Samenvatting
Samenvatting examenvragen/ essayvragen - cellen en weefsels partim spier
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
examenvragen/ essayvragen cellen en weefsels
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: hafsaeshaqzai • 3 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Spier1) Welke types van spierweefsels ken je, wat zijn hun voornaamste kenmerken en de
belangrijkste microscopische verschillen?
Spierweefsel bestaat hoofdzakelijk uit gespecialiseerde cellen die door samen te trekken (contraheren,
contractie) in staat zijn om beweging op te wekken. Voor deze contracties zijn interacties nodig zijn
tussen specifieke elementen van het cytoskelet, namelijk actine en myosine. Deze eiwitten zijn
bijgevolg overvloedig aanwezig in spiercellen.
Spiercellen zijn vaak draadvormig en langwerpig, waardoor ze meestal spiervezels worden genoemd.
Omdat de celonderdelen bij spiercellen uiterst gespecialiseerd zijn, hebben deze een specifieke naam
gekregen. In deze naamgeving worden vaak de Griekse woorden sarcos (= vlees) en mys (= spier)
gebruikt. De wetenschappelijke benaming voor een spiercel is dan ook een ‘myocyt’. Myocyten zijn
altijd omgeven door een lamina basalis en worden door bindweefsel s.s. omringd.
Wanneer we praten over ‘spieren’ denken jullie natuurlijk onmiddellijk aan dikke spierbundels die via
pezen vastzitten aan onze botten, de zogenaamde skeletspieren. Je kan deze naar hartenlust
gebruiken om zelf in alle richtingen te bewegen of ze gebruiken om specifieke taken uit te voeren zoals
schrijven, zitten en praten. We noemen deze spieren dan ook de ‘willekeurige’ spieren, omdat ze
kunnen bewegen omdat jij het wil. Deze spieren moeten in staat zijn om zeer stevig samen te trekken
en grote krachten uit te oefenen. Hiervoor hebben de skeletspiercellen een nauwkeurig georganiseerd
cytoskelet, wat ervoor zorgt dat specifieke ‘dwarsstreping’ te zien is. Skeletspieren zijn dan ook
‘willekeurige dwarsgestreepte spieren’.
Een tweede vorm van spierweefsel is terug te vinden ter hoogte van de wand van ons hart. Deze
‘pomp’ moet ook krachtig kunnen samentrekken, wat betekent dat ook deze spiercellen die een
dwarsstreping vertonen. Omdat je niet zelf kan bepalen wanneer je hart sneller moet kloppen is de
hartspier een ‘onwillekeurige dwarsgestreepte spier’.
Andere ‘onwillekeurige’ spieren zijn terug te vinden in de wand van holle organen (viscera) zoals het
spijsverteringskanaal, luchtwegen, bloedvaten, urinewegen, … Omdat dit type van spiercellen geen
dwarsstreping vertoont noemen we dit gladde spieren. De gladde spiercellen moeten ervoor zorgen dat
onze organen hun specifieke functies kunnen uitoefenen. Denk maar terug aan de gladde spieren van
de darmwand die ervoor zorgen dat de voedselbolus in de juiste richting wordt gestuurd
2) Bespreek de bezenuwing en de excitatie-contractiekoppeling (elektromechanische
koppeling) van een skeletspiercel.
Excitatie-contractiekoppeling
Skeletspiercellen contraheren onder invloed van een impuls afkomstig van een motorische zenuwcel (=
motorisch neuron). Via bindweefsel dat de spiercellen omringt kan de zenuwvezel (= uitloper van de
zenuwcel) de spiercel bereiken. De aanwezigheid van een myelineschede rondom deze zenuwvezel
zorgt ervoor dat de signalen vanuit de motorische zenuwcel op een snelle manier de spiercel bereiken.
Elke junctie of synaps bestaat uit:
1. de eindverdikking van het axon dat secretievesikels bevat die gevuld zijn met
neurotransmitters (primaire transmitter is hier acetylcholine);
2. een zeer grillig gevormde nauwe (20-50 nm) synaptische spleet;
3. de celmembraan van de spiercel (= sarcolemma), die op deze plaats diepe plooien (junctional
folds) vertoont. Op de kammen van deze plooien komen moleculaire acetylcholinereceptoren
tot expressie. Het sarcoplasma dat onder deze plooien gelegen is bevat veel mitochondriën,
ribosomen en glycogeenkorrels.
Wanneer nu een actiepotentiaal (voor details zie zenuwstelsel) bij de neuromusculaire junctie toekomt,
zal door membraandepolarisatie en hieraan gekoppelde exocytose acetylcholine vrijgesteld worden in
de synaptische spleet. Acetylcholine bindt vervolgens op de acetylcholinereceptoren op het
1
, sarcolemma, waardoor depolarisatie van dit sarcolemma plaatsvindt. Het overtollige acetylcholine
wordt onmiddellijk afgebroken door het enzyme acetylcholine-esterase dat zich in de homogene matrix
van de synaptische spleet bevindt. Hierdoor wordt voorkomen dat het acetylcholine voor lange tijd de
receptoren in de sarcolemma zou bezet houden, waardoor de spiercel niet prikkelbaar zou zijn.
De membraandepolarisatie van het sarcolemma op de plaats van de neuromusculaire junctie
verspreidt zich vervolgens over de hele lengte van de spiercel en verloopt via de T-tubuli naar
individuele myofibrillen.
Deze activering wordt overgedragen op het sarcoplasmatisch reticulum, wat leidt tot het vrijstellen van
calcium-ionen in het cytoplasma. Deze calcium-ionen zullen de contracties van de myofibrillen inleiden
(sliding filament mechanisme).
Het doorgeven van een stimulus vanuit de zenuwcel, die vervolgens aanleiding geeft tot contractie
wordt de excitatie-contractiekoppeling of elektromechanische koppeling genoemd.
Je herinnert je nog wel dat in de groeve van de actine dubbelhelix het eiwit tropomyosine aanwezig is.
Bij dwarsgestreepte spiercellen is aan het tropomyosine het troponinecomplex gekoppeld, hetwelk uit
3 subeenheden bestaat: het troponine I (inhibeert de binding van myosine aan actine), troponine T
(bindt aan tropomyosine) en troponine C (bindt Ca2+). Wanneer er geen vrij Ca2+ in het cytoplasma
van de cel aanwezig is verhinderen troponine en tropomyosine de binding van myosine aan actine.
Wanneer door excitatie-contractiekoppeling calcium-ionen worden vrijgesteld uit het sarcoplasmatisch
reticulum (dat zich ter hoogte van elke overgang van A- naar I-band bevindt) zal in elk sarcomeer
Ca2+ binden op het troponine C, wat een conformatieverandering in het troponine-
tropomyosinecomplex teweegbrengt. Door beweging van tropomyosine zullen op de
actinefilamenten de bindingsplaatsen voor myosine vrij komen te liggen waardoor interactie tussen
myosine en actine optreedt, en actinefilamenten ten opzichte van de myosinefilamenten worden
bewogen (cfr. sliding filament mechanisme).
Hierbij is het noodzakelijk dat een constante hoeveelheid ATP aanwezig is, wat steunt op de aanvoer
via creatine fosfatase van mitochondriën en de beschikbaarheid van creatine kinase. Het creatine
kinase is aanwezig in opgeloste vorm in het sarcoplasma en is bovendien een component van de M-lijn
in de H-band. Creatine kinase katalyseert de transfer van fosfaat van creatine fosfatase naar ADP.
Wanneer de depolarisatie van het sarcolemma stopt, worden de calcium-ionen door ionenpompen
teruggepompt naar het sarcoplasmatisch reticulum waardoor de intracellulaire calciumconcentratie
verlaagt en de spiervezel verslapt. Het is dit mechanisme dat faalt bij een ‘rigor mortis’ omdat alle
calcium-ionen vrijkomen en myosine- en actine niet meer van elkaar loskomen.
Aangezien de excitatie-contractiekoppeling steunt op een depolarisatie van het plasmamembraan van
de spiercel, zullen alle myofibrillen én alle sarcomeren tegelijkertijd het signaal krijgen om te
contraheren. Op die manier kan de dwarsgestreepte spiercel volledig samentrekken. Contractie is
trouwens een alles-of-niets reactie: ofwel verkort de spiercel niet (bij te zwakke prikkel), ofwel verkort
zij maximaal (onafhankelijk van de sterkte van de prikkel, op voorwaarde dat de drempel
overschreden is)
3) Bespreek de microscopische bouw van een skeletspier.
Skeletspiercellen hebben een diameter van 10 tot 100 µm en kunnen in lengte variëren van enkele
mm tot enkele tientallen centimeters. Hierbij zullen de myofibrillen even lang zijn als de
skeletspiercelzelf. De aanwezigheid van sarcomeren en de organisatie in en van de myofibrillen zorgt
ervoor dat je in skeletspiercellen een duidelijke dwarsstreping (=dwars op de lengterichting van de
spiercel!) kan terugvinden. De donkere banden die je kan waarnemen in lichtmicroscopische beelden
zijn de Abanden (=anisotroop). Dit zijn de middelste gedeelten van elk sarcomeer en is dus de plaats
waar de myosinefilamenten gelegen zijn. In deze A-band zullen in de laterale gebieden de actine- en
myosinefilamenten overlappen, terwijl je in het middengedeelte enkel myosinefilamenten ziet. Dit
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper AApharmacist. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen