Ik heb een overzichtelijke samenvatting gemaakt van het vak kwaliteitsvol wonen. Het bevat alle hoorcolleges + themasessies! Een aanrader ;)
16/20 behaald met deze samenvatting
1. Mensenrechten of grondrechten zijn een verzameling van subjectieve rechten die tot voorwerp
hebben de wezenlijke voorwaarden te waarborgen om als persoon in waardigheid te leven en zich in
vrijheid te ontplooien.
Wonen als een sociaal grondrecht
- Ze zijn inherent aan het mens-zijn: rechten waarover eenieder beschikt net omdat hij/zij mens is
2. Sociale grondrechten: ze zijn onaantastbaar en levensnoodzakelijk
- Noodzakelijk voor fysieke en psychische ontwikkeling;
- opgenomen in internationale verdragen en grondwetten;
- staan ‘boven de wet’;
- dragen een project in zich;
- willen een doel realiseren.
Traditioneel staat de overheid in voor het beschermen en verwerkelijken van de voorwaarden opdat een
persoon vrij en in waardigheid kan leven.
- Grondrechten moeten institutioneel worden verankerd (grondwet)
- Overheid mag de grondrechten van de burgers niet aantasten
- Rechten betekent plichten (voor de overheid om de rechten van de burgers te honoreren).
De 1ste generatie grondrechten -> burgerlijk en politiek (19de eeuw) (ze zijn met veel strijd verworven)
De 2de generatie grondrechten -> sociaal-economische dimensie (20de eeuw) (recenter: omdat we ons meer
gingen richten op het aanhouden van een levensstandaard
- Het realiseren van een bepaalde levensstandaard
- Recht op arbeid, voeding, kleding, huisvesting, cultuur…
➔ De redenering was: basisbehoeften dienen (eerst) vervuld te worden om andere grondrechten te
kunnen uitoefenen
Het uiteindelijke doel van sociale grondrechten
- Komen tot een volledig mens-zijn
- Solidariteit
- Geïnstitutionaliseerd vanuit de overheid
Wat was het uiteindelijke resultaat van burgerlijke, politieke, sociale, economische en culturele grondrechten?
- Een menswaardig leven
- Volledig mens-zijn
- Geïnstitutionaliseerd via de overheid, maar ook toegepast en gehandhaafd (!) niet enkel gecreëerd
(naar Hubeau en Geldof, 2003)
, 3. Universele Verklaring voor de rechten van de mensen
WOII: holocaust. Dit is iets dat nooit meer mag gebeuren. We gaan een aantal grondrechten verankeren in een
universele verklaring. Alle rechten zijn evenwaardig
Allereerst gaat het over de menselijke waardigheid: het is onschendbaar (je kan er niet onderuit)
Wonen als sociaal grondrecht staat verankerd in de Belgische grondwet (art. 23)
- Iedereen heeft het recht om een menswaardig leven te leiden
- Iedereen heeft recht op een behoorlijke huisvesting
➔ Een behoorlijke huisvesting maakt een essentieel deel uit van het recht een menswaardig leven
te leiden. (Zonder woning kan je niet menswaardig leven)
De basis voor het Vlaamse woonbeleid is de Vlaamse Codex Wonen, hierin staat vermeld:
- “Iedereen heeft recht op wonen. Daartoe moet de beschikking over een aangepaste
woning, van goede kwaliteit, in een behoorlijke woonomgeving, tegen een betaalbare
prijs en met woonzekerheid worden bevorderd.”
➔ Iedereen heeft dus recht op wonen en staat dus ook vermeld op Vlaams niveau
Maar ook een nationale en internationale verankering van:
- Onschendbaarheid van de woning
(art. 15 Gw. en arts. 439 – 442 Sw.)
- Bescherming van privé- en gezinsleven
(art. 22 Gw. en art. 8 EVRM)
- Sociale zekerheid en recht op sociale bijstand
(art. 12 HESH)
- Art 1 OCMW-wet: recht op maatsch. dienstverlening
(leven leiden dat voldoet aan menselijke waardigheid)
Gw= Gerechtelijk Wetboek
Sw= strafwetboek
Door OCMW kan je nog een menswaardig leven leiden
Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens:
(art. 25 - recht op een levensstandaard, die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en
zijn gezin, incl. huisvesting)
➔ Het is internationaal verankerd
➔ Hoe hoog de morele status van een document ook is: het is een verklaring, geen vedrag: niet
juridisch bindend. Morele politieke status verworven, maar geen juridisch toestel die men kan
gebruiken. Een moreel beginsel is geen wet. Geen juridische status.
➔ Voor België is dit vnl. een beginselverklaring ≠ wet (schending leidt niet tot cassatie of RvS.)
,Een internationaal verdrag is wel bindend
- °1966
- art. 11 – “De staten die partij zijn bij dit verdrag erkennen het recht van eenieder op een behoorlijke
levensstandaard voor zichzelf en zijn gezin, daarbij inbegrepen behoorlijke voeding, kleding en
huisvesting […]”
- België ratificeerde dit in 1981 bij wet en in 1983 met een publ. in het BS.
- Bepalingen zijn dus juridisch bindend.
- Verbintenis van staten ten opzichte van de burgers waarop ze toezicht houden.
Herzien Europees Sociaal Handvest (HESH)
➔ Speelt een belangrijke rol voor het grondrecht op wonen
- ESH °Raad van Europa en goedgekeurd in 1961 in Turijn
- Deel van de Belgische rechtsorde
- art. 16: verplichting steun te verlenen aan het gezin, inclusief het verschaffen van gezinshuisvesting
- Jaren ‘90 ESH herzien en HESH goedgekeurd in 1996 in Straatsburg
- (Maakt deel uit van de Belgische rechtsorde
- Heel het systeem dat de overheid in het leven heeft geroepen: sociale huisvesting en alles er rond:
dient om recht op wonen voor alle mensen in orde te krijgen.
- Artikel 16, maar artikel 31 vonden ze een stap te ver)
Artikel 31:
“teneinde de doeltreffende uitoefening van het recht op huisvesting te waarborgen, verbinden de partijen zich
maatregelen te nemen die erop gericht zijn:
- De toegang tot adequate huisvesting te bevorderen;
- dak- en thuisloosheid te voorkomen en te verminderen teneinde het geleidelijk uit te bannen;
- de kosten voor huisvesting binnen het bereik te brengen van eenieder die niet over voldoende middelen
beschikt.”
➔ Maar België maakte voorbehoud bij dit artikel HESH wegens ‘onhaalbaar’
4. Europees Verdrag tot bescherming van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM)
- °1950 – Rome
- Centreerd op vrijheidrechten (burgerlijk en politiek)
- Wat heeft dit te maken met grondrecht op wonen?
- Art. 3 EVRM – verbod op foltering en onmenselijke behandeling
- Art. 8 EVRM – bescherming van het privé- en gezinsleven en de woonst
- Art. 6 EVRM – recht op toegang tot de rechter (niet zomaar uit huis gezet worden)
- Art. 14 EVRM – verbod op discriminatie
- Art. 2 EVRM – Recht op Leven
➔ Vooral een indirect verband tussen grondrecht op wonen en EVRM
, Dit is gericht op vrijheid
- Verbod op discriminatie bv op de huurmarkt
Je kan op examen een artikel krijgen en dan moet je gaan zeggen waaruit het komt en waarom het is
neergeschreven
5. Handvest van de grondrechten van de EU
- °2007
- Juridisch bindend
- Art. 34: “Om sociale uitsluiting en armoede te bestrijden, erkent en eerbiedigt de Unie het recht op
sociale bijstand en op bijstand ten behoeve van huisvesting, teneinde al diegenen die niet over
voldoende middelen beschikken een waardig bestaan te verzekeren […].
- Waarom belangrijk? Inbreuk op het handvest is een inbreuk op het EU-recht
➔ Europese Commissie kan een inbreukprocedure opstarten
➔ Voorbeeld 2012: Procedure opgestart tegen Frankrijk na massale ontruiming van een ROMA-kamp
en terugsturen van mensen naar hun land van herkomst.
Als je hier een inbreuk op maakt dan schend je het EU-recht.
Dit gaat over dagvaarding van landen, niet van individuen.
- Frankrijk had artikel 34 geschonden
6. De Woonzaak
- pleit voor een fundamenteel rechtvaardig woonbeleid in Vlaanderen
- wonen is een grondrecht, maar blijft in Vlaanderen voor velen dode letter
- De overheid neemt haar verantwoordelijkheid onvoldoende
- Via een Europese procedure bij het Europees Comité voor Sociale Rechten willen ze de overheid ter
verantwoording roepen.
- Het is een grondrecht, maar sommige mensen kunnen wonen niet uitoefenen
- Wachtlijst voor sociale woningen is enorm
- 80.000 hebben er recht op en staan niet eens op de lijst
- 170.000 staan op de lijst te wachten
- 170.000 hebben een sociale woning
KADER 2: WOONBEHOEFTE EN WONINGMARKT
Woonbehoefte vanuit recht op wonen
- Meeste huishoudens doen beroep op vrije markt om in hun huisvestingsbehoefte te voorzien
➔ Evenwicht tussen vraag en aanbod centraal voor de betaalbaarheid van huisvesting
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maximedebaere1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
