Samenvatting
Samenvatting evolutie volledige cursus + eigen nota's
- Vak
- Evolutie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Bevat heel de cursus + eigen nota's (aangeduid wat belangrijk te kennen is)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: priscansb • 1 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
EVOLUTIEWat is biologische evolutie?
• Veranderingen in de eigenschappen van populaties van organismen die de levensduur van een
individueel organisme overstijgen (m.a.w. individuele organismen “evolueren niet”)
• Veranderingen in populaties die als evolutie beschouwd worden, zijn die verschillen die via het
genetisch materiaal van de ene op de andere generatie overgeërfd kunnen worden. → Er is ook
een soort evolutie die niet via DNA gaat: epigenetica. Histonen (eiwitten) houden het DNA op
zijn plaats. Als een bepaald gen tot expressie wilt komen moet dat toegang krijgen. Door
Metylatie (een methylgroep ergens op plaatsen op eiwit, waaroor eiwit minder toegang heeft en
een bepaalde expressie niet plaatsvind).
• Verwijst naar de afstamming van alle levende organismen (soorten) van een
gemeenschappelijke voorouder
• Voorbeeld uit epigenetica: sperma die herinneringen doorgeeft aan nakomelingen via
epigenetische overdraging (zit niet in DNA, maar histonen) → CH3-groepen (methyl) die op
histonen komen door een bepaalde levenswijze → zo een levenswijze overdragen
→ Weten dat epigenetica bestaat, de rest van overerving gaat over “via DNA”!
Vraag: Biologische evolutie of niet ?
• Mensen worden elk jaar gemiddeld groter omdat ze meer eten. → nee, we eten steeds vetter
= soort gedrag en niet overerfbaar
• De padden die Australië veroveren, hebben elk jaar gemiddeld langere poten. → ja, wordt van
generatie op generatie overgebracht
• Ik krijg een mutatie in mijn oog waardoor ik beter kan zien. → nee, want in het oog wordt het
niet overgedragen naar volgende generatie (een mutatie kan niet overgedragen worden,
behalve als die in een geslachtscel zit)
1. DE BEWIJZEN VOOR EVOLUTIE
De alternatieven
• Er zijn 2 alternatieve theoriën voor de geschiedenis van het leven:
(a) Evolutie: doorheens de tijd een verwantschap van één of meer vormen van leven. Er is een
gemeenschappelijke voorouder waaruit soorten van vorm kunnen veranderen (afbuiging lijnen).
(b) Transformatie: er zijn bv drie onstaansmanieren die veranderen, het is niet omdat je
veranderingen ziet, dat het bewijs is van evolutie. Er is geen gemeenschappelijke voorouder,
meerdere oorsprongen. Doorheen de tijd kunnen de soorten wel veranderen, maar het is geen
evolutie (afbuigingen).
(c-e) Creationisme: God heeft de wereld geschapen (hier bestaan verschillende vormen van). Bv.:
fosielen zijn uitgestorven, dat is geen bewijs van evolutie. Er was opeens iets door bv. een god.
1
,Dit moet niet op hetzelfde moment gebeuren (bv e)). De soort blijft constant (verticaal) en
verandert niet.
“Intelligent design” = modern creationisme: “bepaalde karakteristieken van heelal en
organismen worden het best verklaard als het werk van een intelligente “ontwerper””.
Wetenschappelijk creationisme is wetenschappelijk onhoudbaar. Wetenschap en religie kunnen
naast elkaar bestaan.
→ Elke lijn vertegenwoordigt een soort in de tijd. Indien de lijn vertikaal stijgt blijft de soort
constant, indien ze afbuigt naar links of rechts is de soort van vorm aan het veranderen.
Evolutie kan waargenomen worden
Constructie van evolutie:
Bv. op een tijdschaal van dagen: fylogenetische boom van HIV-virus
➔ Als patiënt in contact kwam met zijn tandarts, zal daar het virus
overgedragen zijn, etc.
➔ Voorbeeld van evolutie, maar transformisme kan ook...
Evolutie kan experimenteel aangetoond worden
• Bv. Koeien met artificiële selectie, koeien die het meeste melk
geven ga je mee verder, met de jaren komen er meer koeien die
meer melk geven.
→ Evolutie, maar ook transformisme
→ Een artificiële selectieproef voor melkproductie
• Bv. sommige muizen hebben snel tandbederf. Selectie op muizen die
resistent zijn voor tandbederf → nakomelingen gaan doorheen tijd meer
resistentie vertonen.
➔ Evolutie, maar ook transformisme
• Bv. met kunstmatige selectie. 1 allel (IGF1, ook bij ons) maakt hond groot of klein.
➔ Evolutie want overdraagbaar gen
Van veranderingen in populaties tot soortvorming
• De vorige voorbeelden waren binnen “een soort” Wat als we dieper in de evolutie gaan?
- Evolutie vaak voorgesteld als fylogenetische bomen
- Lijnen met soortvorming die ontstaan door veranderingen in populaties
o Lijnen zijn hoe wij het denken: in werkelijkheid gaat soortvorming niet
monofyletisch (dus geen gemeensch. voorouder)
2
,Variatie binnen een soort kan tot soortvorming leiden
• Ringsoorten - vb. genus Ensatina (Plethodontidae - Longloze salamanders)
• Ringsoorten:
- Soort die bestaat uit meerdere variëteiten die
geografisch een ring of cirkel vormen, waarbij ten
minste twee variëteiten onderling niet meer kunnen
voortplanten.
- Bv. Longloze salamanders: een barrière (berg) kwam
tussen de soort waardoor bep. salamanders enkel
konden voortplanten met die van dezelfde plaats
→ °verschillende soorten: aanpassing aan hun omgeving: genetische veranderingen
(geen tussensoorten meer, maar twee nieuwe, onafh soorten)
→kunnen niet meer met elkaar voortplanten als de berg bv. ooit zou verdwijnen
Organismen vertonen gelijkenissen
• Morfologische gelijkenissen:
- Organismen vertonen gelijkenissen die je niet zou
verwachten als ze onafhankelijk ontstaan zijn.
- Vb. Voorpoten van Tetrapoden: hebben 5 vingers
- Dit is een vorm van bewijs van evolutie, maar niet het
hardste bewijs
→ Alle moderne tetrapoden hebben vijf vingers (pentadactyl)
Organismen vertonen soms overblijfselen van gelijkenissen
• Dingen bij dieren aanwezig die ze eigenlijk niet meer nodig hebben
→ sterker argument: kan overblijfsel zijn en dus evolutie betekenen
- Bv. walvis: overblijfselen van bekkengordel (bovenste figuur)
- Bv. slang: overblijfselen van achterpoten (onderste figuur)
→ een slang die geen voeten heeft, heeft wel overblijfselen
van voeten
3
, Soms is er voldoende fossiel bewijs voor de evolutie van soorten
Vb. Haasiophis terrasanctus, een slang met poten
- Soms is er voldoende fossiel bewijs voor
evolutie (bv. bewijs van slang met poten)
- Volgorde waarin fossielen verschijnen
= voorspeld door evolutie (bv. stamt af uit
Precambrium, etc. → geologische successie
waardoor ze boven komen)→ sterk argument
De volgorde waarin fossielen verschijnen is voorspeld door evolutie
J.B.S. Haldane (1892-1964): “I will give up
my belief in evolution if someone finds a
fossil rabbit in the Precambrian”
Organismen vertonen moleculaire gelijkenissen
• Soorten die meer gelijkaardig zijn in één eiwit, zijn dat ook in andere, wat aantoont dat ze een
gemeenschappelijke voorouder hadden
• Minder sterk argument: zouden ze dat niet ook hebben als ze niet verwant zijn?
A, aap (Pan troglodytes or Gorilla gorilla) C, koe (Bos primogenios)
D, hond (Canis familiaris)
E, paard (Equus caballus)
H, mens (Homo sapiens)
K, kangoeroe (Macropus conguru)
M, muis (Mus musculus) of rat (Rattus norvegicus)
O, konijn (Oryctolagus ainiculus)
P, varken (Sus scrufa)
R, rhesus aap (Macaca mulatta)
S, schaap (Ovis amnion)
Fylogenie werkt (studie van de afstammingsgeschiedenis)
• Waarschijnlijk beste argument om evolutie te bewijzen
• Fylogenetische bomen bv. uit DNA van kikkers
- > 10100 bomen mogelijk als je bv. DNA van 80 soorten hebt
- Niet o.b.v. geologie info: toch gaat boom zich vormen volgens geologie
→ bv. alle Afrikaanse soorten tezamen
→ bewijs van evolutie!
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarilynVanB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen