INLEIDING
Aandoeningen van de lage rug = pijn en dysfunctie thv lumbosacrale
wervelkolom (inclusief SIG), gelokaliseerd onder de costale grens en
boven de onderste gluteale plooien, al dan niet geassocieerd met pijn en
dysfunctie thv de onderste ledematen
Waarbij dysfunctie = krachtverlies, beenpijn, …
EPIDEMIOLOGIE
Global Burden of Disease study: years lived with disability (YLD)
- Aantal gezonde jaren dat een mens verliest aan een
bepaalde aandoening
- In dit geval het aantal jaren dat iemand leeft met rugklachten
- Wereldwijd is lage rugpijn de aandoening die zorgt voor de
meeste beperkingen
- Lage rugpijn brengt dan ook de meeste revalidatie met zich
mee
Het is belangrijk om te kijken naar de manier waarop lage rugpijn gedefinieerd wordt want dit heeft
invloed op de manier waarop je een studie gaat interpreteren
- Algemeen: > 70% van de mensen gaan in hun leven al eens last hebben van rugpijn
- Punt-prevalentie: 7,5% à op een bepaald moment in de tijd heeft 7,5% van de mensen last
- 1-jaar prevalentie: 40%
- Chronische LRP: 5-23% (prevalentie neemt toe met stijgende leeftijd)
- Iets grotere prevalentie bij vrouwen dan bij mannen (maar dit wordt niet in alle studies
vastgesteld)
- De grootste beperkingen komen bij 40-60 jarigen voor à oudere mensen hebben wel baker
lage rugpijn, maar zijn hier minder functioneel door beperkt
SOCIO-ECONOMISCH
- Kosten in België
* Patiënt met CLRP waarbij beeldvorming gebeurde: 922 euro/jaar
* Totale directe medische kost: 81-167 miljoen euro/jaar
* Totale kost: 270 miljoen - 1,6 miljard euro/jaar
§ Directe losten: behandelingen, beeldvorming, raadpleging, kiné, …
§ Indirecte kosten: kosten omdat mensen niet kunnen gaan werken,
hulpmiddelen, tegemoetkomingen, …
- Arbeidsongeschiktheid:
* 12% van arbeidsongeschiktheid > 28 dagen omwille van LRP
* 5% van patiënten met LRP blijvend arbeidsongeschikt
1
,TERMINOLOGIE: OORZAKEN
Er zijn heel veel oorzaken van LRP en het is ook niet gemakkelijk om de enige echte oorzaak eruit
te halen. Het is wel belangrijk om de oorzaken in grote categorieën onder te verdelen omdat dit
bepalend is voor de behandeling van de patiënt
- Mechanisch = wordt pijn beïnvloed door houding en beweging, maakt zitten/liggen de pijn
beter of slechter
- Niet-mechanisch = de pijn is 24/24 hetzelfde en wordt niet beïnvloedt door houding
- Spinaal = voorkomend uit de wervelkolom
- Niet-spinaal = oorzaak ligt niet in de wervelkolom, maar geeft wel rugpijn
MECHANISCH
SPECIFIEK
- Radiculaire compressie: discushernia, stenose
- Trauma: fractuur
- Structurele houdingsafwijking: scoliose, kyfose
- Groei gerelateerde aandoening: Scheuermann, spondylolyse
NIET-SPECIFIEK
- Discogeen, facettair, musculoligamentair, …
Het is niet evident om de duidelijke oorzaak van de pijn aan te duiden à bij 85% van de volwassenen
NIET-MECHANISCH
SPINAAL
- Inflammatie: spondylarthropathie
nachtelijke pijn, onafhankelijk van houding
- Infectie: discitis, osteomyelitis
- Tumor
- Metabool: osteoporose
Er wordt een ander patroon verwacht qua uitlokkende en verzachtende methoden van de pijn, het
heeft geen mechanisch karakter
2
,NIET-SPINAAL
- Gastro-intestinaal: lever-, pancreasproblemen, …
- Urogenitaal: nierstenen, blaasinfectie, …
- Vasculair: rupturerend aorta-aneurysma, …
DIFFERENTIATIE IN FUNCTIE VAN LEEFTIJD
Onset van klachten à VB: iemand van 60 jaar die al 20 jaar klachten heeft, kent een onset op 40
jaar (volwassenen)
- Kinderen: < 18 jaar (vooral specifieke groei gerelateerde pathologie, maar ook tumoren)
- Volwassenen: 18-55 jaar (vooral niet-specifieke pathologie)
- Ouderen: > 55 jaar (vooral specifieke pathologie)
DIAGNOSTISCH CONCEPT
è 5%
è 10%
è 85%
STAP 1: DETECTIE VAN RODE VLAGGEN
- Systematische screening naar aanduidingen voor ernstige specifieke (niet-)spinale
pathologie
- Deze aandoeningen vereisen een specifieke aanpak
- Fractuur, tumor, infectie, inflammatie, …
STAP 2: DETECTIE VAN RADICULOPATHIE
- Wanneer er geen rode vlaggen aanwezig zijn, gaat men vervolgens na of er een
zenuwwortelprobleem is à tintelingen/pijn/… in de benen
- Tintelingen of krachtverlies in onderste ledematen
- Pijn in onderste ledematen
* Radiculaire pijn
§ Verwikkeld/gecompliceerd
§ Onverwikkeld/ongecompliceerd
* Gerefereerde pijn à heeft niets te maken met een zenuwwortel, het is afkomstig uit
een andere structuur maar kan dus ook uitstralen naar de benen, het heeft een ander
pijnpatroon
3
, STAP 3: NIET-SPECIFIEKE MECHANISCHE LRP
- Wanneer er geen radiculaire pijn aanwezig is, kom je in de categorie van niet-specifieke lage
rugklachten terecht
- In deze groep zitten de meeste patiënten à heel heterogene groep
- Differentiatie: afhankelijk van
* Klinisch beeld à is het meer discus gerelateerd (jongere mensen) of een degeneratief
verhaal (artrose, oudere mensen)
* Duur van de klachten (je gaat een andere aanpak hebben bij iemand waarbij de
klachten al lang aanspelen dan bij iemand die nog maar 2 dagen klachten heeft)
§ Acute LRP: < 6 weken
§ Subacute LRP: 6-12 weken
§ Chronische LRP: > 12 weken
NATUURLIJK VERLOOP LRP
Natuurlijk verloop = wat gebeurt er als er geen behandeling wordt toegepast, als je gewoon de
natuur de tijd geeft
eigen prognose en verloop
- initieel meestal gunstig verloop
- maar:
→ grote kans op recidief
→ 10-15% wordt chronisch
Hierbij is het belangrijk om te weten of het een specifiek of niet-specifiek probleem is
- Specifieke problemen hebben een eigen verloop à specifiek verloop met specifieke
prognose
- Niet-specifieke problemen kennen een zekere algemene lijn doorgeen de klachten
* Het gaat meestal gewoon beteren zonder iets te doen à gunstige prognose
* Ondanks dat de meeste mensen spontaan herstellen, gaan er heel veel patiënten
opnieuw LRP krijgen
* Er gaat ook een deel van de patiënten een chronisch patroon ontwikkelen
4