Pedagogische professionaliteit
1. Pedagogische professionaliteit- Het algemeen kader.........................................................................2
1.1 Pedagogische-didactische model- pedagogische professionaliteit...............................................2
2. Positieve psychologie.........................................................................................................................5
2.1 Positieve psychologie als kader....................................................................................................5
Op zoek naar geluk en welzijn met het PERMA- model van Seligman................................................7
2.2 Positieve Education/ positief onderwijs.......................................................................................9
3. Kwaliteitsvolle interactie..................................................................................................................12
3.1 Kwaliteitsvolle interactie vanuit pedagogische tact & ervaringsgerichte leerkrachtstijl.............12
3.1.1 Pedagogisch tactvol handelen.................................................................................................12
3.1.2 kwaliteitsvolle leerkracht- leerling interactie: ervaringsgerichte leerkrachtstijl......................14
3.2 Gesprekken met leerlingen vanuit de Gordon- methode..........................................................20
4. Mindset: Talentontwikkeling, mindset en veerkracht......................................................................26
5. Groepsdynamica...............................................................................................................................40
Inleiding groepsdynamica.................................................................................................................40
Groepsfasen.....................................................................................................................................41
Sociale Relaties ( sociogrammen).....................................................................................................46
bouwstenen en groepsrollen............................................................................................................47
(Negatieve) groepsvorming..............................................................................................................48
SEL of sociaal emotioneel leren........................................................................................................49
6. Pestbeleid op school.........................................................................................................................54
Het wettelijke kader van pestbeleid.................................................................................................54
Wat is pesten....................................................................................................................................56
Betrokkenen bij het pesten..............................................................................................................60
Oorzaken van pestgedrag.................................................................................................................61
Waarom merkt de leerkracht pesten moeilijk op? Wat zijn de gevolgen van ( cyber) pesten..........63
Pestbeleid.........................................................................................................................................64
Klasmanagement: “de handelingen die leerkrachten ondernemen om een omgeving te creëren die
academisch en sociaal emotioneel ondersteunt en faciliteert”.
Klasmanagement:
belangrijkste sleutel voor goederen leerresultaten van leerlingen.
Het scheppen van voorwaarden voor effectief onderwijs.
Alle werkzame factoren (de leraar, omgeving, didactiek & klimaat, de klasgroep en ouders) die het
klasmanagement vormgeven staan opgenomen in het didactisch model.
Het fundament
De leerkracht is het fundament van dit model. Uit onderzoek van Hattie voor 30% de leraar het
verschil kan maken voor de onderwijsresultaten van leerlingen.
Uitgangspunt of basis pedagogische professioneel handelen. positieve psychologie en pedagogische
ethiek
De vertrouwensrelatie die de leerkracht opbouwt met het kind is essentieel. Relaties beïnvloeden
de betrokkenheid van de leerlingen en dus ook de leerprestaties. Het is belangrijk om leerlingen met
respect te behandelen te accepteren zoals ze zijn. Betekend niet alles tolereren. Leerlingen die
verbondenheid ervaren, vertonen bovendien minder probleemgedrag.
Een goede leraar:
Affectie te tonen
Steun geven
Nabijheid/aanwezigheid te laten voelen
Authentiek
Toont interesse in zijn leerlingen
Inleven In de ervaringswereld perspectief nemen.
2
,Het is een belangrijke taak van elke leraar om leerlingen vanuit een growth mindset te benaderen.
Creëer een klimaat waarin fouten maken mag en kan en dit hoort bij het leerproces.
Bijvoorbeeld, ja, je hebt een foutje maakt, maar ga gewoon door. Dat hoort bij het leren van
nieuwe dingen. Of bijvoorbeeld, Ik ben er zeker van dat het je binnen de 10 minuten wel lukt om het
blad af te krijgen.
De leraar kan laten zien dat hij hoge verwachtingen heeft van de leermogelijkheden van de
leerlingen. Laat leerlingen risico's niet uit de weg gaan. Geef aan deze groei gerichte gedachten mee
en werk aan een talent en mogelijkheden. Daarvoor is het natuurlijk belangrijk dat je ook je eigen
talenten kent en benut. Op deze manier kan je aan je eigen persoonlijkheidsontwikkeling en die
van de kinderen werken.
Wie ben jij als leerkracht? Je moet voldoende bewustzijn van je eigen persoonlijke
interpretatiekader. Geheel van cognities dat fungeert als bril waardoor je je werk als leraren
waarneemt, er betekenis aan geeft en erin handelt.
Pedagogische ethiek: Het goede voor het kind voor het oog houden en niet voor het gemak kiezen
Hoe moet je didactische model lezen en interpreteren?
Klimaat ( = school) en didactiek
Een positief klasklimaat en een sterke didactische basis zijn twee belangrijke componenten voor een
sterk klasmanagement. Bij het model worden ze afgebeeld als twee tandwielen die voortdurend op
elkaar inwerken. Het een beïnvloedt het ander, en ze versterken elkaar. In deze fase van de opleiding
heb je al een sterke didactische basis opgebouwd.
In deze cursus zullen we vooral inzetten op het andere tandwiel. Het creëren van een positief warm
klasklimaat. We zullen vanuit een positieve pedagogisch tactvolle ingesteldheid thema’s benaderen
zoals mindset, interactie, groepsdynamica en pestbeleid.
Kwaliteitsvolle leerkracht en leerling interactie
De manier waarop je als leerkracht interactie maakt met leerlingen heeft invloed op de manier
waarop dat je kan omgaan met groepen die je als moeilijker worden ervaren.
Pedagogisch tactvol handelen
Ontdekt door Steven en Bors. Pedagogisch tactvol handelen gaat over jij die probeert vat te krijgen
op wat het kind of een groep kinderen wilt, denkt/ nodig heeft en/ of voelt. Dit hebben we nodig om
de juiste moment het goede te doen. Met een ervaringsgerichte leerkrachtenstijl kan een leraar via
interactie met de leerlingen inspelen op de psychologische basisbehoefte van de leerling. De
interactie tussen leraar een leerling kan als kwaliteitsvol bestempeld worden door de mate waarin de
leraar ‘perspectief kan nemen’.
Tijdens pedagogische basis leerde we al dat leerlingen positief bekrachtigd worden, wanneer ze
gewenst gedrag vertonen. Dit kan op verschillende manieren via een glimlach, een compliment, ….
Wanneer het gedrag van de leerling ongewenst is, kan de leraar verschillende strategieën toepassen
om ongewenst gedrag om te buigen naar gewenst gedrag. Uit onderzoek blijkt bovendien dat
belonen veel effectiever is dan bestraffen. Het is aan te raden om tegenover elke vorm van correctie
bij ongewenst gedrag ook weer 4 positieve bekrachtigers te zetten. De gedachte hierachter is dat een
relatie groeit als de leraar-leerling interactie overwegend positief en bemoedigend van aard zijn.
3
, Preventie maatregelen
De primaire focus van deze cursus zal liggen op preventie en het stimuleren van positief gedrag. De
reden waarom we focussen op preventie is dat je een probleem beter voorkomt dan ze achteraf
oplost. Effectieve leraren verschillen van niet effectieve leraren, maar niet door de reactieve
maatregelen op gedrag. Vooral de proactieve (of preventieve) maatregelen die ervoor zorgen dat
probleemgedrag niet kan ontstaan, blijken het verschil te maken. Kees van Overveld beschrijft in zijn
boek ‘Groepsplan Gedrag’ 3 preventie niveaus. Alle acties die je preventief kan doen, is winst.
De primaire preventie
Dit is het laagste preventie niveau en richt zich op alle leerlingen in je klaslokaal. Voor 85 à 90% van
de leerlingen uit je klas zal deze aanpak meer dan voldoende zijn.
Het is een algemene universele aanpak gericht op alle leerlingen uit de groep die de individuele
leerlingen niet stigmatiseert of uitsluit.
De maatregelen op het niveau kunnen bestaan uit:
Een effectief georganiseerd klasmanagement
Een regelsysteem ten behoefte van een rustig en ordelijk werkklimaat
Het gebruik van een programma voor sociale en emotionele competenties.
Bijvoorbeeld. PBS of Programma rond sociaal emotioneel leren, zoals kanjertraining.
Deze cursus focust op het eerste preventie niveau. ( Door de tandwielen, klimaat en didactiek
Samen te Laten draaien en Laten versterken ten kwaliteitsvolle interactie tussen leerkracht en
leerling en de relatie de leerkracht)
De secundaire preventie
Het tweede preventie niveau richt zich op 7 à 10% van de leerlingen uit je klas, waarbij een aanpak
Alleen op groepsniveau onvoldoende is.
Het betreft hier leerlingen die kwetsbaar zijn en opvallen door hun gedrag. De interventies op dit
niveau rechten zich specifiek op de aanpakken. Van de risicofactoren in het kind en of de omgeving.
De aanpak is kortdurend en intensief, in de verwachtingen dat de leerling spoedig weer toe kan met
uitsluitend, de groepsaanpak op het eerste preventie niveau.
De tertiaire preventie
Het derde niveau is gericht op enkele leerlingen in de klas. Maar 2 à 5%. Deze leerlingen vallen op
doordat het probleemgedrag ernstig is en/of frequent voorkomt. Er is hulp op maat nodig door
gespecialiseerde begeleiders, gedrag specialisten, orthopedagoge enzovoort.
Curatieve maatregelen
Met een goede basis op het primaire niveau zullen er minder specifieke maatregelen op het tweede
en derde niveau noodzakelijk zijn. Echter is het soms noodzakelijk om te grijpen naar curatieve
maatregelen.
Hier richt men de inspanning op een probleem dat zich reeds stelt. Het doel is om het probleem op
een directe manier op te lossen, in te dijken en te voorkomen In de toekomst. In de preventie
piramide zie je duidelijk dat de onderliggende preventie actieniveaus door hoger geplaatste niveaus
helpen dragen. Pas Als alle andere stappen niet werken dan pas curatief werken. Je moet eerst
durven kijken naar de andere stappen voor we curatief gaan ingrijpen ( bijvoorbeeld clb betrekken)
dit zijn hopelijk uitzonderlijke gevallen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sefanjapaulissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.