Ethiek = Systematische reflectie op wat goed en wat slecht is
= reflecteert over de moraal (het doen en laten van mensen, groepen, culturen…)
= wetenschap
Filosofische oefening
Wat betekent het om mens te zijn? Wat is een mens? Wat maakt een mens tot een mens?
Zie ppt. Wie is het meeste mens?
- Mens = etymologisch verwant met Latijnse mens dat geest en verstand betekent
- Mensen kunnen nadenken, reflecteren; mensen kunnen zich afvragen wat het is om mens te
zijn (verstand)
- Of gaan voor de definitie die gebaseerd is op de genetica (zinloos want 50% van ons DNA
komt overeen met een banaan)
- Wie het meeste mens is volgens jezelf hangt af van hoe jij zelf de mens definieert
- Alle mensen hebben in hun eigen individueel mensbeeld mengvormen (bepaald door
opvoeding, cultuur en ontwikkeling)
- Geen juiste visie of een denkpiste
- Belangrijk op de hoogte te zijn van eigen mensbeeld, want dat mensbeeld heeft invloed op
de wijze hoe je als hulpverlener omgaat met de zorgvrager
1. Mensbeeld en mensvisie
Mensvisie
1. Piramide van Maslow
2. Dualistische model
3. Holistisch model van Martha Rogers (mens wordt in totaliteit benaderd, in integrale
benadering)
Fundamenteel menselijke behoeften – piramide van Maslow
De behoeftehiërarchie van Maslow
- Abraham Maslow (1908-197
- Amerikaans, klinisch psycholoog
- Mening: alle mensen hebben een aangeboren neiging tot groeien en zelfverwezenlijking en
mens is voortdurend in ontwikkeling
De mens is op groei gericht
Mens heeft fundamentele behoeften
Hetgeen men nodig heeft om als persoon te kunnen (over)leven, een
verlangen naar hetgeen men mist
Elke mens heeft behoeften, maar natuurlijk de sterkte en intensiteit kunnen
verschillen
Structurele variabelen kunnen deze behoeften beïnvloeden
- Maslow zet deze behoeften in een bepaalde hiërarchie
1
,Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 1
- Mensen hebben een aangeboren neiging tot groeien en zelfverwezenlijking en mens is
voortdurend in ontwikkeling
Proberen altijd een stapje hoger te gaan
Enkel mogelijk indien de lagere trede, lagere behoeften ingevuld zijn
Fysiologische noden (eten en drinken)
Veiligheid en zekerheid (behoefte om zich veilig te voelen)
Liefde, vriendschap en behoren tot een groep (heel graag geliefd)
Waardering en zelfrespect
Zijns-behoeften / méta-behoeften (zelfontwikkeling – schoonheid gaan beleven in de natuur,
kunst, fotografie) reflecteren
Zelfactualisatie; zelfontplooiing
Esthetische behoeften; orde en schoonheid
Kennen en begrijpen; betekenis zoeken, analyseren
Opmerkingen
- Behoefte wordt als probleem gezien, als een persoon er niet zelf voor kan instaan
- Vervullen van hogere behoeften is van groot belang voor gezondheid
Gezonde mens = individu dat uiteindelijk tot zelfontplooiing komt
Frustratie; leidt tot psychisch + fysiek ziek zijn
Bv.: iemand die altijd goed werkt, maar geen waardering krijgt zal er eens
onderdoor gaan
Veel reactie gekomen op deze theorie; niet iedereen is het er mee eens (kritisch zijn)
- Visie is niet wetenschappelijk onderbouwd
- Geen rekening houdend met culturele verschillen (in Japan veel belangrijker om te horen tot
sociale groepen)
Het medisch of reductionistisch model
- Vertrekpunt: dualistisch mensbeeld
= ziel en lichaam zijn 2 aparte entiteiten
Oefenen dus geen invloed uit op elkaar en werken volledig gescheiden
Socrates is dualistisch denker; “het lichaam is de kerker van de ziel”
- Lichaam wordt gezien als een machine
2
, Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 1
Lichamelijke krijgt zeer veel aandacht
- Herleid tot dysfunctie van orgaan of systeem
Klachten / symptomen werden dus herleid tot dysfunctionele
Indien er geen lichamelijke oorzaak gevonden werd, dan pas begon men te denken:
misschien is er ook een psychisch functioneren
Reductionistisch model – alles wordt herleid tot het lichaam
- Invloed op zorgrelatie tussen zorgvrager en zorgverlener
- Taak verpleging
Voor elke taak, een andere zorgverlener
Geen integratie, wel takenverpleging
- Zeer groot voordeel: lichaam werd gezien als een machine
Nauwkeurig bestudeerd en ontleed
- Veel ontdekkingen over oorzaak / bestrijding van ziekten
- Geneeskunde zou niet zijn wat ze is zonder dit model
- Enkel focus op het somatische (nadeel)
De holistische mensvisie van Martha Rogers kijken minuut 17
Beste mensvisie voor VPK
Holisme = de mens wordt gezien vanuit zijn totaliteit
= etymologisch gezien verwant met Griekse holum = geheel
= mens is een denkende, handelende en wetende eenheid bij wie een fysiek, geestelijk en
spirituele component te onderscheiden is (niet te scheiden)
- Er is een wisselwerking tussen de fysieke, sociale, psychische en spirituele dimensie
- Continu een invloed op de gezondheid en welzijn van de mens
Martha Rogers
- Een van de bekendste, internationale autoriteiten op het gebied van de VPK
- Geboren 1914, overleden 1994
- Vooral actief als hoogleraar en onderzoeker in the community help nursing
- Gaat uit van holistisch mensbeeld
Integrale zorg
Kern van mensbeeld
- Niet de ziekte moet primaire aandacht krijgen – wel problemen en gevolgen voor zorgvrager
(beleving en welzijn)
5 stellingen
1. De mens is een globale en unieke eenheid
2. De mens is een open systeem in continue wisselwerking tussen mens en milieu
3. Het leven van de mens verloopt onomkeerbaar in een richting langs een tijd-
ruimtecontinuüm
4. Het leven is gekenmerkt door een zekere mate van orde
5. De mens kan denken en voelen
Belangrijkste verschil met vorige model: we denken niet meer dualistisch, lichaam en geest zijn 1
geheel
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Verpleegkunde2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.