Psychologische basisvaardigheden en gespreksvoering. Wordt gegeven in het schakeljaar van seksuologie, maar ook in eerste bachelor psychologie, criminologie,...
Samenvatting van nota's tijdens les en ppt.
Geslaagd in eerste zit.
1. Basishouding ............................................................................................................................ 6
1.1 Met aandachtig luisteren als basishouding ................................................................................................... 6
1.1.1 Basisinstrumentarium van de hulpverlener ........................................................................................... 6
1.1.2 Luisteren ................................................................................................................................................. 6
1.2 Met aandachtig luisteren enkele technische aspecten ................................................................................. 7
1.2.1 Het externe kader .................................................................................................................................. 7
1.2.2 Interne voorwaarden ............................................................................................................................. 7
1.2.3 Aandacht tot uitdrukking brengen ......................................................................................................... 8
1.2.4 Enkele elementen die bijdragen tot een goede (interne) luisterhouding .............................................. 8
1.2.5 Belang van feedback doorheen je leerproces ........................................................................................ 8
1.2.6 Specifieke vaardigheden bij luisteren .................................................................................................... 9
1.2.7 Gebeuren en affectieve kleur ................................................................................................................. 9
1.2.8 Metafore registers en symbolen ............................................................................................................ 9
1.2.9 Luisteren binnen een werkrelatie ........................................................................................................ 10
1.2.10 Blokkades bij het luisteren ................................................................................................................. 10
1.2.11 Slotbedenkingen ................................................................................................................................ 10
2. Observatie.............................................................................................................................. 10
2.1 Met aandacht kijken naar non-verbale aspecten van communicatie ......................................................... 10
2.1.1 Observatie versus interview ................................................................................................................. 10
2.1.2 Gesprek/interview en observatie = 2 perspectieven op één realiteit .................................................. 11
2.2 Participerend observeren ............................................................................................................................ 11
2.2.1 Twee pijlers ..................................................................................................................................... 11
2.2.3 Een observatiekader............................................................................................................................. 12
2.2.3.1 Lichamelijke verschijning ............................................................................................................... 12
2.2.3.2 Cognitief functioneren en denkprocessen ..................................................................................... 12
2.2.3.3 Spreken, taal, narratieve mogelijkheden....................................................................................... 12
2.2.3.4 Algemene stemming...................................................................................................................... 12
2.2.3.5 Specifieke affecten en angsten ...................................................................................................... 12
2.2.3.6 Relationele capaciteiten ................................................................................................................ 13
2.2.3.7 Gebruik van de ruimte ................................................................................................................... 13
2.2.3.8 Spel en gesprek .............................................................................................................................. 13
2.2.4 Verloop ................................................................................................................................................. 13
2.2.4.1 Voorbereiding ................................................................................................................................ 13
2.2.4.2 Beginfase ....................................................................................................................................... 14
2.2.4.3 middenfase .................................................................................................................................... 14
, 2.2.4.4 Eindfase ......................................................................................................................................... 14
2.2.4.5 Slotbedenkingen ............................................................................................................................ 15
3. Luisteren in een gesprekssituatie ............................................................................................ 15
3.1 Gespreksmodel Egan ................................................................................................................................... 15
3.2 Rol van de hulpverlener .............................................................................................................................. 15
3.3 Gesprekken ................................................................................................................................................. 17
3.3.1 Fase 1: Samen zicht op problemen ...................................................................................................... 17
3.3.2 Luisteren ............................................................................................................................................... 17
3.3.2.1 Vragen stellen................................................................................................................................ 17
3.3.2.2 Parafraseren van de inhoud .......................................................................................................... 18
3.3.2.3 Reflecteren van gevoel .................................................................................................................. 18
3.3.2.4 Concretiseren................................................................................................................................. 19
3.3.2.5 Samenvatten ................................................................................................................................. 19
4. Verdiepende vaardigheden ..................................................................................................... 20
4.1 Verschil basis- en verdiepende vaardigheden............................................................................................. 20
4.2 Verdiepende vaardigheden ......................................................................................................................... 21
4.2.1 Exploratie-bevorderende vaardigheden .............................................................................................. 21
4.2.1.1 Reflectie van de onderliggende beleving ....................................................................................... 21
4.2.1.2 Interpreteren ................................................................................................................................. 22
4.2.1.3 Zelfonthulling ................................................................................................................................ 23
4.2.1.4 Hier en nu ...................................................................................................................................... 23
4.2.2 Ontregelende of uitdagende vaardigheden ......................................................................................... 24
4.2.2.1 Confronteren ................................................................................................................................. 24
4.2.2.2 Directheid ...................................................................................................................................... 25
5. Empathie ................................................................................................................................ 26
5.1 Inleiding ....................................................................................................................................................... 26
5.1.1 Omschrijven van empathie .................................................................................................................. 26
5.1.1.1 Eerste element ............................................................................................................................... 26
5.1.1.2 Tweede element ............................................................................................................................ 26
5.2 Helpende en belemmerende aspecten ....................................................................................................... 27
5.2.1 Binnenkant empathie ........................................................................................................................... 27
5.2.2 Buitenkant empathie ............................................................................................................................ 28
5.3 functies van empathie ................................................................................................................................. 28
5.3.1 De interpersoonlijke functie................................................................................................................. 28
5.3.2 De deconstructieve functie .................................................................................................................. 28
5.3.3 De affect-regulerende functie .............................................................................................................. 28
, 5.3.4 De versterkende functie ....................................................................................................................... 29
6; Persoon van de hulpverlener .................................................................................................. 29
6.1 Keuze voor het werken met mensen en relaties ........................................................................................ 29
6.1.1 Factoren die een rol spelen in keuzes die je maakt ............................................................................. 29
6.1.2 Motivatie om dit werk te doen ............................................................................................................ 30
6.2 Reflectie als basis voor het professioneel handelen ................................................................................... 30
6.3 Goed hulpverlenen en kenmerken van de hulpverlener ............................................................................ 32
6.3.1 Kwadrant 1: objectieve kenmerken overheen situaties ...................................................................... 32
6.3.2 Kwadrant 2: objectieve kenmerken die veranderen overheen de tijd ................................................ 32
6.3.2.1 Bedenking omtrent objectieve kenmerken .................................................................................... 33
6.3.3 Kwadrant 3: subjectieve kenmerken overheen situaties ..................................................................... 33
6.3.4 Kwadrant 4: subjectieve kenmerken evoluerend doorheen je werk ................................................... 33
6.4 Rodevlag topics ........................................................................................................................................... 34
7. Basisvaardigheden voor interculturele begeleiding .................................................................. 34
7.1 Enkele meer algemene aandachtspunten om GGZ meer cultuursensitief te maken ................................. 34
7.1.1 Trainen van deskundigen op het vlak van interculturaliteit................................................................. 34
7.1.2 Medewerkers met migratieachtergrond in de GGZ ............................................................................. 34
7.1.3 Aangepast zorgaanbod ......................................................................................................................... 35
7.1.4 Cultuur van de GGZ transformeren ...................................................................................................... 35
7.2 Cultuursensitieve vertaling van basisvaardigheden in hulpverlening ......................................................... 35
7.2.1 Authentieke betrokkenheid ................................................................................................................. 35
7.2.2 Professionaliteit ................................................................................................................................... 35
7.2.3 Deskundigheid ...................................................................................................................................... 36
7.2.4 Eigen interculturele ontwikkeling ........................................................................................................ 36
7.3 Interculturele communicatie....................................................................................................................... 36
7.3.1 Taal ....................................................................................................................................................... 36
7.3.2 Ordening............................................................................................................................................... 36
7.3.3 Personen .............................................................................................................................................. 36
7.3.4 Organisatie ........................................................................................................................................... 37
7.3.5 Inzet...................................................................................................................................................... 37
7.4 Gevorderde interculturele basisvaardigheden ........................................................................................... 37
7.4.1 Tolken ................................................................................................................................................... 37
7.4.2 Specifieke migraties, specifieke kwetsbaarheden ............................................................................... 37
7.4.3 Oorsprongsgehechtheid en integratiegerichtheid ............................................................................... 37
7.4.4 Enkele verdere aandachtspunten ........................................................................................................ 37
8. Uitklaren van de hulpvraag ..................................................................................................... 38
, 8.1 Wat is een hulpvraag? ................................................................................................................................. 38
8.1.1 Hoe begint een hulpvraag? .................................................................................................................. 38
8.1.2 Verwachtingen worden gekleurd door ................................................................................................ 38
8.1.2.1 De verwijzer ................................................................................................................................... 38
8.1.2.2 De voorgeschiedenis ...................................................................................................................... 39
8.1.2.3 De context ..................................................................................................................................... 39
8.2 Een hulpvraag ‘uitklaren’ doe je in dialoog ................................................................................................. 40
8.2.1 De vraag achter de vraag ..................................................................................................................... 40
8.2.2 Van de feitelijke laag naar een gedeeld perspectief via de dialoog ..................................................... 40
8.2.3 Het dialoogmodel ................................................................................................................................. 40
8.2.3.1 Voordelen dialoogmodel ............................................................................................................... 40
8.2.3.2 Stap 1: de cliënt centraal ............................................................................................................... 42
8.2.3.3 Stap 2: De circulariteit benoemd ................................................................................................... 42
8.2.3.4 Stap 3: De cliënt in kaart .............................................................................................................. 42
8.2.3.5 Rationale: waarom dit doen? ........................................................................................................ 43
9. Motiverende gespreksvoering ................................................................................................. 43
9.1 Wat is motiverende gespreksvoering? ........................................................................................................ 43
9.1.1 Definitie ................................................................................................................................................ 43
9.1.2 Proces van motiverende gespreksvoering ........................................................................................... 44
9.1.3 Vaardigheden bij motiverende gespreksvoering ................................................................................. 45
9.1.3.1 Therapeutische vaardigheden ....................................................................................................... 45
9.1.3.2 Basisvaardigheden ........................................................................................................................ 45
9.1.4 Toepassingen........................................................................................................................................ 45
9.1.4.1 Wanneer wel of niet? .................................................................................................................... 45
9.1.4.2 Moet ik motiverende gespreksvoering gaan gebruiken ................................................................ 45
9.2 Het model van Prochaska en Diclemente ................................................................................................... 46
9.2.1 Voorstadium ......................................................................................................................................... 46
9.2.2 Overwegen ........................................................................................................................................... 47
9.2.3 Voorbereiding ...................................................................................................................................... 47
9.2.4 Uitvoeren en gedragsbehoud............................................................................................................... 48
9.2.5 Terugval ................................................................................................................................................ 48
9.3 Weerstand ................................................................................................................................................... 48
9.3.1 Weerstand herkennen ......................................................................................................................... 48
9.3.2 Wat niet te doen bij weerstand ........................................................................................................... 48
9.3.3 Wat wel te doen bij weerstand ............................................................................................................ 49
9.3.4 Wanneer geen weerstand meer?......................................................................................................... 49
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emanuelledilles. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
