Dit is een samenvatting van zowel het boek als de lessen van verbintenissenrecht. Het is helemaal volledig en niets ontbreekt. Ik was er hiermee op de eerste keer door met een 12/20.
VERBINTENISSENRECHT
examen
1. kleine vraag (vaak met maken v/e tekening) over boek 2
2. oefening contracten (boek 1)
3. kleine denkvragen met beperkte antwoordruimte over de hele stof
4. kwalificatie van clausules en beoordelen van hun geldigheid (boek 1 & 2)
5. grote oefening op boek 1bis (OD)
,BOEK 1: CONTRACTEN
= gemeen recht in het privaatrecht
→ schulden en schuldvorderingen / rechtsbanden en hoe ze ontstaan
oud BW : 3 boeken
I. Personen
II. Goederen en verschillende beperkingen van de eigendom
III. Op welke wijze eigendom verkregen wordt
nieuw BW
I. Algemene bepalingen
II. Personen-, familie-, en relatievermogensrecht
III. Goederen
IV. Nalatenschappen, schenkingen en testamenten
V. Verbintenissen (= wetsvoorstel boek 5)
VI. Bijzondere overeenkomsten
VII. Zekerheden
VIII. Bewijs
IX. Verjaring
vermogensrecht / patrimoniale rechten = verbintenissenrecht + goederenrecht
↓
sterk patrimoniaal karakter
niet alleen relaties tussen burgers onderling:
vb. OHaansprakelijkheid, contracten met OH,..
2
,INLEIDING:
DE VERMOGENSRECHTELIJKE VERBINTENIS
= vorderingsrechten
van art 1101 tot 1386bis oud BW
● om op juridische wijze om te gaan met vermogen
● rechtsband
● tussen 2+ personen
○ schuldenaar (schuldvordering)
○ schuldeiser (schuld)
○ soms is elke partij SE & SA
→ wederkerige vbt
→ in hoofde van elke partij minstens 1 vbt : ruilkarakter
● kracht bijgezet door de wet
● ingevolge menselijk handelen
○ rechtshandeling
○ ander menselijk gedrag
→ SE kan jegens SA aanspraken doen gelden
→ in geld waardeerbaar
→ in rechte afdwingbaar (je kan het voor RB opeisen)
KENMERKEN
1. RECHTSBAND TUSSEN PERSONEN
verschil tussen vorderingsrecht & zakelijk recht
beide: geven rechtstreekse zeggenschap over een goed of gedraging
INTERN
vorderingsrecht:
● minstens 2 pers
● SE heeft aanspraak op gedraging/prestatie van SA
zakelijk recht:
● art 3.3 BW
● verhouding tussen persoon en goed
● titularis heeft zeggenschap over zaak
EXTERN
= tegenwerpelijkheid aan anderen & derdenwerking
vorderingsrecht: relatief
● bestaan is tegenwerpelijk aan derden (derde moet het eerbiedigen)
+ kan door hen worden ingeroepen
● interne gevolgen (aanspraken) enkel tussen de partijen
● kennis is genoeg voor derdemedeplichtigheid
zakelijk recht:
● erga omnes
● publiciteitsmaatregelen
3
,2. BRONNEN VAN VBT
→ obligatoire / verbintenisscheppende kracht
● rechtshandelingen
menselijk gedrag dat rechtsgevolgen beoogt
- twee of meerzijdig (art 1134 oud BW)
- eenzijdig
= wilsuiting van 1 persoon
vb. aanbod, beloningsbelofte
● de wet
geen rechtshandelingen
“als iemand dat doet, dan ontstaat een vbt”
- onrechtmatig handelen of nalaten
verbintenis tot herstel van schade
- quasi-contracten
restitutie / vergoedingsplicht
open lijst? ja
verwekken van rechtmatig vertrouwen: vertrouwensleer (vb. schijnmandaat)
→ debat rond aanvaarding van obligatoir effect
wordt voorlopig gezien als rechtsmisbruik want is geen consensus
brouwerij-haacht arrest
contracten van bepaalde duur zijn niet opzegbaar
behalve als vertrouwen gewekt dat er opzegmogelijkheid is
3. VOORWERP VAN VBT
= in geld waardeerbare aanspraak
= waartoe hij zich verbindt
VERBINTENISSEN TOT DOEN, NIET DOEN EN GEVEN
facere: vbt om iets te doen
non-facere: vbt om iets niet te doen
dare: vbt om te geven (vaak eigendomsrecht)
species: eigendom gaat over op moment van consensus
→ er is enkel nog vbt tot facere (leveren)
genus: wanneer zaak afgezonderd wordt
RISICO:
eigendom en risico van verlies van zaak door vreemde oorzaak gaan samen over
RESULTAATS- EN INSPANNINGSVBT
inspanningsvbt: uitslag- of middelenvbt
resultaat niet bereikt? SE moet bewijzen dat fout bij SA zit
→ bewijslast op SE
resultaatsvbt:
resultaat niet bereikt? fout is vermoed, je moet niets bewijzen
4
,● vbt om iets te geven
● vbt om iets niet te doen
→ bewijslast op SA
veiligheidsvbt leggen vaak resultaat op → resultaatsvbt
→ soms twijfelgevallen: gemeenschappelijke bedoeling van partijen is beslissend
soms voor eenzelfde vbt inspanningsvbt + resultaatsvbt
astrazeneca: in het contract stond dat het inspanningsvbt was
veiligheidsplichten zijn iets strenger te beoordelen
→ prestaties hebben betrekking op mensen
= versterkte middelenvbt
garantievbt: versterkte resultaatsvbt
vb. koop: verkoper is sws aansprakelijk voor geborgen gebreken
→ je belooft resultaat + je kan je niet beroepen op overmacht
4. AFDWINGBAARHEID
= in rechte afdwingbaar (voor de rechter)
SA moet zijn vbt naleven
niet vrijwillig nageleefd? SE kan hem in rechte dwingen
→ gedwongen uitvoering & dwanguitvoering
1. ingebrekestelling van SA
2. vonnis bekomen met rechterlijk bevel om vbt (beloofde prestatie) na te komen (=
in natura)
= gedwongen uitvoering
= rechterlijk bevel om te presteren
3. dwanguitvoering: vonnis doen uitvoeren met dwangmiddelen
HvC geeft voorrang aan uitvoering in natura
= de normale wijze van gedwongen uitvoering
→ dwangsom bij vbt intuitu personae
behalve als:
- fysieke dwang vereist is
- onmogelijk of rechtsmisbruik
uitvoering in equivalent: als uitvoering in natura niet kan
vervangende schadeloosstelling
- in geld
- herstellen in natura:
niet de prestatie zelf maar schadeloosstelling: niet in geld maar in andere vorm
kan soms zelfs excuses aanbieden zijn
5
,gerechtelijke vervanging
→ iemand anders laten presteren op kosten van SA
6
, VERBINTENISSEN UIT OVEREENKOMSTEN
BEGRIP EN SOORTEN OVEREENKOMSTEN
BEGRIPSBEPALING
BEGRIP OVEREENKOMST
= contract
op wilsovk of consensus berust: 2+ personen
→ er zijn minstens 2 wilsuitingen
→ hieruit volgt eenzijdige of wederkerige ovk
art 1103 oud BW art 1102 oud BW
KENMERKEN VAN VERMOGENSRECHTELIJKE OVEREENKOMST
- berust op wilsovereenstemming:
toestemming betreft wil van de partijen om zich te verbinden
→ er is aanbod en aanvaarding: er komen 2+ wilsuitingen die met elkaar
overeenstemmen
die is gericht tot de groep personen met wie je je wil contracteren of er is een aanbod aan
een groep onbepaalde personen
- tussen 2+ personen
er zijn tweepartijencontracten en meerpartijencontracten
ook samenhangende ovk: verhuurder - huurder - onderhuurder
regels van tweepartijencontracten moeten we analogisch toepassen bij meer partijen
maar is ingewikkeld: stel er is dwaling: moeten alle partijen stoppen of kunnen sommige
partijen nog voortdoen? en is ENAC mogelijk?
HvC 30 okt 2020
meerpartijenovk: partij kan enac roepen tov partij die in gebreke is haar vbt uit te voeren of
tov de andere partij als er verknochtheid is tussen de verbintenissen in de ovk
criterium van deelbaarheid van verbintenissen van partijen is ook belangrijk!
verschil tussen meerpartijenovk (1 ovk met meer partijen) en samenhangende contracten
(afzonderlijke contracten, in oorsprong afzonderlijk gesloten, maar er is verband: vormen
een geheel (vb. zelfde doel) en hebben juridische/economische samenhang) is moeilijk te
zien
- bedoeling om rechtsgevolgen te doen ontstaan
het is de bedoeling om een afdwingbare ovk te sluiten
er zijn afspraken die daar niet onder vallen: waar partijen niet bedoeling hebben
dat hun afspraak afdwingbaar in rechten
geldend contract: je weet dat je gebonden bent en dat je gaat moeten presteren
7
, het geldt zoals een wet tussen de partijen
je kan er niet onderuit tenzij er overmacht is
cassatie erkent dat het kan dat je niet gebonden wordt
vb. gentlemen’s agreement
= vbt in eer en geweten
= herenakkoord: bestaat ook in publiekrecht
rechtens vrijblijvende afspraken: mondain
vb. organisatie verjaardag: iedereen moet taart brengen
→ je bent niet aansprakelijk
OH moet haar doelstellingen kunnen bijsturen & beleid aanpassen aan de tijden
→ politieke akkoorden (niet W / D) zijn niet bindend
maar er is ook beginsel van behoorlijk bestuur: vertrouwen van burgers of ander
bestuur kan je niet beschamen
SOORTEN OVEREENKOMSTEN
VERMOGENSRECHTELIJKE OVK
= tussen particulieren (burgers of ondernemingen) die vermogensrechtelijke vbt of
zakelijke rechten vestigt, vaststelt, wijzigt, overdraagt of teniet doet
→ gemeen verbintenissenrecht geldt!
DAARNAAST
hebben geen zuiver vermogensrechtelijke inslag
maar doen toch soms beroep op gemeen verbintenissenrecht
vb. familierecht, vennootschapsrecht, bewijsrechtelijke contracten, procesrechtelijke
contracten,...,
ze kennen hun eigen regels maar gemeen recht komt wel eens opduiken en wordt toegepast
als er een specifieke regeling mist
SOORTEN VERMOGENSRECHTELIJKE OVK
CONSENSUELE, ZAKELIJKE EN PLECHTIGE OVEREENKOMSTEN
consensuele contracten zijn de regel
→ alle contracten in BW zijn consensueel
geen vormvoorwaarde, zelfs geen geschrift: gewoon consensus
plechtig contract als er vormvereisten worden toegevoegd
zijn uitzonderlijk
vb. schenking, hypotheek vestigen,...
zakelijk contract: naast consensus is overhandiging van de zaak ook nodig
vb. bewaargeving, bruiklening,...
8
,! inpandgeving is nu consensueel: geen afgifte of vormvereiste !
maar als consument in pand geeft is het een plechtig contract
dan wordt er vereist dat er een geschrift is
koop van onroerend goed is consensueel contract: consensus is genoeg
- geldigheid: consensus is genoeg
- bewijs: vanaf 3500 euro heb je geschrift nodig1
- tegenwerpelijkheid aan derde: authentieke akte
op kantoor rechtszekerheid heb je registers:
daar worden enkel authentieke aktes overschrijven
= notariële aktes, vonnissen en arresten
→ compromis wordt ondertekend door beide partijen zodat er bewijs is!
EENZIJDIGE OF WEDERKERIGE OVK
je telt het aantal verbintenissen
→ minstens 2 voor wederkerig contract
er zijn altijd 2 wilsuitingen, bij eenzijdige en wederkerige contracten!
! lastgeving is eenzijdig want lastgever moet niets doen
komt van gedachte dat lastgeving kosteloos is: het was vroeger vriendendienst
nu zijn er ook lastgevingen tegen betaling
= onvolmaakt eenzijdig / onvolmaakt wederkerig
= kunstmatig want veel lastgevingen zijn vanaf begin wederkerig
als je recht hebt op kostenvergoeding van lastgever wordt het wederkerig
lastgeving: hier stel je een rechtshandeling
aanneming: opdracht gegeven door opdrachtgever om materieel of intellectueel werk te
verrichten
OVEREENKOMSTEN OM NIET EN ONDER BEZWARENDE TITEL
om niet: een van de partijen haalt absoluut geen voordeel uit de ovk
onder bezwarende titel: het bezwaart alle partijen
→ alle partijen hebben economisch voordeel
schenking is om niet
testament is om niet
bewaarneming kan zonder vergoeding en dan is het een contract om niet
maar betalende bewaarneming
lastgeving als het kosteloos is is het een contract om niet
animus donandi is begiftigingsoogmerk:
bedoeling om iemand te begunstigen
1
niet alleen onroerende koop: geldt voor alle contracten
9
, VERGELDENDE EN KANSCONTRACTEN
vergeldend contract:
is steeds onder bezwarende titel
- elke partij moet zich tot iets verbinden,
- hun verbintenissen moeten gekend zijn bij de contractsluiting
- ze vinden dat hun verbintenissen gelijkwaardig zijn
kanscontract:
ook contract onder bezwarende titel
het is onzeker in hoofde van 1 partij of die zal moeten presteren + hoeveel die zal moeten
presteren bij contractsluiting
want het hangt af van een kans of risico
vb. verzekeringscontract
koop op lijfrente: soort verkoop waar prijs niet eenmalig wordt betaalt: wordt betaald in
een rente
→ de koper betaalt de rente zolang de verkoper leeft
dus je hoopt dat verkoper niet te lang leeft
Cassatie zegt: als je koopt van verkoper die al ziek is, dan is er benadeling en kan je die
toepassen want het is oneerlijk
er is echt geen risico dus het contract is niet eerlijk gesloten
CONTRACT INTUITU PERSONAE
art 1237 oud BW
→ vaak contracten om niet (vb. schenking)
→ ook contracten onder bezwarende titel
als je een contract sluit omwille van de persoon van de wederpartij of zijn capaciteiten
vb. ik wil die architect want die is de beste
intuitu firmae: als het gaat om kwaliteiten van de onderneming
je kan dwaling inroepen: ik heb me vergist over de persoon of zijn capaciteiten
= beslissende / determinerende dwaling
contract eindigt automatisch bij overlijden van de schuldenaar want je wilt enkel met hem
→ het kan niet overgedragen worden naar andere schuldenaar
sociale huur eindigt als sociale huurder sterft
→ is intuitu personae
maar huurcontracten voor hoofdverblijfplaats: vlaams woninghuur decreet vindt dat er geen
intuitu personae karakter is
want erfgenamen kunnen verklaren dat ze het contract zullen voortzetten
als ze niets zeggen wordt contract ontbonden
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent1950. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
