HOOFDSTUK 7 : HET ZENUWSTELSEL
INLEIDING
- Algemene kennis van de bouw ( neuro- anatomie ) en werking/functie van zenuwstelsel
(neurofysiologie).
- Relatie hersenen - cognitie - emoties en gedrag (neuropsychologie), momenteel weten we
nog altijd heel weinig van de relatie tussen hersenen en gedrag!
- Toenemende kennis over het menselijk brein opent nieuwe deuren, nieuwe mogelijkheden,
nieuwe toepassingen en stelt ons voor nieuwe (ethische) vragen.
- Voortdurend in evolutie
HERSENEN AAN HET WERK
- Complex orgaan
- “Het brein heeft in wetenschap en media alle aandacht, maar de eerlijkheid gebiedt ons te
stellen dat we nog erg weinig snappen van onze eigen hersenen”
- 2,5% van lichaamsgewicht ( 1,5 kg)
- 20 à 25% van ons energieverbruik
EEN ORKEST ZONDER DIRIGENT
- Geen enkel hersengebied heeft een monopolie op een bepaalde functie of gedrag
o Taken om elk van deze specifieke functies uit te voeren worden verdeeld over
verschillende gebieden
FOUTEN
- Soms foute informatieverwerking waardoor er misverstanden of complete verwarring
ontstaat.
- Ook op vlak van zien: optische illusies wat we zien, hoeft niet altijd juist te zijn
o Verklaring: manier waarop de hersenen interpreteren wat wij zien bepaalt dit
, ALS HET ECHT FOUT GAAT
- Neuronen die afsterven ziekte van Alzheimer of Parkinson
- Bacteriële of virale infecties hersen- of hersenvliesontsteking
- Stremming van de bloedtoevoer in de hersenen herseninfarct
- Tumoren structurele beschadiging van de hersenen
- Psychopathologie = stoornissen van het denken, emoties of het gedrag
PILLEN VOOR HET BREIN
- Sommige zorgen voor een bescherming van het neuron
- Meesten versterken, verzwakken of moduleren de actie van de neurotransmitters
DE ANATOMISCHE POSITIE
- Vraag: vanuit welke richting verplaatsen we ons naar een bepaald gebied?
RICHTING I
- Craniaal: bewegen naar het hoofd
o Bovenliggende of superior gebieden van het lichaam
- Caudaal: bewegen naar de voeten
o Onderliggende of inferior gebieden van het lichaam
- Ventraal: bewegen naar de neus
o Voorste of anterior gebieden van het lichaam
- Dorsaal: bewegen naar de rug
o Achterste of posterior gebieden van het lichaam
RICHTING II
- Mediaal: bewegen naar het midden van ons lichaam
- Lateraal: bewegen naar de zijkanten van ons lichaam
, - Proximaal: positie op het lidmaat dichter bij de romp
- Distaal: positie op het lidmaat verder van de romp
RICHTING III
- Contralateraal: 2 structuren liggen in tegenovergestelde lichaams- of hersenhelften of het
betreft een richting die van de ene lichaams-of hersenhelft naar de anderen loopt.
- Ipsilateraal: 2 structuren liggen in dezelfde lichaams- of hersenhelft of het betreft een
richting die zich tot één lichaams- of hersenhelft beperkt.
- Bilateraal: structuren die in beide lichaams – of hersenhelften gelegen zijn
RICHTING IV
- Afferent:
o = Aanvoerend
o Naar het centraal zenuwstelsel toe
o Projectie: periferie CZS: sensorische neuronen: ontvangen info
- Efferent:
o = Afvoerend
o Van het centraal zenuwstelsel af
o Projectie: CZS periferie: motorische neuronen: sturen info
ALGEMENE STRUCTUUR VAN HET MENSELIJK ZENUWSTELSEL
- Belangrijkste controle en communicatiesysteem !! (daarnaast ook endocrien stelsel)
- Functies van het zenuwstelsel:
o Ontvangen van informatie uit de omgeving (extern en het eigen lichaam) via een
adequate stimulus (= sensoriële input)
o Verwerken en interpreteren van ontvangen informatie en beslissen tot reactie (=
integratie)
, o Reactie doen uitvoeren door effectorganen (skeletspier, gladde spier of klieren) (=
motorische output)
- Functionele basiseenheid = zenuwcel of het neuron
- Drie belangrijke eigenschappen van neuronen
o In staat om prikkels te ontvangen en te geleiden
o Delen niet meer na geboorte (= amitotisch) kunnen dus heel oud worden
o Permanent een hoge metabolische activiteit
Vraagt continu een hoge aanvoer van glucose en zuurstof
Bij zuurstoftekort blijvende schade
- Naast neuronen ook steuncellen/gliacellen
o Ondersteunen op metabolische en mechanische manier de zenuwcellen.
CENTRAAL EN PERIFEER ZENUWSTELSEL
- Centraal zenuwstelsel bevat: hersenen en ruggenmerg
o Functie: centrale verwerkings- en beslissingseenheid van het hele organisme
o Erg kostbaar en delicaat omgeven door schedel/wervelkolom, hersenvliezen en
ruggenmergvliezen
- Perifeer zenuwstelsel bevat:
o Hersenzenuwen: 12 paar craniale zenuwen/nervi craniales: directe verbinding met
hersenen of hersenstam
o Ruggenmergzenuwen: 31 paar spinale zenuwen/nervi spinales
Verbinding ruggenmerg met spieren, organen.
Vertrekt vanuit dorsale (sensorische, afferent, periferie CZS) en ventrale
wortel (motorisch, efferent, CZS periferie)
Samenkomst => gemengde zenuwbanen
o Functie: verzorgt de verbinding tussen het CZS en alle lichaamsdelen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauradbbb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.