mogelijk
• Onderzoek geeft aan dat deze techniek toch niet aan te raden is
o Studie
▪ Patiënt en therapeut krijgen allebei een andere foto te zien
▪ Vervolgens werd gevraagd wat de patiënt heeft gezien
▪ Therapeut ging patiënt begeleiden en het woord dat altijd werd
gevormd was de foto die de therapeut had gezien
• Therapeut stuurt dus eigenlijk, en doet meer dan begeleiden
• → Geen juiste vorm van communicatie
o Scared-straight approach
▪ Jongeren die in contact zijn gekomen met justitie tracht men angst aan te praten
▪ Gevangen beginnen op hen te roepen zodat jongeren zo veel angst krijgen
voor gevangenis dat ze op het juiste pad blijven
▪ Studies
o Lijkt niet te werken
o Jongeren die die behandeling ondergaan plegen meer criminaliteit dan
jongeren die deze approach niet krijgen
o “Mindfulness kan je beter doen presteren op school”
▪ In het heden leven, denken en voelen accepteren
▪ Studies
o Twee groepen
▪ Mindfulnesstraining gedurende twee weken
1
, ▪ Voedingstraining gedurende twee weken
o Groep met mindfulnesstraining scoort beter dan andere groep
• Kritische mindset is essentieel
• Niet alle gepubliceerd onderzoek is correct / robust
• Psychologisch onderzoek zit in een turbulente periode
o Voorbije decennia hebben onderzoekers beseft dat heel wat van de studies die zijn
gebeurd toch niet zo robuust zijn, dat we de resultaten niet kunnen repliceren of dat ze
zelfs niet lijken te kloppen
o Evolutie gebeurde in 2011
▪ Bem (zie artikel)
o Met 9 verschillende experimenten toonde hij aan dat mensen de toekomst
kunnen voorspellen
▪ Lijkt bizar, maar alle
procedures en methoden
lijken te kloppen
▪ Uiteindelijk kon men
concluderen dat het toch
niet klopte
• Onderzoeker heeft
eigenlijk veel meer
dan 9 experimenten
opgezet
o In 9 experimenten
vond hij bewijs
o In andere experimenten vond hij dat niet of zelfs het tegendeel
• Men vond ook dat men allerlei stappen heeft ondernomen in de
statistische analyse om toch tot een significant resultaat te komen en
echt heeft gezocht naar de juiste resultaten dat in lijn is met de
hypothese
• Daardoor is men beginnen nadenken over de wijze waarop men aan onderzoek
doet en allerlei zaken geïmplementeerd om aan onderzoek te doen
• Kritische houding is zeer belangrijk
HOE WERKEN WETENSCHAPPERS?
• Wetenschap is gebaseerd op empirie
• Wetenschappers testen theorieën
• Wetenschap kan fundamentele en toegepaste vragen beantwoorden
• Wetenschap is continu in ontwikkeling
• Wetenschappers publiceren hun resultaten in vaktijdschriften
• Wetenschappers communiceren met het brede publiek via journalisten
EMPIRIE
• Empirische methode is gebaseerd op data van
o Directe zintuiglijke waarnemingen
▪ Bv. In een experiment kan men het gedrag van een proefpersoon observeren
2
, o Meetinstrumenten
o We gebruiken data om conclusies te trekken
• Empirische wetenschappers trachten systematisch, nauwkeurig, en repliceerbaar onderzoek
te verrichten
o Nauwkeurig rapporteren zodanig dat iemand anders de studie op exact dezelfde manier
kan overdoen en kijken of die dezelfde resultaten bekomt
• Empirie is niet gebaseerd op eigen ervaringen, intuïtie, of autoriteitsfiguren (zie verder)
• Basisidee: wat we concluderen in wetenschap is gebaseerd op empirische data
WETENSCHAPPERS TESTEN THEORIEËN
• Theorie-data cyclus
o We gebruiken data om theorie te toetsen
o We starten als onderzoeker met een theorie
o O.b.v. die theorie hebben we onderzoeksvragen en zetten we een onderzoeksdesign op
waarin we een heel concrete hypothese kunnen toetsen
o Data verzamelen die ofwel theorie ondersteunen (omdat hypothese bevestigd wordt) of
hypothese wordt niet bevestigd (ofwel is er iets fout met het onderzoeksdesign, of
misschien is de theorie fout)
▪ Bv. ander onderzoeksdesign of theorie herzien (empirische cyclus start opnieuw)
• Onderzoek Harlow (1958): cupboard theory vs contact comfort theory
o Twee theorieën die gebruikt worden om hechtingsgedrag te verklaren
o Harlow wou kijken welk van die twee correct is
o Cupboard theory
▪ Kinderen hechten zich aan ouders omdat de ouders voedsel verschaffen
o Comfort theory
▪ Kinderen hechten zich aan ouders omdat de ouders warmte, geborgenheid,
veiligheid aanbieden
3
, o Onderzoek Harlow
▪ Pasgeboren aapjes als steekproef
▪ Links: pop die bedoeld was om voeding bij te halen, zeer rudimentaire pop, niet
aangenaam, metaal
▪ Rechts: aapje kon geen voeding krijgen, maar aangename warme pop
▪ Hypothese: als de cupboard theory klopt, dan gaat het aapje het merendeel van zijn
tijd spenderen bij de linkse pop, want daar kan die voeding krijgen en vice versa met
rechtse pop
▪ Data verzameld door experiment uit te voeren met verschillende aapjes en telkens te
observeren waar de aapjes het merendeel van de tijd doorbrachten
• Meestal zaten de aapjes bij de rechtse pop en o.b. daarvan zei hij dat ze
ondersteuning vonden voor de comfort theory, de cupboard theory lijken ze
eerder te weerleggen
• Kenmerken van een goede theorie
o Ondersteund door data + verklaring voor data
o Falsifieerbaar
▪ Een goede theorie moet je kunnen weerleggen
▪ Theorie: marsmannetjes bestaan + je kan ze enkel zien als je het gelooft
• Ik heb geen marsmannetjes gezien (data)
• Pseudowetenschappelijke theorie
• Wetenschappelijke theorie moet weerlegd kunnen worden
o Parsimonie (principe van “Occam’s razor”)
▪ Spaarzaamheidsprincipe
▪ De simpelste verklaring is de beste verklaring
▪ Wanneer de theorie een bepaald fenomeen niet meer helemaal verklaard, zal je de
theorie wel complexer moeten maken
• Voorbeeld niet-falsifieerbare theorie:
o Facilitated communication treatment believers
▪ ‘Jullie hebben te weinig vertrouwen in de therapeut en de manier waarop die
therapeut met de patiënt omgaat’ → zo maak je de theorie niet falsfifieerbaar
o Zie boek “De ongelovige Thomas heeft een punt”
• Theorie wordt geëvalueerd op basis van alle beschikbare bewijs
o Één studie die een theorie weerlegd, is onvoldoende om ons vertrouwen in die theorie
volledig te doen verdwijnen
o Een theorie kan nooit “bewezen worden”
▪ Wanneer een hypothese bevestigd wordt, wordt een theorie niet bewezen
▪ We vinden ondersteuning voor de theorie
▪ Hoe vaker we een resultaat kunnen repliceren, hoe meer vertrouwen we hebben in
de theorie, hoe rijker de literatuur met data is die allemaal de theorie ondersteunen
o Replicatie is belangrijk
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LauraPsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73216 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen